نزدیک به هفت ماه از رویکارآمدن امارت اسلامی افغانستان میگذرد، رسانهها و خبرنگاران در این مدت با چالشهای گونهگون روبهرو شدهاند. شماری از رسانهها بهدلیل نبود منابع مالی و مشکلات اقتصادی به نشراتشان نقطۀ پایان گذاشته و بسیاری از خبرنگاران نیز وظیفههایشان را از دست دادهاند.
با این همه، نبود همکاری امارت اسلامی با خبرنگاران برای دسترسی به اطلاعات، از مانعها و چالشهای دیگر فراراه کار خبرنگاریست. شماری از خبرنگاران به سلاموطندار میگویند که با رویکارآمدن امارت اسلامی در افغانستان، حق دسترسی به اطلاعات به اندازۀ بسیار محدود شده است و مسئولان امارت اسلامی با آنها همکاری نمیکنند.
داوودشاه مل، خبرنگار سلاموطندار، میگوید که برای تهیۀ گزارشهایش بارها با مسئولان امارت اسلامی تماس میگیرد و بسیاری وقتها یا به تماسهایش پاسخ داده نمیشود یا هم خلاف آنچه پرسش مطرح کرده است، پاسخ مییابد.
او با انتقاد از نبود همکاری امارت اسلامی برای دسترسی به اطلاعات، میافزاید که سخنگویان امارت اسلامی حاضر به گفتوگوی مستقیم نیستند و پرسشهای آنها را بیشتر وقتها از طریق واتساپ دریافت و گاهگاهی بهطور حضوری یا از طریق گوشی به پرسشهای آنها پاسخ ارائه میکنند.
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
آقای مل میگوید که مشکل یک خبرنگار با پاسخدادن مسئولان از طریق واتساپ حل نمیشود؛ زیرا به گفتۀ او، از طریق واتساپ یک یا دو پرسش یا هم بیشتر از آن فرستاده میشود؛ اما بسیاری پرسشها در جریان پاسخهای پرسشهای دیگر یافت میشود که برای پاسخهای آن باید از نزدیک مصاحبه کرد.
در همین حال، حمیده مددی، یکی دیگر از خبرنگاران سلاموطندار، میگوید که بهدستآوردن دیدگاه مسئولان امارت اسلامی در پیوند به گزارشهایش خیلی دشوار است. بانو مددی میافزاید که نبود پاسخگویی سخنگویان امارت اسلامی سبب شده است که شماری از گزارشهایش از پخش باز بمانند.
او میگوید: «در چندین گزارش مهم که میخواستم دیدگاه مسئولان امارت اسلامی را داشته باشم، سخنگویان شمار زیادی از وزارتخانهها حاضر به پاسخگویی نشدند؛ حتی عدم پاسخگویی به تماسهایم سبب این شده است که گزارشهای ما از نشر باز بمانند.»
- بیش از ۹۰ درصد خبرنگاران افغانستان به اطلاعات دسترسی ندارند
- خبرنگاران ولایتها: مسئولان به موقع پاسخ نمیدهند و دسترسی به اطلاعات دشوار شده است
- «امارت اسلامی باید اطلاعات دقیق را به خبرنگاران ارایه کند»
تنها رسانۀ سلاموطندار در کشور نیست که با چالش دسترسینداشتن به اطلاعات دستوپنجه نرم میکند، خبرنگاران رسانههای دیگر نیز با این چالش روبهرو اند. به گفتۀ آنان، بارها با مسئولان امارت اسلامی تماس میگیرند؛ اما مسئولان حاضر به ارائه معلومات و اطلاعات نمیشوند. خبرنگاران میگویند که وضعیت کار خبرنگاری در کشور سخت نگرانکننده است و عرصۀ فعالیت خبرنگاران در افغانستان با گذشت هر روز تنگتر میشود.
معراجالدین مجری، یک تن از خبرنگاران، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید: «زمانی اگر ما بخواهیم از یک ادارۀ دولتی اطلاعات بهدست بیاوریم، باید بارها تماس بگیریم و این تماسهای ما هم گاهی وقت رد میشود، گاهی وقت میگویند نیم ساعت بعد بیاید معلومات میدهیم؛ اما آمادۀ دادن معلومات و اطلاعات نیستند.»
حبیبالله ظفری، خبرنگار شبکۀ تلویزیونی راه فردا، نیز میگوید: «بعد از رویکارآمدن امارت اسلامی وضعیت دسترسی به اطلاعات خیلی محدود شده، عرصۀ کارهای رسانهیی خیلی تنگ شده است. متأسفانه ما هر روز شاهد بدترشدن وضعیت کارهای رسانهیی در افغانستان هستیم.»
سلاموطندار فارسی را در توییتر دنبال کنید
این خبرنگاران از مسئولات امارت اسلامی میخواهند که برای دسترسی به اطلاعات با خبرنگاران همکاری کنند. به گفتۀ آنها، در صورت ادامۀ این روند، گزارشهای رسانهها توازن نخواهد داشت.
منصور یوسفزی، خبرنگار رادیو کلید، به سلاموطندار چنین میگوید: «خواست ما این است که به این مسأله توجه جدی شود. امارت اسلامی باید با خبرنگاران و رسانهها همکاری کند و اگر با رسانهها و خبرنگاران همکاری نکند، تمامی گزارشهای رسانهها یکجانبه پخش خواهد شد.»
از سویی هم، محمدظریف کریمی، عضو فدراسیون رسانهها و مسئول نهاد پشتیبان رسانههای آزاد افغانستان یا نی، میگوید امارت اسلامی به وعدههایی که به این نهاد داده بود، عمل نکرده است. او میافزاید که امارت اسلامی میتواند از قانون اساسی پیشین و قانون دسترسی به اطلاعات، میکانیزمهای اجرایی حق دسترسی به اطلاعات را در افغانستان اجرا کند.
با این حال، بلال کریمی، از معاونان سخنگوی امارت اسلامی، در تهیۀ این گزارش نیز با تماسهای پیهم ما حاضر به ارائه پاسخ نشد. گفتنیست که پیش از این نهادهای پشتیبان خبرنگاران از جمله گزارشگران بدون مرکز و کمیتۀ حفاظت از روزنامهنگاران، نیز نگرانیهایشان را نسبت به وضعیت خبرنگاران در افغانستان ابراز کرده بودند.