سلام‌وطندار ۳۳ عیال و ۳۳ ایرکک شامل اوی‌لی ۶۶ یاش بیلن صحبت اۉتکزگن، اوشبو تېکشیرو اساسیده تکنالوژی دن فایده‌لنیش اولر دن ۵۵ نفری نینگ قۉشمه حیاتی یخشی‌لنیشی گه سبب بولگن. بو ۵۵ کیشی ۳۱ عیال و ۲۴ ایرکک دن عبارت دیر ایتیشلریچه، زمانه‌وی تکنالوژی دن فایده‌لنیش، اولر نینگ تورلی ساحه‌لرده قۉشمه تیریکچیلیگی اوستیگه مثبت تأثیر قیلگن.
اولر گه کوره، تلفون و کمپیوتر کبی تکنالوژی اوسکونه‌لردن فایده‌لنیش، تورموش اورتاق‌لری بیلن علاقه‌لری مستحکم‌لنیشی و حتا اوزاق دن یقین‌لیک تویغوسی تاپیلیشی همده اوی ایشلرینی بجریش ده همکارلیک قیلیش و اوینی باشقریش ایشلریده مسئولیت حس قیلیش کبی قۉشمه حیات‌لری اوستیگه ایجابی تأثیر قیلگن.
اوشبو یاش‌لر گه کوره، تلفون و کمپیوتر کبی تکنالوژی اوسکونه‌لر آرقه‌لی اجتماعی شبکه‌لردن قوللنیش، تورموش اورتاق‌لری بیلن علاقه‌لرینی مستحکم‌لب و اجتماعی مهارت‌لری همده ایشلرینی کوچه‌یتیریش گه امکان یره‌تگن.
فاریاب یشاوچیسی ۲۷ یاشر آی‌صفا گه کوره، فیسبوک، یوتیوب و تلگرام ده تعلیمی موضوع‌لرنی اېزلش، قۉشمه تیریکچیلیگی ده اوی‌لی عیال اوله‌راق مسئولیت‌لرینی اساسی شکلده عملگه آشیریش اوچون یاردم بیرگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «تکنالوژی و اجتماعی صحیفه‌لر مین و ایریم نینگ حیاتی گه یخشی تأثیر قیلگن و بیلمه‌یدیگن نرسه‌لرنی تکنالوژی دن اورگندیم؛ مثال اوچون ایر و خاتین نینگ عاطفی، جسمانی و جنسی نقطه‌ی نظردن علاقه‌سی قنده‌ی و قنده‌ی یانده‌شیلیشی کېره‌ک. فیسبوک، یوتیوب و شونینگدیک تلگرام صحیفه‌لرده ایر و خاتین نینگ علاقه‌سی گه دایر موضوع‌لرنی اېزله‌دیک. حامله‌لیک پیتیده ایریم بعضی موضوع‌لرنی مین بیلن شریک قیلر اېدی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
اوی‌لی یاش‌لر نینگ ایتیشلریچه، اجتماعی ترماق‌لرده اوقیدیگن یا که روپه‌ره بوله‌دیگن موضوع‌لر مستقیم یا ده نامستقیم طرزده اولر نینگ قۉشمه تیریکچیلیگی اوستیگه تأثیر قیله‌دی. فاریاب یشاوچیسی احمدشاه و قندوز یشاوچیسی سمیع‌الله نینگ ایتیشلریچه، فیسبوک و یوتیوب تیریچیلیک موضوع‌لر گه دایر اولر نینگ آگاهی‌لیگینی آشیریب و قۉشمه تیریکچیلیک‌لریده خورسندلیک تاپیلیب و راضی بولیش‌لری گه سبب بولگن.
احمدشاه نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «تیریکچیلیک ایشلری ده معلومات و آگاهی‌لیک تاپیش اوچون البته که مثبت تأثیر قیلگن و بیز تکنالوژی دن فایده‌لنیش دن یېترلیچه راضی‌میز. تکنالوژی آرقه‌لی معلوماتی سایت‌لر و شبکه‌لرنی اېزلش بیلن آگاهی‌لیک و بعضی حقوقی موضوع‌لرنی اورگندیم.»
سمیع‌الله نینگ ایتیشیچه: «قریب نیچه ییل آلدین مین عایله گه باشقچه فکر بیلن قرر اېدیم؛ بیراق بوگون‌لیک کونده خاتینیم و باله‌لریم گه باشقچه قره‌ی من. تورموش اورتاغیم ایش‌سیزلیک پیتیده اینترنت یا سوشل میدیا دن قوللنه‌دی.»
