هم‌زمان با چهاردهم نومبر، روز جهانی دیابت (بیماری قند)، مسئولان در وزارت صحت عامه‌ی افغانستان، به سلام‌وطندار می‌گویند که شمار مبتلایان به این بیماری و میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن در کشور، در حال افزایش است.
شرافت زمان امرخیل، سخن‌گوی وزارت صحت عامه، می‌گوید: «بدبختانه به همان اندازه که شمار مبتلایان به شکر بلند می‌رود، معلوم است که گراف مرگ‌ومیر این بیماری هم بلند می‌رود و در افغانستان هم ارقام موجود است که چه تعداد هم‌وطنان ما در اثر این بیماری جان داده اند. خواست ما این است که شهروندان ما به ورزش اهمیت بدهند و از غذاهایی که گلوکوز دارد، کم‌تر استفاده کنند.»
در سوی دیگر، شماری از مبتلایان به دیابت، می‌گویند که این بیماری، آن‌ها را به بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز دچار کرده است. عبدالجمیل که ۱۶سال پیش به بیماری قند مبتلا شده و دو سال پیش بینایی هر دو چشمش را در اثر ابتلا به این بیماری از دست داده است، می‌گوید که برای کنترل‌کردن بیماری‌اش روزانه دو بار از انسولین استفاده می‌کند.
سلام‌وطندار را در شبکه‌ی «ایکس» دنبال کنید
او که برای درمان این بیماری‌اش به پاکستان و ایران نیز رفته است، میافزاید: «هر چیز را خورده نمی‌توانم؛ چون شکرم بلند می‌رود. هر کس که این بیماری را دارد، باید پرهیز کند؛ چربی، شیرینی، برنج و گوشت را نخورد؛ چون این یک بیماری بسیار خطرناک است.»
همین گونه، عبدالرافع ۴۳ساله که برای کنترل بیماری قند خود به یکی از مرکزهای کنترل قند در شهر کابل آمده است، می‌گوید که در کنار خودش، چهار عضو خانواده‌اش نیز به این بیماری مبتلا اند. او که اکنون دید هر دو چشمش در اثر ابتلا به بیماری قندش کاهش یافته است، میافزاید: «این بیماری مثل یک شیر خفته است. اگر مراقب آن نباشیم، به هر قسمت بدن حمله می‌کند؛ ضعف عمومی برای آدم پیدا می‌شود. من خودم برای کنترل این بیماری دوا استفاده می‌کنم، بسیاری از غذاها را نمی‌توانم بخورم.»
در همین حال، مسئولان در یکی از مرکزهای کنترل قند در شهر کابل، می‌گویند که شمار مراجعه‌کنندگان به بیماری قند به این مرکز، با گذشت هر روز افزایش می‌یابد و روزانه بیش از ۸۰ بیمار برای کنترل بیماری شان به این مرکز مراجعه می‌کنند.
ایمل منیب، پزشک در مرکز کنترل قند در شهر کابل، می‌گوید: «تمام سنین به این مرکز می‌آیند؛ اما افراد مسن بیشتر است؛ چون بیمار شکر نظر به سن فرق می‌کند. تایپ یک این بیماری کسانی اند که از سن ۳۰ پایین باشند و این نوع شکر بسیار خطرناک است و تایپ دوم کسانی اند که از سن ۳۰ بالا اند، این افراد هم مراجعه می‌کنند و دوام‌دار تابلیت می‌گیرند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این حال، شماری از پزشکان، نداشتن فعالیت فیزیکی، سابقه‌ی خانوادگی، افزایش سن و فشار بلند خون را، از علت‌های اصلی ابتلا به بیماری قند می‌گویند. احمدجاوید ادیب شالزی، پزشک در شفاخانه‌ی «میوند» در شهر کابل، می‌گوید که بیماری قند از بیماری‌های خطرناک است و اگر کنترل نشود، به چشم‌ها، کلیه‌ها و عصب فرد آسیب جدی وارد می‌کند.
او میافزاید: «کسانی که به این بیماری مبتلا اند، باید بسیار متوجه باشند، به تغذیه‌ی خود توجه کنند، میوه و سبزی را در غذای شان جا دهند، از کاربوهایدریت نباید زیاد استفاده کنند و باید ورزش کنند. کسانی که مبتلا به این بیماری می‌شوند، هم باید تشخیص شوند که به کدام نوع این بیماری دچار شده اند.»
گفتنی است که سازمان جهانی بهداشت نیز به مناسبت روز جهانی دیابت، اعلام کرده است که سالانه یک‌ونیم میلیون تن در جهان به دلیل ابتلا به این بیماری جان‌های شان را از دست می‌دهند.
