کمبود کتاب‌های درسی در مکتب‌های کشور از مشکلاتی‌ست که همه ساله دانش‌آموزان در جریان سال آموزشی با آن روبه‌رواند. ام‌سال نیز کمبود کتاب‌های درسی در شماری از ولایت‌ها سروصدهایی را برپا کرده است.
دانش‌آموزان تخار به ویژه دانش‌آموزان بخش‌های دوردست این ولایت که زبان مادری‌شان اوزبیکی‌ست نیز با کمبود کتاب روبه‌رواند. مسئولان آمریت معارف ولسوالی دشت‌قلعۀ ولایت تخار می‌گویند که حدود ۸۰ درصد دانش‌آموزان این ولسوالی با کمبود کتاب درسی روبه‌رواند.
آنان می‌گویند، برای حل این مشکل شماری از باشنده‌گان ولایت تخار که در اروپا به سر می‌برند، پول چاپ ۳۰۰۰ جلد کتاب درسی به زبان اوزبیکی را برای صنف‌های ابتدایی پرداخت و این کتاب‌ها را به آمریت معارف دشت‌قلعه، اهدا کرده‌اند.
بشیراحمد سنقر، هماهنگ‌کنندۀ این برنامه به سلام‌وطندار می‌گوید، پول خریداری این شمار کتاب‌های درسی از سوی نجم‌الدین محمودی و سرور ساحل، دو تن از مهاجران و ترکتباران افغانستان مقیم اتریش و شماری دیگر از مهاجران در این کشور، گردآوری شده است.
آقای سنقر در این باره می‌گوید: «من این پول را که ۹۵ هزار افغانی می‌شود، به انتشارات خراسان سپردم که آن‌ها ۳۰۰۰ کتاب را در کشور ایران چاپ نمودند و برای سال ۱۴۰۰خورشیدی به معارف دشت‌قلعه اهدا کردیم.»
نجم‌الدین محمودی، هماهنگ‌کنندۀ این برنامه در اتریش می‌گوید: «سال پیش از سوی آقای سنقر به ما پیشنهاد صورت گرفته بود تا در زمینۀ تهیۀ کتاب درسی به زبان اوزبیکی معارف دشت‌قلعه را همکاری کنیم که خوش‌بختانه این فرصت مساعد شد و بر اساس کمک اعضای انجمن ترکتباران مقیم اروپا توانستیم به کودکان هم‌وطن خود یاری رسانیم.»
آموزگاران مکتب‌های دشت‌قلعه نیز از کمبود کتاب‌های درسی به ویژه در بخش زبان اوزبیکی ابراز نگرانی می‌کنند. آنان می‌گویند که کتاب‌های اهداشده به معارف این ولسوالی تا اندازه‌یی مشکلات دانش‌آموزانی را که زبان مادری‌شان اوزبیکی‌ست، بر طرف خواهد کرد.
رحیم‌الدین قرلق، یکی از آموزگاران در دشت‌قلعه می‌گوید: «کلان‌ترین مشکل در مکاتب هم نبود کتاب‌های اوزبیکی است و این کمک سبب می‌شود که شماری از دانش‌آموزان صاحب کتاب شوند.»
فیروز صمدی، آمر معارف دشت‌قلعه وجود کتاب‌های درسی را برای رشد فکری دانش‌آموزان بسیار مهم می‌خواند و از اهدای این شمار کتاب به معارف این ولایت استقبال می‌کند و می‌گوید، کتاب‌های خریداری‌شده بیش از هفتاد درصد مشکلات دانش‌آموزان را رفع خواهد کرد. «کتاب‌های کمک‌شده از سوی هم‌وطنان‌مان در دو صنف معارف ۷۵ درصد مشکل دانش‌آموزان را مرفوع خواهد کرد و امیدداریم این‌گونه مساعدت‌ها به معارف ادامه پیدا کند.»
سال‌های گذشته کارزار گردآوری کتاب برای دانش‌آموزان اوزبیک زبان زیرنام «کتاب‌های اوزبیکی را از گدام وزارت معارف بیرون کنید» از سوی شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شد و به دنبال آن وزارت معارف وعده چاپ و توزیع کتاب‌های اوزبیکی را سپرده، اما تاکنون این وعده‌اش را عملی نکرده است.
بر بنیاد آمارهای آمریت معارف ولسوالی دشت‌قلعۀ تخار، در حال بیش از ۲۱ هزار دانش‌آموز در این ولسوالی سرگرم آموزش هستند.
