بی‌کاری و ناامنی در سال‌های پسین، شهروندان افغانستان را ناگزیر کرده است که تن به مهاجرت‌های غیرقانونی داده تا به منزل مقصود و زنده‌گی رویایی برسند.
اسفندیار، یکی از صدها جوانی‌ست که برای دست‌یابی به زنده‌گی آسوده و رویایی تن به مهاجرت نامنظم داده است تا نفقۀ خانواده‌اش را که در این مسیر پُرخطر او را همراهی می‌کند با کار در ایران تأمین کند.
او که در این سفر با گرسنه‌گی زیاد و دزدان مبارزه کرده است می‌گوید، با این‌گونه سفرها که زنده‌گی را تهدید می‌کند پس از این ساز مخالف می‌زند.
اسفندیار از جوانانی‌که دانسته یا ندانسته دل به دریا می‌زنند و هوای مهاجرت نامنظم را دارند می‌خواهد که از این جادۀ مرگ و زنده‌گی دست بردارند.
او در بارۀ برخورد قاچاقبران با مهاجران می‌گوید:«به زنان احترام ندارند. فحش می‌دادند از جانم بیزار شدم. تجاوز می‌کنند. من پیش مادرم نشسته بودم چون خانواده باشد نزدیک نمی‌شوند، اما بعضی‌ها هستند بچه کم‌سن هستند تجاوز می‌کنند. سن‌شان کم باشد یا مامان و بابای‌شان نباشد.»
اسفندیار می‌گوید، در مسیر مهاجرت دشواری‌های زیادی را با اعضای خانواده‌اش متقبل شده است تا به ایران برسد و با کار در این کشور زمینۀ تحصیل و زنده‌گی بهتر را برای خانوادۀ خود فراهم کند، اما این رویا هرگز تحقق نیافت.
به گفتۀ او، لت‌وکوب، آزارواذیت و عدم پرداخت حقوق از رایج‌ترین عملکردهای کارفرمایان در ایران است که با کوچک‌ترین واکنش شهروندان افغانستان را به دست پولیس می‌دهند.
هر چند از مهاجرت اسفندیار و خانواده‌اش به ایران ده سال می‌گذرد، اما بدبخت‌تر از گذشته و بدون امکانات زنده‌گی به کشور برگشته است.
او اکنون با مادر و خواهرش در یک روستای دورتر از شهر در جوزجان زنده‌گی می‌کند و دیگر هرگز هوای مهاجرت به بیرون از کشور را که مدرک قانونی نداشته باشد، نمی‌کند.
عبدالمالک رستمی، رئیس مهاجران و بازگشت‌‌کننده‌گان جوزجان به سلام‌وطندار می‌گوید، به وضعیت مهاجرانی‌که تازه از کشورهای ایران و پاکستان به همکاری دفاتر و موسسات خارجی برگشته‌اند، رسیده‌گی می‌کنند. به گفتۀ او، اما به دلیل توجه بیشتر به بی‌جاشده‌گان داخلی توجهی چندانی به مهاجران برگشته به کشور صورت نگرفته است.
آقای رستمی می‌افزاید، تاکنون برای ۵۶۷ خانواده که از ایران و پاکستان به کشور برگشته‌اند پول نقد توزیع کرده‌اند.
سیدشیرحسین هنریار، هماهنگ‌کنندۀ مرکز معلومات مهاجرت به سلام‌وطندار می‌گوید، این اداره در بارۀ پیامدهای ناگوار مهاجرت برنامه‌های آگاهی‌دهی را برای شهروندان کشور به گونۀ آنلاین به پیش می‌برد.
آقای هنریار می‌افزاید که این نهاد از هر راهی که امکان داشته باشد به منظور آگاهی‌دهی شهروندان افغانستان تلاش می‌کند تا تن به مهاجرت‌های نامنظم ندهند.
سالانه هزاران تن به هدف رسیدن به زنده‌گی آسوده و رویایی، عازم کشور ایران و کشورهای اروپایی می‌شوند، اما بسیاری از این افراد در مسیر مهاجرت به دست دزدان و قاچاقبران انسان می‌افتند و قربانی رویدادهای ناگوار می‌شوند.
به مهاجرت نامنظم نه بگویید!
