جمعیت هلالاحمر افغانی، به عنوان یک نهاد بشردوستانه، برای حفاظت از زندگی، صحت و کرامت انسانی، نزدیک به یک قرن میشود که در افغانستان فعالیت دارد. این جمعیت، پیرو اصول اساسی نهضت صلیب سرخ و هلالاحمر جهانی است.
در پیوند به کارکرد جمعیت هلالاحمر افغانی، با عرفان‌الله شرف‌زوی، سخن‌گوی این جمعیت، گفت‌وگویی داشته‌ایم.
جمعیت هلالاحمر افغانی، یک نهاد بی‌طرف و مستقل است. تغییر نظام سیاسی، چه اندازه روی کارکرد آن تأثیر گذاشته است؟
قسمی که می‌دانید، اداره‌ی سره میاشت/هلالاحمر یک اداره‌ی مستقل است که هیچ اداره‌ای در کار آن نمی‌تواند مداخله کند. نظام حاکم هم پس از قدرت‌گرفتن دوباره در کشور، به کار این اداره مداخله نکرده است. اداره‌ی سره میاشت تابع قوانین کشور است؛ اما کمک‌های بشری را با استقلالیت کامل انجام می‌دهد و تا کنون هیچ مقام نظام حاکم در امور کاری این اداره مداخله نکرده است.
پس از حاکمیت امارت اسلامی، چه تغییراتی در روند کاری این اداره آمده است؟
تغییرات زیادی آمده است. خدمات پنج برابر بیشتر از نظام پیشین ارائه میشود. در نظام پیشین، گاهی در امورات کاری این اداره مداخله صورت می‌گرفت؛ اما در نظام کنونی، هیچ نوع مداخله‌ای صورت نمی‌گیرد. اداره‌ی سره میاشت با استقلال کامل به کارهای خود ادامه می‌دهد. زمانی که یک اداره در عمل‌کرد خود مستقل باشد، بدون شک خدماتش به گونه‌ی درست انجام میشود و این سبب افزایش ارائه‌ی خدمات از سوی این اداره شده است.
در کدام عرصه‌ها ارائه‌ی خدمات هلالاحمر پنج برابر بیشتر شده است؟
در ارائه‌ی خدمات صحی، ازدیاد پرسنل صحی و ساحه‌ای و در برخی از مناطقی که در گذشته بنابر مداخله‌ی مسئولان حکومتی و وجود چالش‌ها، این اداره نمی‌توانست خدمات ارائه کند، حالا آن مشکلات وجود ندارد و ارائه‌ی خدمات به گونه‌ی لازم انجام میشود.
در نظام پیشین، اداره‌ی سره میاشت در سطح ولایت‌ها مصروف فعالیت بود؛ حالا در ولسوالی‌ها خدمات شما گسترش پیدا کرده یا خیر؟
بله! در یک سال گذشته اداره‌ی سره میاشت تصمیم گرفت که در سطح هر ولسوالی، پنج تن را جذب کند تا رویدادها را گزارش کند که آیا رفتن تیم سره میاشت به ساحه نیاز است یا خیر. این پروسه در بیشتر ولایت‌ها تکمیل شده و در ولایت‌هایی که باقی مانده، نیز تکمیل خواهد شد. در گذشته، خدمات در سطح مرکز ولایت‌ها انجام می‌شد؛ اما حالا این روند در ولسوالی‌ها نیز ادامه دارد.
