با وجود محدودیت‌ها و چالش‌های الکترونیکی که جوانان در افغانستان با آن روبه‌رو اند، شماری از جوانان با هدف‌های بزرگ، ربات‌های هوش‌مند ساخته اند تا در دنیای پر از دشواری‌ها، گرهی از مشکلات را باز کنند.
در این گزارش، با دو جوان مبتکر که در بخش فن‌آوری رباتیک در دو حوزه‌ی متفاوت طراحی کرده اند گفت‌وگو شده است. این دو جوان، با وجود مشکلات و مانع‌هایی که در مسیر راه شان قرار گرفته، توانسته اند ساختار ابتدایی این ربات‌ها را به پایان برسانند و در دل چالش‌ها، نوری از امید را برای آینده‌‌ی بهتر روشن کنند.
سید‌مجتبا احمد، باشنده‌ی کابل که دانش‌جوی رشته‌ی کمپیوتر ساینس در یکی از دانش‌گاه‌های خصوصی در کابل است، پس از دیدن چالش‌های روزمره‌ی افراد دارای معلولیت، تصمیم گرفته قدمی برای تغییر بردارد؛ او با قلبی پر از انگیزه و اراده‌ی مستحکم، طرح ساخت رباتی را آغاز کرد که هدفش کمک به کاهش مشکلات افراد دارای معلولیت است. این جوان ۲۲ساله، می‌گوید: «این ربات می‌تواند به شکل خودکار و دستی کار کند؛ به شکل وایس کنترل می‌شود. شماری از افراد دارای معلولیت که نمی‌توانند از دست یا پای خود استفاده کنند، می‌توانند از طریق زبان خود کنترل کند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
این جوان، با وجود تمام چالش‌های اقتصادی و نبود امکانات، به امید این که بتواند باری از مشکلات افراد دارای معلولیت را کاهش دهد، نسخه‌ی ابتدایی ربات خود را به نمایش گذاشته است. هدف او ایجاد تحول در زندگی افراد دارای معلولیت و فراهم کردن راهی برای سهولت زندگی آنان است. «برای راه‌اندازی این پروژه و خرید وسایل مورد نیاز ۱۵ هزار افغانی مصرف کردم؛ وقتی یک شهروند ما بخواهد این را به دست بیاورد در بدل هشت-نُه هزار افغانی می‌تواند بخرد.»
همین‌گونه، احمد‌یمای ۲۲ساله، باشنده‌ی میدان‌وردک که مدرک کارشناسی در بخش کمپیوتر ساینس دارد، می‌گوید که با نگاه به مشکلات کشاورزان و دشواری‌های آنان در کاشت بذر، با ایده‌‌ی جدید و تکیه بر توانایی‌هایش طرح رباتی را آماده کرده که می‌تواند روند بذرپاشی را ساده و سریع‌تر کند. او می‌افزاید: «این ربات تانکی دارد که در آن تخم می‌باشد و اندازه‌ی تخم را نشان می‌دهد که به چه اندازه تخم در کدام ساحه پاشیده شود؛ همین گونه ربات گارسون داریم؛ زمانی که ساحه دور می‌باشد تخم یا شارژ تمام می‌شود هم‌راه ربات بفرستیم و زمان مواد تمام شد از ربات گارسون استفاده کنیم.»
این جوان، می‌گوید که تصمیم دارد در آینده رباتی بسازد که به کمک آن کشاورزان بتوانند زمین‌های خود را به گونه‌ی راحت آبیاری کنند. «می‌خواهم یک رباط برای آبیاری بسازم تا بتواند در هفته‌ی سه بار زمین را آبیاری کند؛ اطفایه ذخیره داشته باشد و آب‌پاشی به گونه‌ی قطره‌ا‌ی انجام دهد.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
در سوی دیگر، محمد‌قسیم قیام، آموزگار رشته‌ی کمپیوتر ساینس در دانش‌گاه پولی‌تخنیک کابل، با اشاره به مشکلات موجود در دانش‌گاه‌ها، می‌گوید که با وجود کم‌بود امکانات جوانان توانسته اند در برنامه‌های بین‌المللی دست‌آورد‌های خوبی داشته باشند. او می‌افزاید: «ما رقابت‌های بین‌المللی داریم؛ برای برنامه‌نویسی دانش‌جویان معرفی می‌شوند؛ دانش‌جویان امسال در رتبه‌ی اول یا دوم قرار دارند در برنامه نویسی بین‌المللی که به نام ICPC یاد می‌شود دو سال قبل دانش‌جویان در رتبه‌ی اول قرار گرفته بود.»
با این همه، سید‌محسن سادات، رییس تحقیق و نوآوری اداره‌ی تعلیمات تخنیکی و مسلکی، می گوید که در سال جاری برنامه‌هایی را برای عملی‌سازی طرح‌ها، آموزش‌های آنلاین و ارتقای ظرفیت جوانان روی دست گرفته اند. «امسال دو برنامه خواهد بود؛ یکی در سطح مرکزی و دیگری به سطح تمام کشور که برای ارتقای ظرفیت جوانان آموزش به شکل آنلاین خواهد بود؛ این برنامه تنها در بخش ربات نیست در بخش‌های دیگر که جوانان نوآوری کنند نیز است.»
ماه گذشته نمایش‌گاه ملی نوآوری افغانستان در کابل برگزار شد و در آن، ۳۱۸ پروژه از ۲۱ ولایت در بخش‌های تخنیکی، رباتیک و کشاورزی، به نمایش گذاشته شد.