شماری از کشاورزان در بلخ، ولایتی که آبوهوای مناسبی برای کاشت خربزه دارد، از زیانهایی که مگس خربزه به پالیزهای شان وارد میکند، شکایت دارند.
عبدالوهاب، کشاورز در ولسوالی خُلم بلخ، میگوید که در دو سال گذشته، به دلیل حملهی مگس خربزه به کشتزارش، نتوانسته حاصلات قناعتبخشی به دست بیاورد. او، میافزاید: «پارسال هم حمله مگس امسال هم است. یک هفته است ما خیلی به زحمت استیم. خیلی خسارهمند شدیم. حمله مگس بالای خربزه، باعث میشود کرم شود و داخل خربزه سیاه شده و خربزه از بین میرود ما از محصولات خود درست استفاده کرده نمیتوانیم و مصارف خوده به دست نمیاریم.»
عبدالوهاب، از ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بلخ خواهان همکاری در بخش اهدای کود کیمیایی، دارو و داروپاش است.
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
مگس خربزه، از پرازیتهای حملهور به خربزه است که بیشتر کشاورزان این میوه را زیانمند میکند. این حشره، از چهار سال به این سو، در شمال افغانستان شیوع پیدا کرده و بیشتر کشتزارهای خربزه را مورد حمله قرار داده و بخشی از تولید این میوه را آسیب زده است. مگس خربزه، میتواند ۶۰ تا ۸۰ درصد یک خربزه را فاسد کند.
در همین حال، شماری از کشاورزان دیگر در بلخ، با تأکید بر سودمندبودن روشهای سنتی جلوگیری از حملهی مگس خربزه به کشتزارهای خربزه، میگویند که در ده سال گذشته، با استفاده از همین روشها، توانسته اند تا اندازهی زیادی از حملهی مگس حربزه بر پالیزهای خربزه، جلوگیری کنند.
غلامرسول جعفری، کشاورز در ولسوالی نهرشاهی بلخ، میگوید: «در گل اول خربزه، پاروی حیوانی را با اسپند یکجایی شبانه دود میکنیم که باعث فلج مگس خربزه میشه. در طریقه دیگرش، سیر را با مرچ اخته میکنیم، میگذاریم به چند روز. بعداً توسط بمبه در اطراف خربزه پخش میکنیم که باعث ازبینبردن حشرات مضر و مگس خربزه میشود. این روش را ده سال است استفاده میکنیم و راضی استیم.»
از سویی هم، کارشناسان کشاورزی در بلخ، دلیل کاهش سطح کاشتوبرداشت خربزه را در جریان سالهای اخیر، نبود امکانها پیشرفتهی کشاورزی و کمبود پرسنل مسلکی میدانند.
مجیبالرحمن کوشان، کارشناس امور کشاورزی در بلخ، می گوید که اگر کشاورزان، توانایی اقتصادی سمپاشی کشتزارهای خربزه را ندارند، میتوانند از روشهای سنتی برای جلوگیری از حملهی مگس خربزه جلوگیری کنند. او، میافزاید: «زمان کاشتن را کمی تغییر بدهند. قسمت آبیاری را در نظر بگیرند و بهترین روش دیگه ای که قلبه دَ وقتش انجام شود. بعد از جمعآوری محصولات خود، زمین را قلبه کنند خاک سروزیر کنند تا بعضی آفاتی که در خاک است از بین برود. زمان خربزه خورد میباشد، در بین برگهایش بپیچانند. در زیر زمین گور کنند به خاطر محافظت خربزه از مگس خربزه.»
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
با این همه، مسئولان در ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بلخ، میگویند که سال گذشته، تأثیرات مخرب مگس خربزه، نزدیک ۳۰ الی ۷۰ بود و در سال روان نیز، برای جلوگیری از حملهی این پرازیت برنامهای تطبیق نشده است.
ابو خالد، سرپرست ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بلخ، میگوید: «مگس خربزه بالای محصولات خربزه تأثیرات مخرب زیاد دارد. سال گذشته حدود ۳۰ الی ۷۰ فیصد بوده انجنیرها داریم مسلکی؛ اما دهاقین انفرادی آموزش داده نشده. فعلاَ خدمات برای کنترل مگس خربزه نداریم. سال گذشته داشتیم. اندک بود خلیطه داده میشد وعده میکنیم در نظر داریم از طرف وزارت، پروزهی انکشافی اخصاص بته ما در خدمت دهاقین استیم.»
این در حالی است که پس از گندم، کشاورزان در بلخ، در کشتزارهای شان، بیشتر خربزه میکارند؛ اما به دلیل ناتوانی در مبارزه با آفتهای نباتی، محصولات شان همواره آسیب میبیند.