شماری از خانوادههایی که ماهها پیش از پاکستان و ایران به کندز بازگشته اند، اکنون در شرایط دشوار اقتصادی به سر میبرند؛ وضعیتی که زندگی روزمرهی آنها را به تلاشی مداوم برای زندهماندن تبدیل کرده است.
اسلامالدین که شش ماه پیش از پاکستان بازگشته، میگوید که هنگام بازگشت، نتوانسته هیچ وسیلهای را با خود بیاورد و همه چیزی که سالها برای ساختنش زحمت کشیده بود، در آن سوی مرز مانده است. او میافزاید که شش فرزند خردسال دارد که اکنون در وضعیت ناگوار، شبوروز را زیر خیمهها سپری میکنند؛ خیمههایی که نمیتواند در برابر سرما از آنها محافظت کرده و حس خانه را بدهد.
خانوادهی هشتنفرهی اسلامالدین، یکی از دهها خانوادهایست که پس از بازگشت اجباری از پاکستان، در حاشیهی شهر کندز جابهجا شده اند؛ جایی که به گفتهی ساکنان آن، نه برقی در آن جا وجود دارد، نه آب صحی، نه مکتب و نه دسترسی به هیچ گونه امکانات معیاری. «از این گونه زندگی به تنگ آمدیم؛ همین شب که گذشت با اولادهایم گرسنه مانده بودم؛ فقط همین خیمه به درد ما خورده و دیگر چیزی نداریم.»
محمدنبی، شهروند دیگری که پس از نزدیک به ۴۰ سال زندگی در پاکستان، با خانوادهاش به افغانستان بازگشت داده شده و حالا در کندز به سر میبرد، میگوید که پس از بازگشت اجباری، در شرایط آسیبپذیری قرار گرفته است. به گفتهی او، نبود سرپناه دایمی، فرصتهای کاری و دسترسینداشتن به خدمات اولیه، باعث شده که خانوادهاش از روی ناچاری، به زندگی در زیر چادر و خیمه تن داده و سختیهای آن را تحمل کنند. «بار اول است که چنین زندگی را تجربه میکنیم؛ خوب خانه داشتیم، خوب زندگی بود، این جا که آمدیم نه کمپل است، نه خانه است، نه بوت است؛ سپری میکنیم دیگه راه نیست.»
احسانالله، دیگر باشندهی کندز که با خانوادهاش از ایران بازگشت داده شده، میگوید که شرایط بازگشت برای آنها دشوار و ناگهانی بوده و اکنون در افغانستان با مشکلات زیادی دستوگریبان اند. به گفته ی او، نبود سرپناه مناسب، کمبود امکانات اولیه و شرایط نامطلوب زندگی، باعث شده که خانوادهاش روزوشب خود را زیر چادر و خیمهها سپری کرده و برای بقا مبارزه کنند. احسانالله، از امارت اسلامی میخواهد که به وضعیت خانوادههای بازگشته توجه و برای تأمین سرپناه، ارائهی خدمات اساسی، به گونهی فوری اقدام کند. «صدای ما را بشنوند، این جا به خدا قسم نان شب نیست؛ در خیمهها هستیم از دست سرما خواب کرده نمیتوانیم؛ هر روز سردتر شده روان است.»
شمار زیادی از خانوادههای بازگشته از پاکستان و ایران در کندز، به دلیل ناداری، مجبور اند روزوشب خود را زیر خیمهها و بدون دسترسی به انرژی برق و کمبود آب سپری کنند؛ وضعیتی که آنها را در آسیبپذیری مضاعف قرار داده است.
