سلام‌وطندار در این گزارش با ۳۰ جوان شامل ۱۸ پسر و ۱۲ دختر گفت‌وگو کرده که نشان می‌دهد با وجود علاقه‌مندی به ازدواج، عامل‌های زیاد سبب عقب‌افتادن یا مانع ازدواج جوانان شده است. ۲۲ تن از گفت‌وگوشوندگان این گزارش مشکلات اقتصادی و خواسته‌های بلند خانواده‌ها، چهار تن مانع‌های فرهنگی و اجتماعی، دو تن محرومیت از حق انتخاب و دو تن دیگر ادامه‌ی تحصیل را از دلیل‌هایی گفته اند که سبب عقب‌افتادن یا مانع ازدواج شان شده است. از میان ۳۰ جوان گفت‌وگوشونده در این گزارش، پنج تن توانسته مانع‌ها را بردارند و ازدواج کنند، هفت تن نامزد و ۱۸ تن دیگر مجرد اند.
از میان ۱۸ پسر گفت‌وگوشونده در این گزارش، ۱۴ تن ناتوانی اقتصادی و چهار تن مانع‌های فرهنگی را از دلیل‌های اصلی به‌عقب‌افتادن یا ازداواج‌نکردن شان گفته اند. از هر چهار جوان گفت‌وگوشونده در این گزارش سه تن آنان مشکلات اقتصادی یا خواسته‌های بلند خانواده‌ها را دلیل به‌عقب‌افتادن ازدواج شان دانسته است.
احمد‌بلال که که ۳۰ سال دارد و هنوز ازدواج نکرده، می‌گوید که به دلیل مشکلات اقتصادی نتوانسته با دختری که دوستش دارد، ازدواج کند. او می‌افزاید: «فردی را که خودم انتخاب کرده بودم، خانواده‌‌اش به مصرف کم قناعت نکردند و من هم توان پرداخت چنین مصرف را نداشتم به همین دلیل سبب شد که ازدواج نکنم.»
ساحل که تصمیم به ازدواج دارد، می‌گوید که هزینه‌ی هنگفتی که از سوی خانواده‌ی دختر برایش گذاشته می‌شود، مانع ازدواجش شده است. «تویانه بسیار بلند می‌گیرند؛ هم‌چنان جهیزیه است که می‌خواهند؛ خودم در یک دکان کار می‌کنم که برایم گفتند تو یک کارگر هستی و نمی‌توانی این مصرف‌ها را پوره کنی.»
مهناز و تمنا، می‌گویند که به دلیل ناتوانی اقتصادی خواستگارهای شان نتوانسته اند ازدواج کنند. مهناز، می‌افزاید: «فردی که خواستگار می‌‌آید مصرف‌ها را تأمین نمی‌تواند یعنی تویانه داده نمی‌تواند، عروسی مناسب گرفته نمی‌تواند.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
تمنا نیز، می‌گوید: «خواستگارهای زیاد داشتم؛ اما به دلیل مشکلات که داشتند رد کردم؛ از لحاظ اقتصادی نمی‌توانستد که خواسته‌هایم را برآورده کنند.»
شماری از این جوانان، می‌گویند که افزون بر هزینه‌های هنگفت عروسی، فرهنگ‌های نادرست در اجتماع نیز، مانع دیگر بر سر راه ازدواج آنان است.
محمد‌ابراهیم که در این گزارش با او گفت‌وگو شده است، می‌گوید که دختری را برای ازدواج انتخاب کرده؛ اما به دلیل تفاوت‌های قومی، خانواده‌ی دختر راضی به این ازدواج نیست. او می‌افزاید: «از نزدیکان هم نیستیم به همین دلیل خانواده‌ی دختر رضایت نشان نمی‌دهند؛ پنج سال می‌شود که خواستگاری روان می‌کنم؛ اما قبول ندارند در حالی که خود ما رضایت داریم.»
محرومیت از حق انتخاب در میان جوانان به و یژه دختران از دیگر چالش‌ها در برابر ازدواج آنان گفته شده است. از میان ۱۲ دختر پاسخ‌دهنده در این گزارش دو تن گفته اند که به دلیل محروم‌بودن از حق انتخاب، نتوانسته اند ازداوج کنند.
