عکس مکتوبی در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود که گویا از دانشگاه پلیتخنیک کابل گرفته شده است. در این مکتوب گفته شده که گروه داعش در نظر دارد دانشجویان دختر از دانشگاههای مرکز را به خاطر آزادی زندانیهایشان گروگان بگیرند.
متن مکتوب اینگونه است: «قرار وصول مکتوب (۳۵۸) مورخ ۲۵/۸/۱۳۹۹ مقام ریاست پولیتخنیک کابل به اساس اظهار عبدالجبار، آمر زون اول حوزۀ پنجم امنیتی، گروه تروریستی داعش در نظر دارد تا محصلین قشر اناث پوهنتونهای مرکز را که پوهنتون آن مشخص نشده غرض آزادی زندانیهایشان گروگان بگیرند. بدینوسیله به اطلاع رسانیده میشود تا موضوع را جداً در نظر داشته و محصلین محترم مواظب خویش باشند. در غیر آن مسئولیت به دوش خودشان خواهد بود.»
این مکتوب در حالی دستبهدست میشود که دو هفته پیش دانشگاه کابل از سوی مهاجمان مورد حمله قرار گرفت که مسئولیت آن را داعش برعهده گرفت.
ترس و بیم از تکرار فاجعه
لیلا (اسم مستعار)، یکی از دانشجویان دانشگاه پلیتخنیک کابل است. او میگوید، امروز وقتی به دانشگاه آمده از یکی از صنفیهایش شنیده است که داعش میخواهد دانشجویان دختر را گروگان بگیرد.
او میگوید، پس از حمله به دانشگاه کابل، خانوادۀاش نگران امنیت او هستند و حتی چندین بار از او خواستهاند تا دانشگاه نرود، اما لیلا نمیخواهد درسش را ترک کند، زیرا به باور او هیچ جایی در کشور به شمول دانشگاه امن نیست.
نیلاب (اسم مستعار) دانشجوی دیگریست که بیشترین نگرانیاش از موقعیت کلاس درسیاش است. نیلاب میگوید که صنفشان در اولین ساختمان از دروازۀ ورودی دانشگاه موقعیت دارد و اگر روزی به دانشگاه حمله شود، بدون شک اولین افرادی که قربانی میشوند، کسانیاند که در این ساختمان موقعیت دارند.
نیلاب با نگرانی ساختمانی که کلاس درسیشان در آن واقع است را نشانم میدهد. او میگوید که این ساختمان یک دروازۀ ورودی دارد و دو دروازۀ فرعی که همیشه بسته است. به گفتۀ نیلاب، در آن ساختمان دانشجویان چندین دانشکده مصروف تحصیلاند.
به گفتۀ نیلاب، اگر مهاجمان به دانشگاهشان حمله کنند، حتی شانس انداختن از کلکین را هم ندارند، زیرا کلکینهای ساختمان تنها به اندازهیی که تبدیل هوا شود، باز است.
محسنه، دانشجوی دیگریست که خانوادهاش در ولایت زندهگی میکند و خودش در خانۀ یکی از اقاربش در کابل است. او میگوید، پسران و دخترانی که در خوابگاه زندهگی میکنند، این مکتوب را در یکی از تابلوهای دانشگاه دیده، اما امروز صبح این مکتوب ناپدید شده است.
به گفتۀ محسنه، خانوادهاش وقتی این مکتوب را دیدهاند، از او خواستهاند به ولایت برگردد، اما محسنه میگوید که نمیخواهد در آخر سال درسش را رها کند.
محسنه میگوید، بر اساس جلسهیی که از سوی ریاست دانشگاه برگزار شده، به احتمال زیاد هفتۀ آینده دانشگاه تعطیل میشود. به گفتۀ محسنه، استادانش در مورد اینکه دانشگاه به دلیل سردی هوا رخصت میشود یا تهدیدات امنیتی، چیزی نگفتهاند.
محسنه میگوید، پیش از این استادانشان به آنان گفتهاند که دانشگاهها زیر تهدید قرار دارند و دانشجویان باید مواظب خودشان باشند. به گفتۀ محسنه، استادانشان به آنان گفتهاند، هرگاه فرد مشکوکی را در داخل یا بیرون از دانشگاه دیدند، باید به مراجع امنیتی خبر دهند و زمانیکه در سرویسهای شهری سوار میشوند نیز متوجه اطرافشان باشند و نباید سرگرم استفاده از موبایل یا چیزهای دیگر شوند.
حمله به دانشگاه کابل
قبل از ظهر روز دوازدهم عقرب، سه مهاجم به دانشگاه کابل حمله کردند. در این حمله که بیشتر از ۶ ساعت طول کشید، دست کم ۲۲ تن کشته و ۴۰ تن دیگر زخمی شدند. مهاجمان پس از ورود به ساختمان مرکز ملی آموزش حقوقی، دانشجویان دانشکدۀ اداره و پالیسی را هدف قرار دادند.
نصرتالله یکی از دانشجویان دانشکدۀ اداره و پالیسی که از این حمله جان سالم به در برده است میگوید، ۱۵ همصنفیاش در مقابل چشمانش کشته شدهاند و خودش نیز زخم برداشته است. اما نصرت هنوز مصمم است تا به تحصیلش ادامه دهد. او میگوید، تنها راهی که میتوان به تروریستان پاسخ دندانشکن داد، درسخواندن و تسلیم نشدن است.