تکنالوژی دن اساسی شکلده قوللنیش، اوی ایشلرینی باشقریش، تورموش اورتاق‌لر نینگ اېستک‌لرینی انابت گه آلیش، قۉشمه ساغلام‌لیکنی سقلش، سیوملی فضا یره‌تیش ساحه‌لرده اونیملی بولیشی ممکن؛ چونکه بیر کیشی نینگ تلفون و کمپیوتری اینترنت گه باغلیق بولسه، قیسقه مدت ایچیده کوپ معلومات‌لرنی اورگنیب و ایر-خاتین نینگ محبتی مستحکم بولیشی گه سبب بوله‌دی.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
اوشبو گزارش ده صحبت اۉتکزگن ۳۳ عیال دن ۳۱ نفری، تکنالوژی دن قوللنیب تورموش اورتاق‌لری بیلن صمیمی تعامل قیلیش گه اولگورگنلرینی اېتگنلر.
۲۷ یاشر تمنا و ۲۰ یاشر آزیتا نینگ ایتیشلریچه، اجتماعی ترماق‌لرده تعلیمی ویدیولرنی کوریش قۉشمه تیریکچیلیک ده ایرلری گه یخشی تورموش اورتاق بولیشی گه یاردم بیرگن.
تمنا نینگ ایتیشیچه: «یوتیوب و فیسبوک دن ویدیو کوریش اوچون قوللنه‌من. حیاتیمده کوپ مثبت تأثیر قیلگن، ویدیولرنی کوریب اوی ایشلرینی یخشی باشقریب و ایریم بیلن یخشی تعامل قیلیش ده یاردم بیرگن. اولرنی کوریب قۉشمه تیریکچیلیک ده قوللنه‌من.»
آزیتا گه کوره: «تکنالوژی دن کوپ قوللنه‌من؛ هم اۉزیم، هم اوی ایشلرینی باشقریش و هم ایش‌لریم گه یېته‌من؛ شونی اوچون ایریم میندن جوده هم خورسند دیر. انستاگرام ده اۉزیم گه یېریشیش، اوی نی قنده‌ی بیزه‌لتیریشنی اورگته‌دیگن صفحه‌لرنی اېزله‌ی من. بیر اوغیل باله‌م بار؛ یخشی تربیه‌لش و یېتیشتیریش اوچون کوپ صحیفه‌لرنی اېزله‌ی من.»
باشقه تاماندن، بو گزارش ده صحبت اۉتکزگن ۶۶ کیشی، ایکّی عیال و توقیز ایرکک دن عبارت ۱۱ یاش نینگ ایتیشلریچه، تکنالوژی دن قوللنیش قۉشمه تیریکچیلیک‌لری اوستیگه سلبی تأثیر قوییب و اۉزلرینی یالغیز حس قیلیش‌لری گه سبب بولگن.
جوزجان یشاوچیسی ۲۹ یاشر عتیق‌الله، اوی‌لنگنیدن اوچ ییل اوتماقده ایتیشیچه، قۉشمه تیریکچیلیک اول‌لریده، تکنالوژی تورموش اورتاغینی تنلش اوچون کوپ قولی‌لیک‌لرنی یره‌تگن؛ بیراق تورموش اورتاغی نینگ تکنالوژی اوسکونه‌لردن قوللنیشی، باله‌لری نینگ ساغلام‌لیگینی خوف بیلن دوچ قیلگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «یوتیوب، واتسپ دن قوللنیش تنه‌سیده‌گی چقه‌لاق نینگ ساغلام‌لیگیگه ضرر یېتکزه‌دی و بو تکنالوژی نینگ یامان‌لیک‌لریدن دیر. اینترنت دن یخشی قوللنیش هم ممکن؛ بیراق اۉزینگیز کوپراق قوللنگن حالده عایله اعضالرینگیز گه اونچه‌لیک یېته آلمه‌ی سیز اگر عیالینگیز قوللنگن حالده سیز گه و باله‌لری گه یېته آلمه‌یدی؛ بیراق هر نرسه اۉز حدی گه دارو دیر؛ حد دن آشگن حالده برچه‌سی مرض و ضرر دیر.»
بو یاش‌لر نینگ ایتیشلریچه، تکنالوژی نینگ تورلی امکانیت‌لریدن قوللنیلگن حالده قۉشمه حیات ده اوچینچی کیشی نینگ کېریشی گه زمینه یره‌تیب و مجازی صحیفه‌لر مقابل تامان گه خیانت زمینه‌سینی یره‌تگن.
