مشکل زایمان پیش از موعد یا زایمان زودرس تنها در کشورهایی مانند افغانستان دیده نمیشود، بل زنان در دیگر نقاط جهان نیز با این مشکل روبهرو اند. کنر که یک ولایت کوهستانی است، در این جا نیز بسیاری از زنان از این مشکل رنج میبرند؛ اما بیشتر آنها از پیامدهای این وضعیت بیخبر اند یا به آنها توجه لازم نمیشود.
شریفه، باشندهی ولسوالی اسمار کنر، میگوید که در خانوادهاش برای زنان باردار امکانات مناسب فراهم نشده است. او، میافزاید زمانی که زایمان پیش از زمان تعیینشده رخ میدهد، مادران نگران سلامت خود و نوزاد آیندهی شان هستند.
شریفه، تأکید میکند: «آن چه مهم است، سلامتی مادر است؛ اما خانواده توجه کافی به آن نمیکند. در زمانی که باید شرایط مناسب برای کودک فراهم باشد و مادر باید استراحت و آرامش داشته باشد، به دلیل شرایط موجود در خانواده چنین فرصتهایی برای مادران مهیا نیست. ما نگرانیهای زیادی داشتیم، شفاخانه نزدیک نبود، در زمان زایمان دسترسی به خدمات بهداشتی وجود نداشت تا به سلامت نوزاد رسیدگی شود. همچنین، در میان خانواده و خود مادر، ترس وجود داشت که مبادا مادر یا نوزاد جان خود را از دست بدهند.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
عالیه، یکی دیگر از باشندگان کنر، میگوید که در روستای شان زنان به مراقبتهای بهداشتی و تغذیهی سالم توجه نمیکنند که این خود سبب زایمان پیش از زمان تعیینشده میشود. او، میافزاید که به دلیل همین بیتوجهیها، گاهی نوزادان تازهمتولدشده جان خود را از دست میدهند.
عالیه، درد یکی از همسایههایش را چنین بیان میکند: «یکی از همسایههای ما بود که کار زیادی انجام میداد، به غذای سالم دسترسی نداشت و مراقبتهای صحی هم نمیشد. نوزادش پیش از وقت به دنیا آمد و چند روز پس از تولد فوت کرد. این زایمان زودرس به دلیل بیتوجهی به مادر اتفاق افتاد. مشکلات زیادی وجود داشت، فشارهای روانی شدید، دعاخوانیهای مکرر و حتا نیاز به انجام عمل جراحی پیدا کرد. مراقبتهای بهداشتی ضعیف بود، به همین دلیل زایمان پیش از وقت رخ داد. فشارهای روانی ما زیاد بود، تغذیهاش هم درست و مناسب نبود.»
کارمندان صحی بخش نسایی_ولادی، میگویند که مشکلات صحی مادر و تغذیهی نامناسب، از دلیلهای اصلی زایمان زودرس اند. ناهیده که به عنوان قابله در یک کلینیک خصوصی کار میکند، میگوید که به زایمان زودرس زمانی گفته میشود که مادر کودک خود را پیش از پایان هفتهی ۳۷ بارداری به دنیا بیاورد. او، میافزاید نوزادانی که پیش از وقت به دنیا میآیند، وزن کمی دارند و نسبت به نوزادان عادی بیشتر در معرض خطرهای صحی هستند.
او، میگوید: «زایمان زودرس معمولاً زمانی رخ میدهد که نوزاد پیش از هفتهی ۳۷ بارداری متولد شود. این مشکل رو به افزایش است به وِیژه در مناطقی که زنان تغذیهی کافی، مراقبتهای پیشگیرانه یا حمایت روانی ندارند. دلیلهای عمدهی آن زیاد اند؛ تغذیهی ضعیف، فشار شدید روانی، مواد مخدر، بیماریهای بارداری یا حتا عاملهای ژنتیکی. این نوزادان معمولاً وزن کمی دارند، مشکلات تنفسی دارند و با خطرهای جدی صحی روبهرو اند. بلی، پیشگیری ممکن است. معاینات منظم طبی، تغذیهی سالم، زندگی آرام و حمایت روانی نقش بسیار مهمی دارند. مهم است که مادران برای خود نیز ارزش قائل شوند، نه فقط برای کودک.»
زرمینه، قابلهای دیگر که از سه سال به این سو در یک مرکز درمانی خصوصی کار میکند، مشکلات صحی مادران، فشارهای روانی و خشونتهای خانوادگی را، از دیگر عاملهای زایمان زودرس میداند.
او، میافزاید: «زایمان پیش از وقت چندین عامل مشخص دارد. مهمترین آنها سلامت جسمی مادر است مانند فشار خون بالا، دیابت، التهاب در رحم یا عفونت مثانه. از سوی دیگر، تغذیه اهمیت دارد؛ اگر مادری پروتئین، آهن و ویتامینهای کافی دریافت نکند، بدنش ضعیف میشود و رحم توان نگهداری کودک را از دست میدهد. همچنین فشار روانی، نگرانیهای زیاد، خشونت خانوادگی یا بیخوابی، فشار بیشتری بر رحم وارد میکند. همهی این عاملها میتوانند سبب زایمان پیش از وقت شوند. عاملهای ژنتیکی هم نقش دارند؛ اگر در خانواده سابقهاش وجود داشته باشد.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این حال، مسئولان در ریاست صحت عامهی کنر، اطمینان میدهند که امکانات کافی برای مراقبت و درمان نوزادان نارس در این ولایت وجود دارد. محمدایاز صافی، سخنگوی این ریاست، میگوید که برای پیشگیری از زایمان پیش از وقت، در مرکزهای صحی به گونهی مداوم برای مادران آموزشهای صحی داده میشود.
او، میافزاید: «ما در شفاخانهی ولایتی کنر برای درمان نوزادانی که پیش از وقت به دنیا میآیند، بخش جداگانه داریم. برای مراقبت از این نوزادان، امکانات مناسب و کارمندان مسلکی در دسترس است. این کودکان تا زمانی در این بخش نگهداری میشوند که توانایی تغذیه از شیر مادر را پیدا کنند. در صورت نیاز، این نوزادان ۱۵، ۲۰ یا ۲۱ روز بستری میشوند؛ بستگی به مدت بارداری و وضعیت کودک دارد و تمامی خدمات مورد نیاز به آنها ارائه میشود. همچنین در مرکزهای صحی، توسط قابلهها به مادران آموزشهای صحی داده میشود تا از زایمان پیش از وقت پیشگیری شود.»
توصیهها این است که اگر مادران و خانوادهها به وضعیت صحی زنان باردار توجه کنند، برای کاهش فشارهای روانی آنها تلاش کنند و به موقع آنان را برای معاینه به مرکزهای درمانی ببرند، ممکن است این مشکل کاهش یابد. باور این است که در دوران بارداری اگر محیطی مناسب و آرام، استراحت کافی و غذای سالم برای زنان فراهم شود، این میتواند کمک کند تا از زایمان زودرس پیشگیری شود.
