افغانستان هنوز در باتلاق خشونت علیه زنان به‌سر می‌برد؛ هنوز روزانه ده‌ها زن در سراسر کشور مورد خشونت‌های گوناگون قرار می‌گیرند و در بیشتر موارد تنها چیزی که دست‌شان می‌آید مهر سکوتی‌ست بر دهان‌شان.
سلام‌وطندار به بهانۀ کارزار ۱۶ روزۀ مبارزه علیه خشونت در برابر زنان بررسی‌یی را در سراسر کشور انجام داده است که بر بنیاد آن، آمار و ارقام پرونده‌های خشونت علیه زنان بر مبنای هر ولایت در نه ماه نخست سال جاری از سوی خبرنگاران سلام‌وطندار جمع‌آوری شده است. بر اساس این بررسی، آمار خشونت علیه زنان در ۲۹ ولایت به «۵۴۸۱» مورد می‌رسد، اما این رقم بر اساس یافته‌های کمیسیون حقوق بشر ۳۴۷۷ قضیه است؛ مسئولان علت این تفاوت را نبود میکانیسمی برای جمع‌آوری موارد خشونت علیه زنان می‌دانند.
شماری از مسئولان ولایتی به این باورند، نبود یک پایگاه اطلاعاتی واحد که رقم خشونت علیه زنان در آن ثبت شود، سبب شده تا آمارها متفاوت باشد؛ زیرا گاهی ممکن است یک پرونده در چندین نهاد در یک ولایت ثبت شود.
زون مرکز
زون مرکز شامل ۸ ولایت، کابل، دایکندی، پروان، لوگر، بامیان، کاپیسا، پنجشیر و میدان‌وردک می‌شود.
بر اساس گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر در نه ماه نخست امسال، ۱۳۷۶ پروندۀ خشونت علیه زنان در کابل ثبت شده است. این کمیسیون گزارش داده است که ۱۵۹ پروندۀ خشونت علیه زنان در دایکندی به ثبت رسیده است.
شاه‌جان یزدان‌پرست، رئیس امور زنان ولایت پروان می‌گوید، در سال جاری ۱۸۰ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
شیما زرگر، رئیس امور زنان لوگر می‌گوید، در سال جاری ۴۴ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است. به گفتۀ خانم زرگر، بر اساس آمارها، ۱۰ زن در این ولایت در سال جاری کشته شده‌اند.
جواد دادگر، رئیس کمیسیون حقوق بشر در بامیان می‌گوید، ۲۱۵ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
شکیبا سیفی، رئیس امور زنان ولایت کاپیسا می‌گوید، ۹۳ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
مسئولان ریاست امور زنان ولایت پنجشیر و میدان‌وردک از دادن آمار خشونت علیه زنان در این ولایت‌ها خودداری کردند.
آمار مجموعی خشونت علیه زنان در ولایت‌های زون مرکز، ۲۰۶۷ مورد است.
زون غرب
زون غرب کشور شامل ۵ ولایت هرات، بادغیس، غور، فراه و نیمروز است.
احمدرفیع نادری، عضو کمیسیون منع خشونت علیه زنان در ولایت هرات می‌گوید که از آغاز سال جاری تاکنون، ۶۷۲ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
راحله نادری، رئیس امور زنان ولایت بادغیس می‌گوید، ۷۵ قضیه در ولایت بادغیس ثبت شده و این رقم در ولایت غور به گفتۀ زرمینه کشت‌یار، مدیر بررسی قضایای ریاست امور زنان این ولایت به ۸۵ قضیه می‌رسد.
کبرا عظیمی، رئیس امور زنان ولایت فراه می‌گوید، از آغاز سال جاری تاکنون، ۱۳۰ مورد خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است و مسئولان ریاست امور زنان در ولایت نیمروز می‌گویند که به دلیل ناامنی، آمار مشخص خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت نشده است.
آمار مجموعی خشونت علیه زنان در زون غرب، ۹۱۷ قضیه است.
زون شرق
زون شرق کشور از ۴ ولایت، ننگرهار، لغمان، کنر و نورستان تشکیل شده است.
