در وسط یکی از چهارراه‌‌های شهر شبرغان، مرکز جوزجان، ایستاده ام؛ مردان جوان و میان‌سال زیادی به چشم می‌خورند که بیل‌وکلنگ در دست گرفته و با نگاه‌هایی سرگردان، به هر سو خیره می‌شوند؛ به امید این که فردی از راه برسد و آن‌ها را به کار ببرد و این گونه، بتوانند پولی در آورده و نانی هم، سر سفره‌ی خالی خانه ببرند.
وارد دیگر محله‌های شهر شبرغان می‌شوم که ناداری و محرومیت بیشتر از هر چیز دیگری در آن برجسته می‌نماید و همه‌ی قصه‌ی زندگی، پیداکردن راهی برای رسیدن به نان است. خدیجه‌ی ۳۳ساله که مادر هشت دختر و پسر است، می‌گوید؛ روزهای زیادی می‌شود که توانایی خریدن یک سیر آرد را ندارد و برای این که بتواند لقمه‌نانی برای خود و فرزندانش تهیه کند، به ناچار در خانه‌های مردم رخت‌شویی می‌کند. او با همت بلندی که دارد، هنوز زیر بار سنگین زندگی خم نشده؛ اما وقتی از این سنگینی و نداشتن دورنمای خوشی از زندگی و زخم ناداری می‌گوید، بی‌اختیار گونه‌هایش از اشک خیس می‌شود. «به خوردن چیزی نداریم؛ به زمستان هیچ چیزی نیست؛ به زمستان چوب و پوشیدنی نداریم. کار نیست؛ بچه‌ها اگر کار کنند، چیزی می‌شود؛ اگر نکردند، به شب نان‌وچای بود، می‌خوریم گذاره‌کرده.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
خدیجه، از خانواده‌هایی نیز قصه می‌کند که به دنبال همه‌گیرشدن ناداری در جوزجان، کودکان شان را به فروش گذاشته اند و خانواده‌هایی که دختران شان را پیش از این که جوان شوند، عروس کرده اند.
زرغونه، باشنده‌ی دیگر شهر شبرغان که روزگار مجبورش کرده، بار خانواده‌ای پنج‌نفری‌اش را به دوش بکشد، می‌گوید که از صبح تا شام، برای پیداکردن یک وقت غذا تلاش می‌کند؛ اما بیشتر روزها، همین یک وقت غذا پیدا نشده، او و فرزندانش، شب را با شکم‌های خالی به صبح می‌رسانند. «حال چوب نداریم؛ توانایی خرید گاز نیست بعد از چهار تا پنج شب، شلغم پخته می‌کنیم شلغم را هم از محلی که گوسفندان می‌چرد جمع‌آوری می‌کنیم؛ اما چوپان‌ها اجازه نمی‌دهند و می‌گویند: باید گوسفندان ما بخورد؛ شما نگیرید!» او با شکایت از ناداری و بی‌تفاوتی حکومت، می‌گوید: «پنج افغانی نداریم، چراغ وبرق نیست؛ حکومت کمک کند، می‌خوریم؛ نباشه، هیچ چیز نیست.»
در گوشه‌ی دیگر شهر شبرغان، ده‌ها مرد و زن بی‌سرپرست و نیازمند گرد آمده و منتظر دریافت کمک‌های خوراکی، از سوی ریاست آمادگی مبارزه با حوادث طبیعی، استند.
سراج‌الدین سراجی، رییس آمادگی مبارزه با حوادث طبیعی جوزجان، می‌گوید که با توجه به وضعیت کنونی مردم، برای کاهش میزان ناداری در این ولایت، هفته‌ی یک بار، به افراد نیازمند مواد خوراکی توزیع می‌شود. سراجی نیز به دلیل ناتوانی حکومت در ارائه‌ی کمک‌های مورد نیاز به باشندگان جوزجان، می‌گوید: «از کشور های خارجی می‌خواهیم که با ما همکاری بیش‌تری کنند؛ حال مردم با بی‌کاری روبه‌رو است؛ کار نیست، کار بود، می‌توانند نفقه‌ی فامیل خود را آماده کنند؛ وقتی کار نیست، نفقه‌ی فامیل را چه گونه آماده کنند.» او، از جامعه‌ی جهانی، می‌خواهد که در شرایط کنونی، باید از مردم افغانستان دست‌گیری کرده و کمک‌های بیش‌تری را برای شان فراهم کند.
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
در سوی دیگر اما، باشندگان جوزجان، توزیع امداد‌های بشری در این ولایت را ناعادلانه می‌خوانند و بر نظارت جدی از این روند تأکید دارند.
هم‌زمان با روی‌کارآمدن امارت اسلامی، شهروندان به شکل بهینه‌ای در گودال ناداری سقوط کردند؛ سقوطی که هر روز سرعت بیش‌تری می‌گیرد و مردم را بیشتر از پیش در تنگنای بی‌گریز گرسنگی قرار می‌دهد؛ به گونه‌ای که بر اساس آمار سازمان‌های امدادرسان، اکنون، ۹۷ درصد شهروندان افغانستان زیر خط ناداری زندگی می‌کنند و بیشتر از ۵۵ درصد شهروندان نیز برای زنده‌ماندن به کمک‌های انسان‌دوستانه نیازمند استند؛ کمک‌هایی که بخش زیاد آن، می‌بایستی از سوی کشورهای غربی تهیه شود.
