بواسیر یا هموروئید، از جمله بیماریهای شایع میان زنان باردار در لغمان است. این بیماری بیشتر در ماههای پایانی بارداری به وجود میآید و هرچند به صورت مستقیم به جنین آسیب نمیزند؛ اما سبب درد، خارش و فشار شدید فیزیکی و روحی بر مادر میشود.
پزشکان، میگویند که عاملهای مختلف سبب بهوجودآمدن بواسیر نزد زنان باردار میشود. صالحه، پزشک متخصص نسایی_ولادی، عاملهای فیزیکی و هورمونی بر بروز بواسیر را چنین توضیح میدهد: «فشار رحم بر وریدها، یبوست، تغییرهای هورمونی، افزایش حجم خون و نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی – اینها همه عاملهایی هستند که در دوران بارداری سبب بروز بواسیر میشوند. این مشکل بیشتر در سه ماه پایانی بارداری یا در زمان زایمان به وجود میآید. این بیماری به کودک آسیب مستقیم نمیرساند؛ اما مادر را با درد و فشار شدیدی روبهرو میکند.»
در بخش نسایی_ولادی شفاخانهی ولایتی لغمان در شهر مهترلام، روزانه زنان بسیاری برای درمان این بیماری مراجعه میکنند. زینب احمدی، قابله در این شفاخانه، آمار مشخصی از شمار بیماران مراجعهکننده ارائه میدهد و میگوید: «از بین خانمهای بارداری که هر هفته معاینه میکنیم، حدود پنج یا شش تن با مشکل بواسیر روبهرو هستند.»
هاجره، متخصص جراحی عمومی در ریاست صحت عامهی لغمان، نیز در بارهی عاملها و راهکارهای درمان این بیماری میگوید: «افزایش فشار رحم بر وریدها، یبوست، تغییرات هورمونی، ایستادن یا نشستن طولانی و زورزدن هنگام رفع حاجت، از عاملهای عمدهی بواسیر در بارداری است. درمان شامل اصلاح رژیم غذایی، استفاده از داروهای موضعی، کمپرس سرد و پرهیز از یبوست است. در موارد شدید، مشوره با پزشک ضروری است؛ اما جراحی معمولاً تا بعد از زایمان تأخیر میشود.»
در کنار طب مدرن، در برخی مناطق هنوز هم طب سنتی جایگاه خود را در معالجه دارد. روحالله امینی، حکیم طب سنتی در لغمان، در بارهی این بیماری چنین دیدگاهی دارد: «بواسیر سه نوع دارد: تکمی، بادی و خونی که هر سه آنها قابل معالجه اند؛ ولی برای زنان باردار نمیتوان ادویهی بواسیر هدایت کرد؛ زیرا به اولاد شان تأثیر بد میگذارد.»
نجیبهی ۲۰ساله از لغمان که تجربهی این بیماری را در ماه هشتم باداریاش دارد، چنین میگوید: «در بارداری دوم، ماه هشتم بواسیر شدم. درد و خونریزی شدید داشتم. پزشک به من کرم داد و گفت غذاهای نرم بخورم و مقعدم را چرب کنم. حمام با آب گرم درد را کم میکرد. دو ماه بعد از ولادت کامل خوب شدم. حالا که غذاهای سخت بخورم، درد برمیگردد.»
شبانهی ۲۵ساله، مادر چهار کودک، نیز تجربهی مشابهی را پشت سر گذاشته است. او، میگوید که با استفاده از توصیههای صحی توانسته در بارداری بعدی، این مشکل را مدیریت کند: «در بارداری سوم، ماه ششم، بواسیر شدم. مقعدم میسوخت، خون میآمد، نشستن به من سخت بود. پزشک کرم داد، گفت آب زیاد بخور، کشمش، انجیر، میوه و سبزی بخور. بعد از شش هفته، کامل خوب شدم. در بارداری چهارم، با رعایت توصیهها، اصلاً بواسیر نشدم.»
با این همه، متخصصان تأکید میکنند که رعایت نکتههای ساده مانند مصرف کافی آب، رژیم غذایی مناسب، تحرک روزانه و پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی، میتواند از بروز بواسیر در جریان بارداری پیشگیری کند یا شدت آن را کاهش دهد.