پایان سال ۱۴۰۲ است. کارکردهای عمده‌ی ریاست هلالاحمر افغانی در این سال چه بوده؟
هدف از تأسیس سره میاشت، دست‌گیری و کمک به نیازمندان و آسیب‌دیدگان است. سره میاشت افغانی هم تمام کارهای خود را به همین هدف انجام می‌دهد. کسی که نیازمند خدمات صحی است، کسانی از رویدادهای طبیعی آسیب دیده اند و کسانی که از فقر آسیب دیده اند، در یک سال گذشته از سوی این نهاد کمک دریافت کرده اند. در همین سال، نزدیک به سه هزار کودک که به سوراخ قلب مبتلا بودند، از سوی این اداره به شفاخانه‌های داخلی برای درمان معرفی شده اند؛ به میلیون‌ها شهروند نیازمند خدمات صحی ارائه شده و به میلیون‌ها تن دیگر کمک‌های غذایی فراهم شده است. ۱۲ هزار کودک بیمار نیز منتظر درمان استند و ریاست سره میاشت تلاش دارد برای درمان عاجل آن‌ها، قراردادهایی با شفاخانه‌های داخلی و بیرون انجام دهد. شما شاهد خواهید بود که شفاخانه‌ی درمان بیماران سوراخ قلب که از سوی این اداره ساخته شده است، به زودی به بهره‌برداری سپرده خواهد شد.
پیش از این، بیماران سوراخ قلب برای درمان به بیرون فرستاده می‌شدند. آیا در سال جاری، کودکان مبتلا به سوراخ قلب به بیرون فرستاده شده اند؟
پیش از این کودکان مبتلا به سوراخ قلب، به هند و چین فرستاده می‌شدند و کودکانی که سوختگی حاد داشتند، به آلمان فرستاده می‌شدند که در ۳۴ سال گذشته، نزدیک به چهار هزار و ۹۰۰ کودک به این کشور برای درمان منتقل شده اند. اکنون هم نزدیک به ۱۷۰ کودک به آلمان برای درمان منتقل شده اند که پس از درمان به زودی برمی‌گردند.
با کدام مکانیزم مشخص می‌کنید که این بیماران، برای درمان به بیرون فرستاده شوند یا به شفاخانه‌های داخلی معرفی شوند؟
زمانی که بیمار برای درمان به سره میاشت مراجعه می‌کند، از سوی تیم‌های صحی این اداره مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و شامل کتگوری‌های/دسته‌های «ای، بی و سی» میشود. بیمارانی که در کتگوری «ای» قرار می‌گیرند، هرچه عاجل برای درمان انتخاب می‌شوند. همین گونه، در مراحل بعدی بیماران کتگوری‌های دوم و سوم برای درمان معرفی می‌شوند. هیچ کودک بیمار از دروازه‌ی سره میاشت برنمی‌گردد؛ در این اداره ثبت می‌شوند و بر اساس معیارهای موجود، زیر پوشش و حمایت قرار می‌گیرند. کودکانی که برای درمان به آلمان فرستاده می‌شوند، از سوی تیم ارزیابی مؤسسه‌ی «دهکده‌ی صلح آلمان» پس از ارزیابی و بررسی‌ها انتخاب می‌شوند.
هیچ نوع واسطه و روابط در انتخاب بیماران برای درمان نقش ندارد؟
هیچ گاه چنین نیست. افغانی سره میاشت در اصول و قوانین خود، بی‌طرفی را دنبال می‌کند. این اداره در تمام این موارد بی‌طرف است. قوم، سمت، نسل و زبان در ارائه‌ی خدمات سره میاشت معیار نیست؛ بل که معیار نیازمندی و احتیاج است. به همین اساس، هیچ شکایتی ثبت نشده که اداره‌ی سره میاشت به قوم و سمت امتیاز داده باشد.
در ۱۴۰۲ به چه تعداد شهروندان، از سوی سره میاشت کمک غذایی توزیع شده است؟
اداره‌ی سره میاشت در بخش توزیع مواد غذایی هم، به دو کتگوری از شهروندان کمک‌رسانی می‌کند؛ افرادی که در حوادث طبیعی و غیرطبیعی زیان‌مند شده اند. سره میاشت در سال جاری، به ۳.۵ میلیون تن کمک غذایی کرده است.
منابع مالی کمک‌های هلالاحمر افغانی از کجا تأمین میشود؟
بنیادهای خیریه‌ی خارجی، برخی از نهادهای داخلی و بیشتر از بودجه‌ی این اداره، تأمین میشود.