قندوز یشاوچیسی مهرماه بیش ییل قۉشمه تیریکچیلیگیدن سۉنگ، تورموش اورتاغی اجتماعی صحیفه‌لر نینگ پلتفرم‌لریدن قوللنیب باشقه عیاللر بیلن اورگنیب قالگنینی حس قیلگن ایتیشیچه، حاضرگی کونده قۉشمه تیریکچیلیگیدن عذاب چېکماقده.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «ایریم هر دایم تلفون بیلن مصروف دیر و تورلی پلتفرم‌لر ده مسیج قیله‌دی؛ تلفون ده خاتین قیزلر بیلن گپیره‌دی و کوپراق وقتینی اولر بیلن اۉتکزه‌دی. مین و قۉشمه تیریکچیلیگیمیز ده اونچه‌لیک اعتبار بیرمه‌یدی و می‌نینگ اېستک‌لریمنی اونچه‌لیک انابت گه آلمه‌یدی.»
روان‌شناس‌لر، نکاح دن اول آگاهی‌لیک اهمیتی گه تاکیدلب ایتیشلریچه، نکاح دن اول آگاهی‌لیک قۉشمه تیریکچیلیک مستحکم‌لنیشی گه سبب بوله‌دی.
روان‌شناس کوکبه نواب و هیبت‌الله ابراهیم‌خیل نینگ ایتیشلریچه، احتمالی تورموش قوریش اوچون مقابل تامان نی یخشی تانیش اوچون آنلاین تعلیمی دستورلردن قوللنیش یاردم بیره‌دی.
کوکبه گه کوره: «جامعه‌میز سنتی دیر؛ عین‌حالده باشقه مملکت‌لرده تورموش اورتاق نی تانیش اوچون اوزاق مدتلی مصلحت‌لر بیریله‌دی؛ مخالف جنس بیلن قنده‌ی یانده‌شوو حقیده آگاهی‌لیک بیریله‌دی.»
هیبت‌الله نینگ ایتیشیچه: «آگاه بولمسدن تکنالوژی نینگ سلبی تامان‌لرینی اېزلش ناساغلام و ایکّی تامان نینگ رضایتی کمه‌یشی گه سبب بوله‌دی؛ مثال اوچون تلویزیون یا ماهواره ده اېستک‌لری واقعی دنیا بیلن بیر بولمه‌گن سریال‌لرنی کوره‌دی. شونی اوچون تورموش قوریش و تکنالوژی دن قنده‌ی قوللنیش حقیده مصلحت بیریلیشی کېره‌ک.»
عین‌حالده، اجتماعی مسئله‌لر ایش بیلرمان‌لری تکنالوژی دن ناقولی قوللنیلیشیدن خواطر بیلدیریب ایتیشلریچه، تکنالوژی دن قانون-قاعده اساسیده قوللنیش کېره‌ک.
جامعه‌شناس راشد صدیقی گه کوره: «یخشی قوللنیلمسه، کوپ قییچیلیکّه سبب بوله‌دی و کوپینچه عایله‌لر نینگ حتا اجره‌لیشی گه سبب بوله‌دی؛ شو باعث اساسی شکلده قوللنیلیشی کېره‌ک.»
افغانستان مخابراتی خذمت‌لرنی ترتیب گه سالیش اداره (اترا) نینگ معلوماتی اساسیده، افغانستان ده قریب ۱۲ میلیون ۵۰۰ مینگ کیشی اینترنت دن قوللنه‌دی؛ بیراق بو اجتماعی ترماق‌لردن قولنووچیلر نینگ بویداق‌لیگی و اوی‌لنگن‌لیگی حقیده تدقیقات بولمه‌گن.
افغانستان مخابراتی خذمت‌لرنی ترتیب گه سالیش اداره سۉزلاوچیسی جلال‌الدین شمس نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «افغانستان ده ۲۳ میلیون سیم‌کارت فعال دیر قریب ۱۲ میلیون ۵۰۰ مینگ کیشی اینترنت دن قوللنه‌دی. کوپینچه اهالی اجتماعی ترماق‌لردن فایده‌لنه‌دیلر و بویداق و اوی‌‌لنگنلر نینگ رقمی انیقلنمه‌گن.»
تکنالوژی و اینترنت گه باغلیق تلفون کبی اوسکونه‌لردن قوللنیش بیلن، ایر-خاتین‌لر بختلی تورموش قوریش اوچون قۉشمه تیریکچیلیک خصوصیده مخصوص دستورلرنی اېزلش‌لری کېره‌ک.