از هشتم مارچ، روز جهانی همبستهگی زنان همهساله در کشور با برگزاری محفلها و برنامههای شیک و ویژه تجلیل میشود. این محفلها و برنامهها را حکومت و نهادهای پشتیبان حقوق زنان بهراه میاندازند. برخی از بانوان اینگونه تجلیلها را نمایشی میخوانند که دردی را دوا نمیکند.
آنان میگویند که بهجای تجلیل نمایشی و برگزاری مراسم نمادین/سمبولیک، به خشونت علیه زنان که سالهاست از این قشر قربانی میگیرد، پایان داده شود و برنامههای مؤثر در این راستا رویدست گرفته شود تا زنان به حقوق اولیۀشان دست یابند.
این بانوان نابرابری جنسیتی و به حاشیهراندنشان را از اساسیترین چالشهای فراراه حضور فعال زنان در جامعه عنوان میکنند.
حمیرا قادری، فعال حقوق زن درگفتوگو با سلاموطندار میگوید، وجود فرهنگ سرکوبگرایانه و جامعۀ مردسالار، سبب بدترشدن وضعیت زنان در افغانستان شده است. به گفتۀ بانو قادری، از این برنامههای شیک که در سطح شهرها و پایتخت برگزار میشود، زنان روستایی سود نمیبرند و شکاف میان زن شهری و روستایی را عمیقتر میسازد.
زنان نبود قوانین حمایتی برای تثبیت جایگاهشان در جامعه را از علتهای بدترشدن وضعیت زنان عنوان میکنند.
ربابه محمدی، دختری که با دهان نقاشی میکند، در فیسبوکش نوشته است، بهجای تجلیل نمادین از روز زن، بگذارید آنگونه که حق طبیعیاش هست، زندهگی کند.
ربابه محمدی نوشته است: «زن کودک نیست که بخواهید با یک دستبند، گل و یا بستۀ شیرینی روزش را تبریک بگویید. بهجای این کارها بهتر است به او عشق، مهر، حق انتخاب، حق سخنگفتن، حق شنیدن، حق دانستن، احترامشدن و احترامکردن داده شود.»
با اینهمه، زمانی که مسألۀ مربوط زنان و دسترسی به حقوقشان به میان میآید، انگشت انتقاد به سوی کمکاری و ضعف مدیریت وزارت امور زنان نشانه میرود. اما این نهاد ناامنی و کمبود بودجه را از چالشهای تطبیقنشدن برنامههایش برای توانمندسازی زنان عنوان میکند.
رویا دادرس، سخنگوی وزارت امور زنان میگوید: «ما نمیتوانیم چشمپوشی کنیم که چالشی وجود ندارد. یکی از چالشهای کلیدی این است تاکنون که وزارت امور زنان و حکومت دادخواهی دارد که حضور زنان اضافهتر از ۳۰ درصد باشد؛ اما ما هنوز هم به آن حد نرسیدهایم. ناامنی و بلندبودن معیارهای کمیسیون اصلاحات اداری هم سبب کمرنگبودن حضور زنان در ولایتها شده است.»
در کنار انتقاد از کمکاری حکومت در امر پشتیبانی از حقوق زن، دید پروژهیی نهادهای پشتیبان حقوق زنان نیز بحثبرانگیز است. همواره گفته شده است که این نهادها در پی پولاندوزی و منفعت شخصیاند تا کار و مبارزه برای دستیابی زنان به حقوقشان.