بازگشت روزافزون شهروندان افغانستان از ایران و پاکستان همچنان ادامه دارد و هر روز هزاران تن به کشور بازگردانده میشوند. بسیاری از این افراد که سالها در این دو کشور زندگی کرده، ناچار شده اند در حالی به افغانستان برگردند که همهی داراییهای خود را پشت سر گذاشته و اکنون با دستان خالی با مشکلهای تازه روبهرو شده اند. شماری از بازگشتکنندگان در غزنی میگویند که نبود شغل و فقر، مهمترین چالشهای آنها است و کمکها نیز برای حل مشکل شان بسنده نیست.
نادر و خانوادهاش به تازگی از پاکستان اخراج شده و به غزنی بازگشته اند. او میگوید که تمام داراییاش را در آن کشور جا گذاشته و اکنون نگران سرمای پیشرو است. «چند وقت میشود که از پاکستان رد مرز شدهایم. همهی مال و اموال خانهی ما در پاکستان ماند. در غزنی استیم نه کمک و نه همکاریای است. خدا کند که دولت با ما همکاریای کند.»
مارینا نیز، چهار ماه پیش از ایران اخراج شده و حالا در غزنی زندگی میکند. او میگوید که نه از دولت و نه از موسسهها کمکی دریافت کرده و با مشکل سرپناه و ناداری دستوپنجه نرم میکند. «چهار ماه میشود که از ایران برگشتیم تا حالا هیچ کمکی دولتی یا موسسه دریافت نکردیم. زمستان نزدیک است و خانوادههای برگشته از ایران با کمبود سوخت، غذا و لباس گرم روبهرو استند. ما از حکومت و موسسهها میخواهیم که کمکهای فوری، زمینه کار و توزیع نمرات شهرک مهاجرین را هرچه زودتر عملی کنند.»
به گفتهی بازگشتکنندگان، در آستانهی زمستان لازم است دولت و نهادهای امدادرسان به وضعیت فوری آنها رسیدگی کنند. مهدی که تازه از ایران به غزنی بازگشته، از بیکاری و فقر شکایت دارد. «در ایران بودم که بیرونم کرد. کشور و وطن خودم غزنی آمدم. حالا در فقر استیم. به مهاجران به گونهی همدست کمک شود.»
نرگس، از دیگر بازگشتکنندگان از ایران، میگوید فقط در مرز کمک نقدی دریافت کرده و پس از آن هیچ نهادی به وضعیت آنها توجه نکرده است. «زمانی که از ایران آمدیم در مرز پول نقد کمک کردند، اما تا هنوز هیچ کمک دیگر بری ما نشده است. یک موسسه کاپی اسناد و تذکره خانواده ما را گرفت، خانه ما را سروی کرد؛ اما تا هنوز هیچ کمک نشده است. در یک خانه کرایی استیم، برادرم هم بیکار است مشکلات زیاد است.»
در همین حال، ریاست مهاجران و بازگشتکنندگان غزنی میگوید که در سه ماه گذشته سه هزار و ۵۶۰ خانواده به این ولایت بازگشته اند و تلاشها برای ارائهی کمکهای فوری ادامه دارد. محمد کاکر، مدیر عمومی ادغام مجدد این ریاست، میگوید: «ریاست مهاجرین غزنی در سه ماه اخیر، به تعداد سه هزار و ۵۶۰ فامیل عودتکنندگان ایران و پاکستان به سیستم خود ثبت کرده که در سه ماه اخیر، به تعداد هزار و ۴۳ فامیل کمکهای نقدی از طرف موسسه دیآرسی و ودان صورت گرفته، همچنان یک هفته پیش، به تعداد هزار و ۳۰۰ خانواده در مرکز و ولسوالی جاغوری غزنی، از طرف آیسیآرسی، تحت سرپرستی ریاست سره میاشت غزنی، پانزده هزار افغانی کمک صورت گرفته، نقدا برایشان توزیع شده.»
پیشتر، برنامهی توسعهای سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که موج بازگشت مهاجران افغان از ایران و پاکستان فشار زیادی بر روند بهبود افغانستان و مناطق اسکان بازگشتکنندگان وارد کرده است.