فاطمه، باشنده‌ی کابل، می‌گوید که به دلیل سنت‌های حاکم در خانواده‌‌اش و محروم‌بودن از حق انتخاب نتوانسته ازدواج کند. او می‌افزاید: «با فردی که سید نباشد، نمی‌توانیم ازدواج کنیم؛ اگر من بخواهم ازدواج کنم باید مانند دو خواهرم به خواست خانواده‌ام عروسی کنم؛ چون خودم حق هیچ انتخابی را ندارم.»
عایشه که هنوز ازداوج نکرده است نیز، می‌گوید: «باید خانواده برای ما تصمیم بگیرد؛ در حالی که این حق شرعی ما است که باید همسر آینده‌ی خود را خود ما انتخاب کنیم؛ اما متأسفانه که چنین نمی‌شود و این سبب می‌شود تا تصمیم به ازدواج نگیریم.»
چالش‌ها و مشکلات پیش از ازدواج حتا پس از آن نیز، بر زندگی مشترک جوانان تأثیر منفی می‌گذارد. پنج تن از پاسخ‌دهندگان این گزارش که ازدواج کرده، گفته اند که با گذشت سال‌ها از ازدواج شان هنوز نتوانسته اند بدهی‌هایی که برای ازدواج شان گرفته را پرداخت کنند و این موضوع بر زندگی مشترک آن‌ها تأثیر گذاشته است.
عبدالله که دو سال از ازدواجش می‌گذرد و پدر دو فرزند نیز است، می‌گوید که برای برگزاری محفل عروسی‌اش به گونه‌ی که خانواده‌ی همسرش می‌خواست ۸۰۰ هزار افغانی بدهی گرفته است. او می‌افزاید: «در عروسی‌ام دو میلیون افغانی مصرف کرده‌ام و حدود ۸۰۰ هزار افغانی قرض‌دار شدم؛ اکنون شرایط اقتصادی بسیار بد است و خودم هم کارمند عادی استم که ۱۵ هزار معاش دارم؛ هیچ نمی‌دانم که با این مقدار پول به کدام بخش زندگی رسیدگی کنم.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
عالمان دین بر کاهش هزینه‌های عروسی و برداشتن مانع‌های فرهنگی در برابر ازدواج جوانان تأکید می‌کنند و می‌گویند که گذاشتن شرایط دشوار برای ازدواج در تضاد با ارزش‌های اسلامی قرار دارد.
قطب‌الدین مجتهد، عالم دین، می‌گوید که بهترین ازدواج از نظر دین اسلام، ازدواج آسان است. «در امر ازدواج مشکلات‌ها مانند گذاشتن مهریه‌ی بسیار گزاف، پرداخت مصرف‌های بلند و رسم‌ورواج‌های بی‌جا سبب می‌شود که جوانان ازدواج نتوانند و این از لحاظ دین اسلام جواز ندارد.»
جامعه‌شناسان نیز بر برداشتن مانع‌های ازدواج از سوی خانواده‌ها تأکید کرده و از حکومت می‌خواهند که برای برداشتن این مانع‌ها در جامعه برنامه‌هایی را روی دست گیرد. شفیق‌الله انصار، جامعه‌شناس، می‌گوید که برداشته‌نشدن چالش‌های اقتصادی و فرهنگی در برابر ازدواج جوانان در درازمدت پیامدهای منفی به دنبال دارد. او می‌افزاید: «سبب افزایش مشکلات روانی در میان جوانان می‌شود؛ چون یکی از دغدغه‌های ذهنی هر جوان ازدواج می باشد؛ دوم افزایش سن ازدواج می‌باشد؛ مشکل دیگر افزایش روابط نامشروع در یک جامعه می‌باشد و این موضوع‌ها سبب می‌شود که جامعه به سوی بی‌راهه برود.»
عبدالغفار سباوون فاروق، سخن‌گوی وزارت امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر حکومت سرپرست، می‌گوید که رهبری این وزارت همواره بر برداشتن مانع‌های ازدواج و رعایت حقوق شرعی زوج‌ها به ویژه زنان تلاش کرده است.
بیشتر جوانان در این گزارش در حالی ناتوانی اقتصادی را مانعی برای ازدواج شان گفته اند که در نزدیک به سه سال گذشته و هم‌زمان با بلند‌رفتن سطح بی‌کاری، شماری از جوانان محفل‌های عروسی شان را به شکل کوچک یا گروهی برگزار کردند.
