شماری سرگرم شستن زبالههای پلاستیکی و تکهای استند و شماری هم پای دستگاه ایستاده اند و هر کدام سهم خود شان را اجرا میکنند، تا این تکههای بازیافتی به پنبه بدل شود. عبدالجلیل جوشن، بنیانگذار این کارخانهی بازیافتی در پروان، میگوید که با پذیرش خطر هدرفتن سرمایهاش دستگاه بازیافت را به هزینهی هشت هزار دالر از چین وارد کرده و تلاش میکند، در کنار ایجاد کار به دیگران، باعث ترویج بهرهوری از زبالهها شود. «اولین دستگاه است که در افغانستان خواستیم؛ بیشتر از هزار کیلو تکه را به پخته تبدیل میکند در هر ساعت؛ خیلی ریسک بزرگ را قبول کردم، خانواده هم رأی نمیداد.»
زمانی که جوشن دستگاه بازیافت را وارد میکند، روشنکردن آن نیز برایش دشوار بود؛ اما حالا نزدیک به ۳۰ تن در کارگاه سرگرم اند تا دستگاه بتواند زبالهها را بازیافت کرده و به پنبه بدل کند. تکههای پلاستیک و پارچههای دورریختنی پس از شستوشو و پردازش، از دستگاه عبور کرده و به پنبه بدل میشود. «خیلی چالش بزرگ این بود که فردی آشنایی با این دستگاه نداشت، نمیتوانستند روشن کنند؛ باور به خدا کنید که اشک از چشمانم جاری شد.»
جوانانی که امروز در این کارگاه بازیافت کار میکنند، هر روز با سطلهای پلاستیک و کیسههای زباله در خیابانهای شهر چاریکار دنبال یافتن یک لقمه نان بودند که در کنار آنها اکنون به شماری از زنان نیز فرصت کار فراهم شده است.
جوشن، میگوید که با فعالکردن کارگاه بازیافت، خواست نشان دهد که میتوان از اشیای دورریختنی، کالای باارزش ساخت. او، خواهان همکاری حکومت و نهادها برای رشد کارش است. «قرضههای کوچک نیاز است که بدهند بدون سود خانمهای بیبضاعت و بچههایی که زبالهگرد بودند همراه ما کار میکنند؛ تولید لحاف میکنیم؛ زمانی که دولت همراه ما قرارداد کند، موفق میشویم و کارمندان را بیشتر میکنیم.»
بازیافت زبالهها و تبدیل آن به کالای باارزش هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ ارزش محیطزیستی آن، امروزه در جهان رایج است و سرمایهگذاریهای هنگفتی در این بخش انجام شده است.
جوشن در بارهی تجربهاش و با اشاره به این که جوانان نباید از پیادهسازی فکرهای اقتصادی شان هراس داشته باشند، میگوید: «باید از داشته های ما استفاده کنیم؛ جوانان هر کدامش فکرهای خاص دارند؛ همان فکری که در ذهن شان است در جامعه پیاده کنند، موفق میشوند.»
سرمایهگذاری این مرد در صنعت بازیافت زباله هر چند محدود است، اما او امیدوار است که از فعالیتش پشتیبانی شده و با گذشت زمان گسترش بیاید که هم به لحاظ اقتصادی و هم زیستمحیطی سودآوری بیشتری داشته باشد.
