در روز جهانی زبان مادری، سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ، میگوید که این وزارت به رشد زبانهای بومی افغانستان، متعهد است و از تلاشهایی که برای گسترش آنها انجام شود، پشتیبانی میکند.
خیرالله خیرخواه، سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ، میافزاید که این وزارت کمیسیونی را به هدف رشد زبانهای بومی افغانستان ایجاد کرده است. او تأکید میکند: «در تمام زبانها باید به گونهی بنیادی کار کنیم تا فرهنگ تمام اقوام را در افغانستان زنده داشته باشیم و به رشد برسانیم. ما برای رشد زبانها و حفظ آنها، شوراها و نشستها داشتیم که بسنجیم چه گونه میتوانیم آنها را ترویج دهیم.»
سیفالرحمان محمدی، رییس ریاست فرهنگ مردم در وزارت اطلاعات و فرهنگ، نیز میگوید: «وزارت اطلاعات و فرهنگ در ارتباط به تمام زبانهای افغانستان، تصمیم گرفت کار کند تا این که یک کمیسیون مستقل در این بخش ساخته شد. این کمیسیون برای رشد زبانها کار میکند.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
۲۱ فبروری به هدف کمک به تنوع زبانی و فرهنگی، از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در ۱۹۹۹ به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده است. از این روز در حالی در افغانستان گرامیداشت میشود که گویندگان شماری از زبانهای بومی، میگویند که به دلیل فراهمنبودن زمینهی آموزش و بیتوجهی به زبان مادری شان، این زبانها با خطر نابودی روبهرو شده است.
عبدالله کلشانی که زبان مادریاش پشهای است، میگوید که نبود مواد درسی در مکتبها سبب شده است که دانشآموزان به زبانی دیگر آموزش ببینند. او میافزاید: «حکومت در بخش زبان پیشهای کتاب درسی آماده کرده؛ اما تطبیق آن با مشکلات زیادی همراه است. این کتابها به مکتبها نرسیده است.»
سمندر سمندری که به زبان اشکاشمی تکلم میکند، نیز میگوید: «متأسفانه زبان اشکاشمی در حال نابودی است. از وزیر اطلاعات و فرهنگ جدی خواهش میکنیم که در این عرصه توجه کند و اجازه ندهد این زبان از بین برود.»
گویندگان این زبانها، از وزارت اطلاعات و فرهنگ میخواهند که به رشد زبانهای بومی در افغانستان توجه و از نابودی آنها پیشگیری کند.
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
اسحاق مقبل، گویندهی زبان شغنانی، میگوید: «به وزارت اطلاعات و فرهنگ صدا میکنم که در راستای حراست از زیانهایی که در معرض خطر استند به ویژه زبانهای شغنانی، نورستانی، اشکاشمی و پامیری، توجه کند.»
در همین حال، شماری از زبانشناسان، میگویند که برای رشد و پایداری زبانهای بومی افغانستان، نیاز است وزارتهای معارف و تحصیلات عالی برنامههای جدی را در این راستا روی دست بگیرند.
عطامحمد پویا، استاد زبان در دانشگاه کابل، میگوید: «در افغانستان بیشتر از ۳۵ زبان ثبت شده که بدبختانه تا حال بیشتر زبانها و لهجهها را فراموش کردهایم. اکادمی علوم و دانشگاهها باید در این باره کار کنند تا این که زنده بمانند.»
بر اساس آمار اکادمی علوم افغانستان، اکنون نزدیک به ۳۰ زبان بومی در افغانستان وجود دارد که شهروندان در ولایتهای گوناگون به آن تکلم میکنند.