استفاده از نوشابههای گازدار، غیرالکلی و انرژیزا، از سوی شهروندان به ویژه جوانان، سبب اعتیاد آن به این نوشابهها شده است. شماری از جوانان در شهر کابل، میگویند که به دلیل رفع تشنگی، خستگی و استفادهی روزمره از نوشابهها، اکنون به گونهای به استفادهی آن عادت کرده اند.
صمیم ۲۵ساله، باشندهی منطقهی «چهارقلعهی وزیرآباد» شهر کابل، میگوید که در بهار روزانه سه نوبت از نوشابههای گازدار استفاده میکند. «بیشتر در بهار چون هوا گرم است، روز دو یا سه دانه نوشابه میخرم؛ چون باید تشنگیام رفع شود. خسته هم که باشم، استفاده میکنم؛ چون تا حدی خستگی را رفع میکند. زیاد کوشش کردم به عادت بدل نشده؛ ولی حالا استفاده میکنیم.»
شمسالدین، باشندهی «چهارراه حاجی یعقوب» شهرنو کابل، نیز میگوید: «من در هفته سه دانه یا بیشتر از آن استفاده میکنم. من بیشتر از انرژی الکوزی وقتی خسته باشم، استفاده میکنم. یک رقم است که حالا عادت شده است؛ وقتی در دکان داخل شوم، حتمی میخرم، شوق میگیرد.»
استفادهی روزافزون از نوشابههای گازدار، غیرالکلی و انرژیزا، سبب افزایش کاروبار فروشندگان این نوشابهها نیز شده است. شماری از دکانداران در پایتخت، میگویند که بیش از ۷۰ درصد درآمد شان را از راه فروش نوشابههای گازدار و انرژیزا به دست میآورند.
سلاموطندار را در شبکهی «ایکس» دنبال کنید
رفیعالله، دکاندار در شهرنو کابل، میگوید: «نوشابهها واقعیت خریدش زیاد است؛ خرد، پیر، جوان و همگی میخرند و بیشتر نوع گازدار را. به همین خاطر ما روزانه ۷۵ درصد نوشابه میفروشیم و متباقی دیگر چیزها.»
قدیر، دیگر دکاندار در شهرنو کابل، نیز میگوید: «به استثنای آب، بیش از ۷۵ درصد فروشات ما را نوشابه تشکیل میدهد. هر قسم نفر میخرد، کودکان و جوانان بیشتر است؛ ولی افراد مسن هم است که همهروزه میخرند. مشتریهای دایمی هم داریم.»
با این حال، پزشکان با نگرانی از عادیشدن استفاده از گونههای نوشابهی گازدار، غیرالکلی و انرژیزا در میان شهروندان، میگویند که استفاده از این گونه نوشابهها، سبب بهوجودآمدن ۳۵ نوع بیماری از جمله گونههای سرطان در بدن میشود.
احمدجاوید ادیب شالیزی، پزشک در شفاخانهی میوند در شهر کابل، میگوید که نوشابههای گازدار، غیرالکلی و انرژیزا، به دلیل داشتن شیرینیهای مصنوعی، شکر فراوان، کافئین و اسید فسفریک، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، افسردگی و زخمهای معده را، به سرعت افزایش میدهد.
او میافزاید: «در کنار این بیماریها، سبب افزایش چربی شکم، چاقی، مشکلات کلیه، بلندرفتن کلسترول خون، افزایش سرعت پیری، تاری دید، کمخوابی، کمشدن آب بدن، بیماریهای کبد، ریزش مو، سرطان مثانه، سرطان رودهی بزرگ و تومور مغزی را میتواند این نوشابهها به وجود بیاورد.»
همین گونه، رحیمگل درویش، پزشک در یکی از شفاخانههای خصوصی در شهر کابل، نیز میگوید که استفاده از نوشابههای گازدار، غیرالکلی و انرژیزا، سبب آزادشدن کلسیم از استخوانها میشود که سبب پوکی استخوان در فرد میشود.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
او میافزاید: «وقتی افراد نوشابههای گازدار یا هم نوشابههایی که شیرینی بلند دارند را استفاده میکنند، فکر میکنند که ما قویتر یا سرحالتر شدهایم. در حقیقت چنین نیست؛ چون وقتی کلسیم از استخوان آزاد شد، فرد کلسیم استخوان خود را استفاده میکند و فکر میکند که از انرژی گرفتم.»
جاوید هژیر، سخنگوی ادارهی ملی غذا و دارو اما میگوید که این داره از تمام معیارهای بینالمللی برای مطمئنشدن از کیفیت و مؤثریت نوشابههای غیرالکلی که در داخل تولید یا از بیرون وارد میشود، استفاده میکند.
او میافزاید: «ما از استندردهای بینالمللی برای نوشابههایی که از بیرون آورده میشود، هم در بخش رهیابی و هم در بخش تضمین کیفیتش استفاده میکنیم. نوشابههایی که در داخل تولید میشود، هم نمونهبرداری و به لابراتوار فرستاده میشود. در صورتی که نتیجه مثبت داده شده باشد، ما از بخش مصونیت غذایی تصدیقنامهی صادرات را میدهیم.»
این در حالی است که ادارهی ملی غذا و دارو میگوید در سال جاری بیش از ۵۴۰ کارتن انرژی کاراباو را که به شکل قاچاق وارد کشور شده بود، ضبط کرده است.