زندگی در شهرها در کنار برخی آسانیها، محدودیتها و چالشهایی نیز دارد که فعالیتها و امور روزمرهی شهروندان را کمی دشوار و فشارهای روانی روزانهی آنها را بیشتر میکند. به باور روانشناسان، برای رهایی یا مقابله با این فشارها و خستگیهای ذهنی، نیاز است که خانوادهها برای تفریح وقت بگذارند. در گذشته، بسیاری از باشندگان شهرها برای رسیدن به آرامش ذهنی و سپریکردن لحظههای خوش با خانوادههای شان، در روزهای تعطیل یا پس از ساعتهای کاری به مکانهای تفریحی میرفتند؛ اما اکنون که در مجموع تفریحگاهها یا به روی خانوادهها یا به ویژه به روی زنان بسته شده، مشکلات افزایش یافته و فشارهای روانی نیز بیشتر شده اند.
گلجان، باشندهی بامیان، میگوید که پس از خستگیهای ناشی از کارهای خانه، نبود مکان مناسب برای تفریح، سبب افزایش ناراحتیهای روانی او شده است. او، میافزاید زنانی که تمام روز و حتا تمام هفته را مصروف کارهای خانه اند، نیاز جدی دارند که برای آرامش روانی شان به مکانهایی دسترسی داشته باشند که تا اندازهای از خستگی شان کاسته شود. «من نیاز زیادی به رفتن به جاهای تفریحی دارم؛ به خاطری که همیشه مصروف کارهای خانه هستم؛ حتا یک روز هم نشده که رفته باشم پارک. تفریح باعث آرامش روان آدم میشود.»
اسما، باشندهی ننگرهار، پس از منعشدن رفتن به تفریحگاهها، مجبور به ماندن در فضای بستهی خانه شده و این وضعیت فشار روانیاش را افزایش داده است. او میگوید که فضای خانه و زندگی محدود در خانههای شهری، سبب شده تا احساس تنهایی کند، ذهنش بیشتر خسته و حتا دچار مشکلات صحی شود. «والله، محرومشدن از این حق، ما را دچار افسردگی، فشار روانی، تنهایی و حتا مشکلات صحی کرده است. ارتباط ما با مردم و جامعه کمتر شده، خستگی ذهنی بیشتر شده و حس خوشی ما کاهش یافته و خود را کاملاً تنها احساس میکنیم.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
سامی رحمنیار، باشندهی بلخ، نیز حق تفریح برای زنان را نیاز جدی میداند. او، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید که احکام اسلامی به زنان در همه عرصهها حقوق ویژه داده است و اگر نهادهای مسئول امکانات لازم را فراهم کنند، زنان آمادگی دارند تا با رعایت همان شرایط به مکانهای تفریحی بروند. این باشندهی بلخ، میافزاید: «رفتن به تفریحگاهها برای من بسیار ضروری است؛ چون باعث آرامش روان، کاهش استرس و افزایش سلامت جسمی، روحی و روانی میشود. همچنان فضای باز و طبیعت در کاهش فشارهای روزانه به ویژه در شرایط دشوار اجتماعی، بسیار مؤثر است. این مکانها برای ارتباطات سالم اجتماعی ارزشمند و مفید است.»
بر بنیاد معلومات ادارهی ملی احصائیه و معلومات، کابل که پایتخت کشور است، بیش از پنج میلیون شهروند در مرکز آن زندگی میکنند. شهر کابل، پرجمعیتترین شهر در کشور است و بیشتر خانوادهها در این شهر در ساختمانها زندگی میکنند.
فهیمه نورزی، یکی از باشندگان شهر کابل، است. او، تأکید میکند که با درنظرگرفتن زیباییهای طبیعت، فضاهای سبز و وضعیت نسبتاً تنگ خانهها، نیاز است که مردم خستگیهای خود را در مکانهای مناسب تفریحی با آرامش رفع کنند. «من معلومات زیادی در مورد قوانین اسلام ندارم؛ اما از آن جایی که خداوند متعال طبیعت سبز را خلق کرده، پس این حق را نیز به بندهاش داده تا از زیبایی طبیعتی که آفریده شده، انسانها لذت ببرند. فکر نمیکنم اسلام مانع لذتبردن انسانها از زندگی شان باشد؛ چون مکانهای تفریحی جاهایی اند که انسانها لذت میبرند، باعث میشود انگیزهمند زندگی کنند. از همه مهمتر این که در این مکانها خانوادهها دور هم جمع میشوند، صحبت میکنند، تبادل نظر میکنند و روابط اعضای خانواده بهتر و احترام میان آنها بیشتر میشود.»
