پس از بازگشت امارت اسلامی به قدرت در ۲۴ اسد ۱۴۰۰، در کنار سایر محدودیت‌هایی که بر زنان وضع شد، دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم، از رفتن به مکتب بازماندند. وزارت معارف در اطلاعیه‌ای در ۳ حمل سال روان، این محدودیت را تا اطلاع بعدی تمدید کرد.
پس از بسته‌شدن مکتب‌ها به روی دختران، سخت‌گیری‌های امارت اسلامی در برابر حضور زنان در دانش‌گاه‌ها، آغاز شد که با تعیین پوشش مشخص و زمان درسی جداگانه برای دختران ادامه داشت؛ اما در ۲۹ قوس امسال، وزارت تحصیلات عالی با پخش مکتوبی، حضور زنان در دانش‌گاه‌ها را تا اطلاع بعدی ممنوع اعلام کرد. این دو تصمیم امارت اسلامی در برابر زنان، با واکنش‌های گسترده‌ی منطقه‌ای و جهانی روبه‌رو شد و در سوی دیگر، مخالفت‌های تلویحی چهره‌های سیاسی امارت اسلامی را نیز در پی داشت.
دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به بازداشتن دختران از تحصیل، گفته بود که محرومیت از آموزش و تحصیل، نه تنها حقوق برابر زنان و دختران را نقض می‌کند، بل تأثیر مخربی بر آینده‌ی کشور خواهد داشت؛ اما امارت اسلامی واکنش‌های جامعه‌ی جهانی را توهین به مقدسات و دخالت در امور داخلی مردم افغانستان تلقی کرده است.
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
با این حال، شهرزاد اکبر، رییس کمیسیون منحل‌شده‌ی حقوق بشر افغانستان، می‌گوید که محدودیت‌های آموزشی و تحصیلی بر زنان، افغانستان را متأثر خواهد کرد. او به سلام‌وطندار می‌گوید: «ممنوعیت دختران از آموزش، در سطح مکتب‌ها و دانش‌گاه‌ها، به این معنا خواهد بود که نیمی از نفوس افغانستان، از دست‌رسی به مهارت‌ها و دانش جدید بی‌بهره می‌مانند. در روز جهانی هم‌بستگی زنان، بسیار تلخ و دردآور است که [در کشوری به عنوان] بدترین کشور جهان برای زنان هستیم؛ اما در نتیجه، خود شان و افغانستان را به یک کشور به انزوارفته‌ی جهان تبدیل کرده اند.»
از سویی هم، فعالان حقوق زن، باور دارند که ادامه‌ی محدودیت‌ها بر زنان، پیامد بد بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم به دنبال خواهد داشت. مسعوده کرخی، فعال حقوق زن، می‌گوید: «ما از رده‌ی جهانی خارج شده‌ایم و در یک قشلاق یا قبیله زندگی می‌کنیم. چرا جهان این قدر خود را فریب می‌دهد، آیا ما جزو جامعه‌ی جهانی نیستیم؟ اگر می‌بودیم، در [بیش از یک سال‌ونیم] تا این اندازه دروازه‌های تمام زندگی به روی زنان بسته نمی‌شد. در رسانه‌ها نیز زنان اجازه ندارند بدون ماسک حضور یابند.»
حسنا رووفی، دانش‌جو و فعال حقوق زن، می‌گوید که با این تصمیم امارت اسلامی، تمام امید و انگیزه‌ی آنان از بین رفته است. او می‌افزاید: «فکر می‌کردم چیزی در حالت کما است و قرار است فردا دفن شود. این که قرار بود امسال یک کادر تحصیلی فارغ شود و به عنوان کادرهای جامعه در پست‌هایی کار کنند؛ ولی متأسفانه از آن محروم شدند. همه‌ی ما دختران، بدون شک احساس ناراحت‌کننده‌ای داریم.»
در سوی دیگر، سیما سادات، فعال حقوق زن، نیز می‌گوید: «در هشتم مارچ، نه تنها ما شاهد این هستیم که زنان افغانستان به لحاظ روانی، حالت نابسامانی دارند؛ بل آنان نیرو و امید شان را نسبت به این کشور و نظام، از دست می‌دهند.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
همین گونه، قربان‌علی فکرت، جامعه‌شناس، می‌گوید که پیامد ممنوعیت تحصیلی زنان، ناگوار و جبران‌ناپذیر خواهد بود. او می‌افزاید: «حضور‌نیافتن زنان در جامعه و منع آنان از تحصیل پیامدهای خسارت‌بار دارد. زنان که بیش از ۵۰ درصد هر جامعه را تشکیل می‌دهند، نقش‌های مختلفی را در خانه و میان اجتماع بر عهده دارند؛ مثلاً در خانه انتقال فرهنگ و آموزش، آداب و رسوم، مربوط به حضور زنان است. هم‌چنان، هنگامی که در جامعه وارد می‌شود، در مکتب‌ها و دانش‌گاه‌ها در انتقال معرفت و دانش نقش پررنگی دارند.»
هم‌زمان با روز جهانی هم‌بستگی زنان، بازنگری‌ای از سوی مقام‌های امارت اسلامی در باره‌ی فرمان محدودیت آموزشی و تحصیلی در برابر زنان، مورد بازنگری قرار نگرفته و آنان هنوز هم با این محدودیت روبه‌رو اند.
گفتنی است که به تازگی اتحادیه‌ی اروپا، در واکنش به منع دختران و زنان از آموزش، تحصیل و کار، سرپرست وزیران تحصیلات عالی و امر به معروف و نهی از منکر امارت اسلامی را تحریم کرده است.
