هم‌زمان با نگرانی صندوق پشتیبانی از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) از تشویق خانواده‌های افغان برای مهاجرت‌های غیرقانونی کودکان شان، مسئولان در ریاست امور مهاجرین و عودت‌کنندگان هرات، می‌گویند که در سال روان خورشیدی، هفت هزار و ۵۴۳ کودک که برای کار به ایران رفته بودند، از این کشور اخراج شده یا داوطلبانه به افغانستان بازگشته اند.
عبدالله قیومی، آمر امور سرحدی ریاست امور مهاجرین و عودت‌کنندگان هرات، به سلام‌وطندار می‌گوید که روزانه ۱۵ تا ۴۰ کودک یا نوجوان افغان زیرسن از ایران اخراج می‌شوند. او می‌افزاید: «در مجموع بیش از ۵۹۲ هزار تن در سال ۱۴۰۲ از ایران به گونه‌ی داوطلبانه یا اخراجی به کشور آمده اند که مهاجران رد مرزی ۲۷۳ هزار و ۱۹۹ تن و داوطلبانه ۳۱۸ هزار و ۴۵۰ تن بودند.»
یونیسف، به تازگی در گزارشی گفته است که خانواده‌های افغان با وجود آگاهی از خطرهای مسیر راه مانند خشونت، گرسنگی و سوءاستفاده، کودکان شان را برای یافتن کار، به مهاجرت به کشورهای نزدیک و دور تشویق می‌کنند.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
شماری از خانواده‌هایی که عضو کودک یا نزدیکان شان ناچار به مهاجرت‌های غیرقانونی به ایران شده اند، فقر و ناامیدی را از دلیل‌های اصلی آن عنوان می‌کنند.
علی نظری که برادر ۱۵ساله‌اش اخیراً از راه غیرقانونی به ایران رفته است، به سلام‌وطندار می‌گوید: «برادرم با بسیار مشکلات به ایران رفت؛ خکسی برای کارکردن نداشتیم؛ در این جا کار نبود؛ ناچار شد به ایران برود. اکنون از صبح تا ۲:۰۰ شب کار می‌کند و برایش درست پول نمی‌دهد.»
مرغلی که پسر ۱۴ساله‌‌ی یکی از نزدیکانش به تازگی به ایران رفته است، نیز می‌گوید: «خانواده‌اش زیاد غریب بودند؛ چیزی برای خوردن نداشتند؛ در روستاهای دوردست زندگی می‌کنند؛ پدرش هم زندانی بود؛ به خاطر وضعیت بد اقتصادی کارگر هم نداشتند و به همین خاطر کودک شان را به ایران فرستادند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
از سویی هم، شماری از کودکان مهاجر افغان که برای کار به ایران رفته اند، از دشواری‌های مهاجرت غیرقانونی یا قاچاقی و مشکلات در کشور میزبان شکایت دارند. زبیر ۱۵ساله که اکنون در ایران کارگری می‌کند، می‌گوید: «فقر و بیچارگی زیاد بود؛ در راه خیلی اذیت شدیم؛ در هر جا ما را می‌گرفتند؛ خیلی لت‌وکوب کردند؛ سختی به اوج خود رسیده است.»
نوید ۱۶ساله، دیگر مهاجر افغان در ایران، نیز می‌گوید: «در راه ایران ۱۷ تا ۱۸ روز ماندیم، دزدها در راه ما را گرفتند؛ ما را بسیار لت‌وکوب کردند؛ پول‌های ما را گرفتند؛ شکم‌گرسنه راه را آمدیم؛ گوشی‌های ما را گرفتند. به دلیل مشکلات مالی و نبود کار در افغانستان، به ایران آمدم.»
یونیسف، افزوده است که در ۲۰۲۳، این نهاد ۱۴ هزار کودک افغان را که به کشورهایی مانند ایران مهاجرت کرده بودند، به افغانستان بازگشتانده است.