این بانو، از نهادهای مسئول میخواهد که در چارچوب اصول اسلامی، مکانهای مناسب برای آسایش و تفریح آنان ایجاد کنند. «خواست من این است که برای داشتن زندگی سالم و خانوادهی موفق، باید فرهنگسازی صورت گیرد و مکانهای تفریحی برای خانوادهها ساخته شود. اکنون تنها برای مردها چنین جاهایی وجود دارد. باید جاهای مشخص برای خانوادهها ایجاد شود تا آنها بتوانند استفاده کرده و لحظات خوشی سپری کنند. یا این که مکانهای ویژهی خانمها ساخته شود؛ اما راهحل این نیست که خانمها اصلاً از خانه بیرون نشوند؛ چون در این صورت در خانه هم دچار مشکل میشوند. وقتی یک مادر افسرده باشد و زیر فشار روانی قرار داشته باشد، فرزندانی را تربیت میکند که اعتمادبهنفس ندارند. مادری که مشکل روانی دارد، معمولاً پرخاشگر است و نمیتواند درست با فرزندانش رفتار کند؛ چون خودش با مشکل روانی روبهرو است و نیاز به تفریح دارد تا مشکل روانیاش رفع شود.»
همزمان با این دیدگاهها، کارشناسان مسائل حقوقی، نیز بر حق زنان برای رفتن به مکانهای تفریحی تأکید میکنند و میگویند که اگر شرایط مناسب فراهم شود، آرامش خانوادهها نیز بیشتر خواهد شد. اجمل زرمتی، کارشناس مسائل حقوقی، میگوید: «بلی، زنان میتوانند به تفریحگاهها بروند؛ اما یک سلسله شرایط در شریعت اسلامی وجود دارد. مثلاً نخستین شرط، حجاب است که بسیار تأکید شده است. دوم، این که در آن جا اختلاط وجود نداشته باشد؛ یعنی مردها در آن جا نباشند. سوم، وقار و متانت آنها به خوبی حفظ شود. چهارم، امنیت شان واقعاً تأمین باشد و مشکلات امنیتی برای رفتوآمد آنها وجود نداشته باشد.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
آقای زرمتی، نیز زندگی در ساختمانها در شهرهای بزرگ را یکی از عاملهای افزایش فشار روانی میداند. او، میگوید همان طور که مردان نمیتوانند در زندگی بستهی ساختمانی دوام بیاورند و همیشه تلاش دارند از خانه بیرون بروند، زنان نیز نیاز دارند که پس از کار و مشغلهی خانه در یک محیط مناسب آرامش روانی خود را بازیابند. «اگر از این حق محروم شوند، این به معنای محرومکردن شان از حق مشروع خود شان است. این وضعیت بر روان، ذهن و سلامت جسمی آنها تأثیر منفی میگذارد. رفتن به پارک یا قدمزدن در طبیعت برای سلامت روانی، ذهنی و فیزیکی بسیار مهم است. این کار به نوعی محدودیت بر حقوق اجتماعی آنان است. در زمان پیامبر صلیالله علیه و سلم، زنان در مسجدها، بازارها و حتا جنگها نقش فعال داشتند.»
با این حال، مسئولان در وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر امارت اسلامی، میگویند که در بسیاری جاها برای رفتن زنان به مکانهای تفریحی، تسهیلاتی فراهم کرده اند؛ اما از خانوادهها میخواهند که اصول آنان را در نظر بگیرند. سیفالاسلام خیبر، سخنگوی این وزارت، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید: «در این اواخر، برخی منابع مغرض و استخباراتی تبلیغات و شایعات نادرستی را در مورد وزارت امربهمعروف نشر کرده اند که گویا از طرف این وزارت بر زنان در رفتن به مکانهای تفریحی، بازارها، هتلها یا تالارهای عروسی به طور قطعی محدودیت وضع شده؛ در حالی که راهکار این وزارت بسیار واضح است؛ پیشگیری از اختلاط و بیحجابی. غیر از این موارد، نه بر زنان محدودیتی وضع شده و نه مردم از این مکانها منع شده اند.»
گفتنی است که اگر نهادهای مسئول و خانوادهها هر دو به مسئولیتهای شان توجه کنند، از طریق فراهمسازی مکانهای مناسب تفریحی و رعایت اصول، میتوانند این مشکل را به صورت اساسی حل کنند.
