شماری از باشنده‌گان بغلان پیکر عزیزآغا، فرزند بزرگ و نان‌آور یک خانوادۀ هشت‌نفری را این‌جا در یکی از مناطق این ولایت، با تمام آرزوهایش به خاک می‌سپارند. عزیزآغا ۲۸ سال سن داشت و دانش‌آموختۀ دانشکدۀ تعلیم و تربیۀ دانشگاه بغلان بود. او پس از فراغت از دانشگاه، دو نیم سال تمام در بخش اداری این دانشکده به گونۀ افتخاری کار کرد.
بی‌کاری سرانجام عزیزآغا را واداشت با چهار تن از دوستانش که همۀ آنان دارای مدرک کارشناسی بودند، رخت سفر بندند و راه مهاجرت بی‌مدرک قانونی/نامنظم را در پیش گیرند. آنان می‌خواستند با عبور از ایران، راه ترکیه را در پیش گیرند؛ اما چند روز پیش زمانی که می‌خواستند از ولایت نیمروز از مرز افغانستان وارد ایران شوند، در نتیجۀ تیراندازی مرزبانان ایرانی، عزیزآغا کشته شد.
این‌جا بسته‌گان و نزدیکان عزیزآغا، برایش مراسم فاتحه‌خوانی برگزار کرده‌اند و می‌گویند، این مراسم از نیکی‌های اوست که با خود برای همیشه به خاک برده است.
سلام‌وطندار فارسی را در تلگرام دنبال کنید
یما، از هم‌راهان عزیزآغا که خوش‌بختی هم‌راهش بوده و جانش را نجات داده است، از سختی‌های مرز می‌گوید: «ما پنج نفر از پلخمری بودیم که با هماهنگی قاچاق‌بر حرکت کردیم و تا یک شبانه‌روز به ولایت نیمروز دقیق مرز ایران و افغانستان رسیدیم. قاچاق‌بر تمام ما را گروه‌گروه ساخته بود، هوا خیلی گرم بود و پیاده‌روی‌های پی‌هم بیش از حد همه را خسته ساخته بود و هنگامی که می‌خواستیم آن‌سوی مرز برویم با عبورکردن ما از آن‌جا صدای شلیک گلوله را شنیدیم و می‌خواستیم از آن‌جا فرار کنیم که قاچاق‌بر به ما صدا زد که از جاهای‌تان نخیزید، وقتی شلیک گلوله بیشتر شد خواستیم فرار کنیم. به قطار که ما نشسته بودیم، پیش از ما قطارهای دیگری هم بود که عزیزآغا در اول بود و در جریان همین شلیک گلوله‌ها چند دقیقه بعد وقتی متوجه شدیم دیدیم که متأسفانه عزیزآغا جان شیرینش را به حق سپرده است.»
- مرگ پدر، پایان شادمانی
- از افسرده‌گی تا اعتیاد؛ سرانجام مهاجرت
- افغانستان در هفت سال گذشته ۴۰ پناه‌جوی افغانستانی را نپذیرفته است
یما به سلام‌وطندار می‌گوید که اگر برای جوانان زمینۀ کار فراهم شود، هیچ‌گاهی کشور را ترک نخواهند کرد. یما از جوانان می‌خواهد که فریب قاچاق‌بران را نخورند و هیچ‌گاهی از راه‌های پُرخطر قصد سفر به کشورهای دیگر را نداشته باشند.
یما میافزاید: «پیام من به دیگر جوانان این است که اصلاً فکر رفتن به کشورهای خارجی را از طریق قاچاق نداشته باشند، کم و کلان کشور خودشان را قبول کنند. در غیر آن، رفتن به کشورهای دیگر آن‌هم به‌طور قاچاق با زنده‌گی بازی‌کردن است و ۹۹ درصد جان انسان‌ها در خطر است و تنها یک درصد دیگر می‌تواند شانس باشد.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
عزیزآغا که مدرک چهار سال دانشگاه را به‌دست داشت و به مدت دو نیم سال به‌طور افتخاری در دانشگاه بغلان به‌عنوان معاون تدریسی دانشکدۀ علوم اجتماعی وظیفه اجرا کرده بود، با به اعلان‌رفتن بست کاری‌اش و کامیاب‌نشدنش در آن بست، وادار به ترک وطن شده و سرنوشتش به مرگ انجامید.
جان‌آغا، پدر عزیزآغا که در گوشه‌یی از شهر پلخمری سرگرم دکان‌داری‌ست، می‌گوید که پسرش به‌دلیل نبود کار کشور را ترک کرد. به گفتۀ جان‌آغا، پسرش دیگر راهی برای پیش‌برد زنده‌گی و ساختن آینده‌اش نداشت.
پدر عزیزآغا میافزاید: «عزیزآغا برایم چندین‌بار گفت که باید بیرون از کشور برود و گفت آغا/پدر مشکلات در زنده‌گی‌مان زیاد است و اجازه بدِه تا بیرون از کشور بروم و من هم با هر نوع دلیل مانع رفتنش می‌شدم و حتی برایم گفت پس مبلغ ۱۰ لک عروسی را برایم پیدا کنید. بنابر مشکلی که داشتیم، این خواسته را برآورده نتوانستم و او هم مادرش را برایم واسطه کرد تا این‌که من و مادرش برایش دعا دادیم که بخیر حرکت کند.»
جان‌آغا از دیگر خانواده‌ها می‌خواهد که فرزندان‌شان را نگذارند که بی‌مدرک قانونی رهسپار دیگر کشور‌ها شوند.
احمدفواد آریا که ورزشکار و از بسته‌گان عزیزآغا است، به سلام‌وطندار می‌گوید، دلیلی که عزیزآغا را وادار به سفر به بیرون از مرزهای کشور کرد، بی‌کاری بود.
سلام‌وطندار را در یوتیوب دنبال کنید
به گفتۀ آریا، اگر دانشگاه بغلان با او به وصف کارکردنش به مدت چندین سال به‌طور رایگان همکاری می‌کرد یا حتی به‌عنوان اجیر هم استخدام می‌شد، او هیچ‌گاه عزم سفر به ایران را نمی‌کرد.
عزیزآغا افزون بر داشتن تجربۀ کاری در دانشگاه بغلان، در ورزش نیز دستاوردهایی داشت و چندین مدال نیز در مسابقات محلی و ملی کسب کرده بود.
در همین حال، شریف‌الله شفق، رئیس مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان بغلان می‌گوید که وزارت مهاجران کشور تلاش دارد با ایجاد طرح و برنامه‌های مؤثر در آینده‌های نزدیک زمینۀ کاری را برای جوانان در کشور فراهم کنند.
رئیس مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان بغلان میافزاید که آنان در نقاط مرزی کشور نماینده‌گی دارند و در صورت آسیب‌دیدن به کسانی که مهاجرت‌های نامنظم و منظم می‌کنند، پول نقد و زمینۀ درمان به قربانی را فراهم می‌کنند.
با این‌که روزانه ده‌ها تن از شهروندان افغانستان به‌دلیل بی‌کاری و ناامنی کشور را ترک می‌کنند و شمار بسیاری از آنان به سرنوشت عزیزآغا دچار می‌شوند؛ اما دولت افغانستان تاکنون هیچ برنامۀ مشخصی برای پیش‌گیری از مهاجرت‌های نامنظم روی‌دست نگرفته است.