بخشی از کارهای هلالاحمر توسط رضاکاران صورت می‌گیرد. فرهنگ رضاکاری در کشور بهبود یافته یا شهروندان علاقه به این کار ندارند؟
در سراسر افغانستان، ۳۴ مرکز آموزش افراد رضاکار وجود دارد. هر سال هزاران فرد رضاکار برای رسیدگی و کمک به آسیب‌دیدگان رویدادها در مرکزهای آموزشی این اداره مراجعه می‌کنند و پس از فراگیری مراحل آموزشی به گونه‌ی مسلکی برای یک سال، در زمان وقوع حادثه به کمک هم‌وطنان می‌رسند.
در دو سال‌ونیم گذشته، چه تغییر در ساختار اداری هلالاحمر آمده است؟
به دلیل این که فعالیت سره میاشت بیشتر شده، نیازمندی به کارمندان نیز بیشتر میشود. به همین اساس، در دو سال گذشته نزدیک به دو هزار کارمند در تشکیل این اداره جذب شده اند. هزاران رضاکار، در چوکات رضاکاران پیوسته و بیشتر از دو هزار و ۵۰۰ تن دیگر به عنوان نمایندگان این اداره در سراسر افغانستان انتخاب شده اند.
گفته‌هایی وجود دارد که برخی از کارمندان نظام پیشین که در این ساختار مصروف کار بوده اند را برکنار کرده اید؟
نه! چنین اتفاقی رخ نداده است. اگر کارمندی به کار خود نمی‌فهمد، بر اساس اصول اداری این کارمند، یا تعدیل میشود یا تنقیص.
افرادی که سال‌ها در این اداره مصروف بودند و تجربه هم داشتند، ولی منفک شدند؟
شاید دلیلی وجود داشته که این افراد منفک شدند. بدون دلیل، هیچ فردی منفک نشده است. در بست‌های جدید که ایجاد شده، ممکن افراد جدید مقرر شده اند؛ ولی در بست‌های قبلی، همان افراد گذشته حضور دارند.
آیا کارمندان زن در اداره‌ی هلالاحمر مصروف کار استند؟
کارمندان بخش صحت، مرستو‌ن‌ها و پرورش‌گاه‌ها، به کارهای خود می‌آیند و مصروف کارهای خود استند؛ اما همان طوری که گفتم، اداره‌ی سره میاشت تابع قوانین کشور است و به همین اساس، کارمندان بخش اداری تا امر ثانی معطل استند.
اداره‌ی هلالاحمر به کدام نهاد داخلی پاسخ‌گو و حساب‌ده است؟
این اداره تابع قوانین نظام حاکم است؛ ولی در انجام امورات خود، به هیچ شخص یا ارگان پاسخ‌ده نیست و پس از تکمیل فعالیت‌ها و تطبیق برنامه‌های خود، به منبعی دیگری گزارش نمی‌دهد.
آیا از کارکردهای هلالاحمر نظارت صورت می‌گیرد؟
در سطح عموم، اگر نظارت از کارها وجود داشته باشد، اداره‌ی سره میاشت مبرا از آن نیست؛ ولی تا کنون، تفتیش و بررسی رسمی از کار این اداره صورت نگرفته است.
برنامه‌های اداره‌ی هلالاحمر برای سال جدید خورشیدی چیست؟
در سال جدید، برای این که نیاز بیشتر به بخش صحت وجود دارد، سره میاشت تلاش دارد تا میزان ارائه‌ی خدمات صحی خود را افزایش دهد. برای کودکانی که به بیماری سوراخ قلب متبلا اند، با کشورهای بیرونی زمینه‌سازی خواهد کرد تا زیر درمان قرار گیرند و شمار رضاکاران را که اکنون نزدیک به ۲۰ هزار اند، به چند برابر افزایش خواهد داد؛ تا در صورت نیاز، هم‌وطنان به کمک هرچه عاجل به ساحه حضور داشته باشند و دست افراد نیازمند به کمک را بگیرند.