شمامه (اسم مستعار) دانشجوی دیگریست که تازه وارد دانشگاه شده است. شمامه میگوید که دو سال آمادهگی گرفته تا نمرۀ کامیابی ورود به دانشگاه کابل را به دست آورد. حمله به دانشگاه کابل، ترس و دلهره به دل شمامه راه داده و او هر روز با اضطراب به سوی دانشگاه میرود.
شمامه میگوید، چند نفر از همصنفیهایش پس از حمله به دانشگاه، دیگر نیامدند، زیرا خانوادۀشان با ادامۀ درسشان در این وضعیت مخالفت کردهاند.
آنچه من دیدم
امروز زمانی که تصمیم گرفتم به دانشگاه پلیتخنیک بروم با خود فکر کردم به من اجازۀ ورود نخواهند داد تا زمانی که به صورت رسمی از سوی دفتر مکتوب نداشته باشم. باز هم خطر را پذیرفتم و به سوی دانشگاه روان شدم. در دروازۀ ورودی، دو پسر پیشتر از من کارتشان را به محافظ امنیتی نشان دادند و عبور کردند. من کارت خبرنگاریام را بیرون کردم و میخواستم برای محافظان بگویم که خبرنگار هستم، اما قبل از اینکه من حرفی بزنم، برایم گفتند «برو!»
در حالیکه تعجب کرده بودم وارد دانشگاه شدم. منتظر بودم زنانی که مسئولیت بررسی بدنی و وسایل دختران را دارند صدایم کنند، اما هیچ صدایی نشنیدم. زنانی که تلاشی میکردند اصلاً متوجه ورود من به دانشگاه نشدند.
قبل از حمله به دانشگاه کابل، ورود به آنجا نیز چندان دشوار نبود، فقط کافی بود کمی بلبلزبانی کنید. روزی برای مصاحبهیی میخواستم دانشگاه کابل بروم. کارتم را به محافظان امنیتی نشان دادم و گفتم خبرنگارم. برایم گفتند که برای ورود به دانشگاه باید مکتوب بیاورم و طی مراحل کنم. فردای آن روز باز هم دانشگاه کابل رفتم. اینبار نگفتم خبرنگارم، بلکه گفتم دانشجوی سابق دانشگاهم و میخواهم به خاطر کارهای اسنادم به داخل دانشگاه بروم. یک بررسی سرسری کردند و اجازه دادند وارد دانشگاه شوم.
گذشته از این، اگر دهن دروازۀ دانشگاه کابل، تجمع دانشجویان زیاد باشد، برخیها میتوانند بدون بررسی یا نشاندادن کارت وارد شوند.
مسئولان چه میگویند؟
حامد عبیدی، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی به سلاموطندار میگوید، این وزارت تاکنون از این اطلاعیه خبر ندارد و در جریان نیست.
طارق آرین، سخنگوی وزارت امور داخله نیز میگوید، مکتوبی که گویا در دانشگاه پلیتخنیک پخش شده، «شایعه و تبلیغات» است.
فردوس فرامرز، سخنگوی فرماندهی پولیس کابل در پیوند به این اعلامیه میگوید، پخش چنین اعلامیههایی نشاندهندۀ جنگ روانی دشمن است. آقای فرامرز میگوید، تدابیر امنیتی در دانشگاهها و تمام مکانهای اکادمیک گرفته شده است.
جامعۀ مدنی؛ هدف بعدی
امرالله صالح، معاون نخست ریاست جمهوری در یکی از پیامهایش در هفتۀ گذشته مربوط به نشستهای صبحگاهی گفته بود که جامعۀ مدنی افغانستان، هدف نرم طالبان است و این گروه تصمیم گرفته تا فعالان مدنی را هدف قرار دهد. آقای صالح گفته است که اطلاعات شریکشده از سوی ریاست امنیت ملی افغانستان نشان میدهد که طالبان تصمیم گرفتهاند تا در شهرهای بزرگ افغانستان، جامعه مدنی را به هدف تشویش «احساس و عاطفۀ جامعه» و برانگیختن نارضایتی مردم از حکومت، هدف قرار دهند.
عزیز رفیعی، رئیس مجمع جامعۀ مدنی افغانستان در مصاحبۀ ویژه با سلاموطندار میگوید، کشتن، حمله و حتی تهدید فعالان جامعۀ مدنی خلاف موازین بینالمللی است و از جمله جرایم جنگی محسوب میشود.
آقای رفیعی میگوید، اعضای جامعۀ مدنی هیچ ارتباطی با نظام سیاسی دولت ندارد و تمام فعالیتهایشان متمرکز بر فعالیتهای حقوق بشری است و کسی که میخواهد صدای مردم را خاموش سازد، بدون شک تروریست است.
به باور آقای رفیعی، گروههای تروریستی مختلف با نامهای مختلف بر مردم و نهادها حمله میکنند و در این میان، طالبان با گرم نگهداشتن میدان جنگ در بزرگشهرها تلاش دارند تا در کنفرانس ژنو و سر میز گفتوگوهای صلح امتیازگیری کنند.
جامعۀ مدنی و نهادهای آموزشی در حالی هدف گروههای تروریستی قرار میگیرد که در هفتههای اخیر قتلهای هدفمند و ترور خبرنگاران نیز افزایش یافته است.