فتانه عزیزی، رئیس امور زنان ننگرهار می‌گوید، ۲۲۰ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده و از این جمله، ۷۳ قضیه با اخذ مشوره حل شده است.
مسئولان ریاست امور زنان ولایت لغمان از ثبت ۳۳ قضیۀ خشونت در این ولایت خبر می‌دهد.
مسئولان ریاست امور زنان ولایت کنر می‌گوید، از آغاز سال جاری تاکنون، ۲۷۰ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است. مسئولان ریاست امور زنان ولایت نورستان اما آمار خشونت علیه زنان در این ولایت را در اختیار ما قرار ندادند.
آمار مجموعی خشونت علیه زنان در زون شرق به ۵۲۳ قضیه می‌رسد.
زون شمال
در زون شمال ۵ ولایت بلخ، سرپل، جوزجان، سمنگان و فاریاب جا گرفته است.
شهلا حدید، رئیس امور زنان ولایت بلخ می‌گوید، خشونت در این ولایت نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. به گفتۀ خانم حدید، از آغاز سال جاری تاکنون، بیش از ۳۰۰ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
نبیلا حبیبی، رئیس امور زنان سرپل می‌گوید، ۱۲۹ مورد خشونت علیه زنان، از آغاز سال جاری تاکنون در این ولایت ثبت شده که ۵۰ مورد حقوقی، ۷۹ مورد خشونت، ۲۲ مورد قتل بوده است.
مسلمه غنی‌زاده، رئیس امور زنان ولایت جوزجان می‌گوید، ۱۴۴ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده که ۱۳ قضیۀ آن حاد و ۱۷ قضیه با مشوره‌دهی حل شده است.
حلیمه شیرزاد، مسئول حقوقی ریاست امور زنان سمنگان می‌گوید، ۱۷۰ مورد خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
مسئولان در ولایت فاریاب به تماس‌های ما پاسخ ندادند.
آمار مجموعی خشونت علیه زنان در زون شمال به ۷۴۳ قضیه می‌رسد.
زون شمال شرق
زون شمال شرق از چهار ولایت بدخشان، تخار، کندز و بغلان تشکیل شده است.
شبنم ساعی، معاون ریاست امور زنان بدخشان می‌گوید، آمار خشونت علیه زنان در این ولایت نسبت به سال گذشته دو برابر شده است. به گفتۀ خانم ساعی، در ۹ ماه نخست سال جاری، ۱۶۲ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
اورانوس عاطفی، مدیر حقوقی ریاست امور زنان بغلان می‌گوید، از شروع سال جاری خورشیدی تاکنون، ۲۰۳ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده که شامل ۹ مورد قتل، ۵۰ مورد لت‌وکوب، ۲ مورد تجاوز جنسی، ۲ مورد اختطاف و قضیه‌های دیگر مانند عدم پرداخت نفقه و آزارواذیت می‌شود.
نصیبه هولکر، رئیس امور زنان کندز می‌گوید، در سال جاری ۹۳ قضیۀ خشونت علیه زنان ثبت شده است.
سیدحفیظ‌الله فطرت، رئیس کمیسیون حقوق بشر در زون شمال شرق می‌گوید، ۵۴ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است که ۱۹ مورد آن قتل است.
آمار مجموعی خشونت علیه زنان در زون شمال‌شرق، ۵۱۲ قضیه است.
زون جنوب
زون جنوب از چهار ولایت، کندهار، زابل، ارزگان و هلمند تشکیل شده است.
رقیه اچکزی، رئیس امور زنان ولایت کندهار می‌گوید، در سال جاری ۱۳۹ قضیۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
صدیقه جلالی، سرپرست ریاست امور زنان ولایت زابل می‌گوید، در این ولایت ۱۶ قضیۀ خشونت علیه زنان ثبت شده که ۱۰ قضیه ازدواج اجباری و ۶ قضیۀ آن طلاق است.
وجیهه رسولی، رئیس امور زنان ولایت هلمند می‌گوید که در سال جاری ۱۰۷ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
مسئولان در ولایت نورستان نیز آمار خشونت علیه زنان در این ولایت را در اختیار سلام‌وطندار قرار ندادند.
