افراد دارای معلولیت نابینایی در افغانستان، در کنار مشکل‌های زیادی که در زندگی روزمره با آن روبه‌رو استند، بیشتر از دست‌رسی‌نداشتن به خدمات همگانی مانند خدمات آموزشی و پذیرفته‌نشدن از سوی جامعه شکایت دارند. در این میان، شماری از آن‌ها که توانایی کارکردن در بخش‌های مختلف را دارند، از فراهم‌نبودن زمینه‌ی کار نیز شاکی اند.
نبود فرصت‌های شغلی برای افراد دارای معلولیت نابینایی
با این که در حکومت پیشین، تلاش می‌شد که سه درصد بست‌های اداری به افراد دارای معلولیت اختصاص داده شود؛ اما با روی‌کارآمدن امارت اسلامی، شماری از افراد دارای معلولیت نابینایی، از گماشته‌نشدن در اداره‌ی دولتی شکایت دارند.
حسیب‌الله ظهیر، مسئول اجرایی نهاد پشتیبان نابینایان «وحدت»، می‌گوید که افراد دارای معلولیت نابینایی، کم‌تر در اداره‌های دولتی حضور دارند و بیشتر آن‌ها، از یک سال به این سو، از بی‌کاری رنج می‌برند. «نابینایان با مشکلات بی‌کاری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. ما از امارت اسلامی می‌خواهیم که برای نابینایان، زمینه‌ی کار را فراهم کند.»
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
فیصل خاموش، سخن‌گوی وزارت شهدا و معلولین اما، می‌گوید که آن شمار از افراد دارای معلولیت نابینایی که توانایی کارکردن را در اداره‌های دولتی را داشته باشند، در این اداره‌ها استخدام می‌شوند. «آن عده از نابینایانی که توانایی کارکردن در اداره‌های دولتی را داشته باشند، استخدام می‌شوند و امارت اسلامی تلاش می‌کند که برای نابینایان تسهیلات بیش‌تری را فراهم کنند.»
نبود زمینه‌های تحصیلی برای افراد دارای معلیولیت نابینایی
کرشمه قاطع، شهروندی که از معلولیت نابینایی رنج می‌برد، می‌گوید که اکنون، افراد دارای معلولیت نابینایی، کم‌تر به خدمات تحصیلی دست‌رسی دارند و باید زمینه‌ی تحصیلات عالی به آن‌ها فراهم شود. «ما از امارت اسلامی می‌خواهیم زمینه‌ی تحصیلات عالی را برای نابینایان فراهم کند.»
هر چند مکتب‌های ویژه‌ای برای افراد دارای معلولیت نابینایی در نظر گرفته شده است، اما بسیاری از مردم با توجه به محدودیت‌‌های موجود و سنتی‌بودن جامعه و هم‌چنین عدم آگاهی، فرزندان خود را به این سمت سوق نداده و حتا از وجود چنین مکتب‌هایی، اطلاع ندارند.
بر اساس معلومات وزارت معارف، ۱۶ مکتب در ۱۶ ولایت به شمول کابل، برای افراد دارای معلولیت خدمات آموزشی ارائه می‌کند که دو هزار دانش‌آموز در آن‌ها سرگرم آموختن است. از این میان، ۶۰۰ نفر دارای معلولیت نابینایی و باقی ناشنوا استند و ۲۰ نفر از آن‌ها نیز، با ناتوانان ذهنی سردچار اند.
در این مکتب‌ها بیش از ۵۰ لیسانس و ماستر مصروف تدریس است و دست‌کم، ۵۴۶ دانش‌آموز نابینا در ۸ لیسه و در هفت ولایت آموزش می‌بینند.
سید عمر، شهروند دیگری که از نابینایی رنج می‌برد، می‌گوید: «نابینایان شمار شان بیشتر است؛ ولی مکتب‌های شان کم‌تر و باید برای نابینایان بیشتر زمینه‌ی آموزش بالاتر از صنف دوازدهم فراهم شود.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
آقای خاموش، می‌گوید که برای توان‌بخشی افراد دارای معلولیت نابینایی، امارت اسلامی زمینه‌ها را مساعد کرده و تلاش می‌کند برای آموزش آن‌ها تسهیلات بیش‌تری را فراهم کند. «چندین مرکز توان‌بخشی برای نابینایان در کشور فعال است و امارت اسلامی زمینه‌ی بیش‌تری را برای تحصیلات عالی فراهم کرده و تلاش می‌کند برای آموزش آنان تسهیلات بیش‌تری را فراهم کند.»
نگاه آزاردهنده‌ی جامعه
یکی از روشن‌دلان –افراد دارای معلولیت نابینایی- می‌گوید که شماری از مردم، نگاه تحقیر‌آمیزی در برابر افراد دارای معلولیت دارند.
در همین حال، شماری از آموزگاران افراد دارای معلولیت نابینایی، می‌گویند که نوع رفتار با آن‌ها در جامعه، می‌تواند در سرنوشت آن‌ها و حالت‌های روحی و روانی شان تأثیرات متفاوتی بگذارد. معصومه صفاری، یک از آموزگاران در مکتب نابینایان، می‌گوید که باید مردم در نحوه برخورد شان با افراد دارای معلولیت نابینایی، مهربان باشند. او، می‌گوید: «آن‌ها را با نام صدا بزنیم و به نحوی آن‌ها را از حضور خود آگاه کنیم و اگر احتمال می‌دهیم ما را نشناسد، بهتر است خود را دقیق به آن‌ها معرفی کنیم؛ از کمک‌هایی که به استقلال و خودکفایی آن‌ها لطمه می‌زند، جدا بپرهیزیم.»
چندی پیش، در روز جهانی عصای سفید، دیدبان حقوق بشر گفته بود که اکنون، ۴.۴ میلیون فرد دارای معلولیت در افغانستان وجود دارد و بسیاری آنان به شمول افراد دارای معلولیت نابینایی، با تبعیض‌های زیادی در جامعه روبه‌رو اند.
این نهاد در گزارشی گفته که حمایت از افراد دارای معلولیت، مانند دیگر موارد حقوق‌بشری در افغانستان، تضعیف شده و افراد دارای معلولیت نابینایی، با نبود چارچوب قانونی پشتیبان‌گرا و تضمین حقوق اساسی شان روبه‌رو اند.
این در حالی است که افراد دارای معلولیت به ویژه معلولیت نابینایی در افغانستان، برای گذران زندگی روزمره‌ی شان با سختی‌های زیادی روبه‌رو اند، به ویژه آن‌هایی که در خانواده‌های فقیر زندگی می‌کنند.