آمار مجموعی قضیه‌های ثبت‌شدۀ خشونت علیه زنان در این زون، ۲۶۲ پرونده است.
زون جنوب‌شرق
زون جنوب‌شرق از چهار ولایت خوست، پکتیا، پکتیکا و غزنی تشکیل شده است.
زرمینه شمس، مسئول کمیسیون حقوق بشر در زون جنوب‌شرق می‌گوید، ۳۸۲ پروندۀ خشونت علیه زنان از آغاز سال جاری تاکنون در این ولایت ثبت شده است.
شکریه ولی، رئیس امور زنان ولایت غزنی می‌گوید، از آغاز سال جاری تاکنون ۷۵ پروندۀ خشونت علیه زنان در این ولایت ثبت شده است.
مسئولان در ریاست امور زنان پکتیکا آمار خشونت علیه زنان در این ولایت را به سلام‌وطندار ندادند.
آمار مجموعی پرونده‌های ثبت شدۀ خشونت علیه زنان در این ولایت، ۴۵۷ پرونده است.
به صورت مجموعی، ۵۴۸۱ قضیۀ خشونت علیه زنان در سال جاری در ۲۹ ولایت کشور ثبت شده است.
نوع خشونت
مسئولان ریاست‌های امور زنان می‌گویند، این آمار و ارقام شامل قتل‌های بی‌رحمانه، آزارواذیت فزیکی و روانی، خشونت‌های لفظی، عدم پرداخت نفقه، خشونت‌های خانواده‌گی و طلاق بوده است.
به گفتۀ این مسئولان، شماری از زنان بر اثر خشونت دست به خودسوزی یا خودکشی زده‌اند که این آمار نیز در میان آمار کشته‌شده‌های خشونت علیه زنان ثبت شده است.
مسئولان می‌گویند، بیشتر خشونت‌ها در مناطقی صورت گرفته که زیر حاکمیت طالبان نیست و در هیچ نهادی ثبت نشده است بلکه به صورت پراکنده شماری از آنان در رسانه‌ها نشر شده و برخی‌ها مکتوم مانده‌اند.
عوامل
گزارش رسمی کمیسیون حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که بیشتر از ۹۵ درصد خشونت‌ها در خانه صورت می‌گیرد.
بر بنیاد آمارهای وزارت امور زنان، بیشترین خشونت‌ها در زمان قرنطین صورت گرفته است. شیوع ویروس کرونا و به قرنطین رفتن شهرها در افزایش رقم خشونت علیه زنان نقش بالایی داشته است.
مسئولان ولایتی وزارت امور زنان نیز می‌گویند، آگاهی زنان نسبت به حقوق‌شان یکی از دلایل افزایش خشونت علیه زنان است؛ زیرا حالا زنانی که مورد خشونت قرار می‌گیرند تلاش می‌کنند به مراجع عدلی و قضایی شکایت کنند.
مسئولان می‌گویند، یکی از دلایل افزایش خشونت علیه زنان این است که حالا بیشتر خشونت‌هایی که در ساحات زیر حاکمیت دولت صورت می‌گیرد، توسط قربانی یا یکی از خویشاوندانش در یکی از نهادهای مسئول ثبت می‌شود.
بیشترین آمار خشونت علیه زنان در کابل، کندهار، هرات، بامیان، بلخ، ننگرهار و دایکندی ثبت شده است.
فرهنگ معافیت از مجازات، وجود عنعنات ناپسند، فساد اداری، نبود امنیت و ضعف حاکمیت از عوامل خشونت علیه زنان بوده است.
سازمان ملل متحد نیز با ابراز نگرانی گفته است که نهادهای عدلی و قضایی افغانستان در تأمین عدالت برای دختران و زنان کشور موفق نبوده‌اند.
بر اساس این بررسی، هرات، کابل و بلخ به ترتیب در صدر فهرست قرار دارند و ولایت‌هایی با بیشترین قربانیان خشونت‌ها اند.
