همزمان با برگزاری چهارمین نشست وزیران امور خارجهی کشورهای همسایهی افغانستان، وزارت امور خارجهی چین، با پخش اعلامیهای گفته که موضع چین در برابر افغانستان، بر پشتیبانی از یک حکومت میانهرو و معقول در افغانستان استوار است و حکومت کابل، باید به تعهدات خود عمل کند. وزارت خارجهی چین در این اعلامیه، پشتیبانی از امارت اسلامی را بر مبارزهی این حکومت با عناصر هراسافکنی مانند جنبش اسلامی ترکستان شرقی که تهدید برای چین، افغانستان و منطقه است، مشروط کرده است.
در اعلامیه آمده است: «نیروهای جنبش اسلامی ترکستان شرقی که در افغانستان مستقر شده اند، یک سازمان تروریستی و تهدید جدی به امنیت چین، افغانستان و منطقه است. چین، انتظار دارد که افغانستان به گونهی جدی به تعهدات خود عمل کند و با اتخاذ تدابیر مؤثرتر، بیش از پیش، به همه سازمانهای تروریستی از جمله جنبش اسلامی ترکستان شرقی، ضربه بزند و امنیت شهروندان، مؤسسهها و پروژههای کشورهای دیگر از جمله چین را در افغانستان، تأمین کند تا از حکمرانی معقول و معتدل در افغانستان حمایت شود.»
سلاموطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
در همین حال، بلال کریمی، از معاونان سخنگوی امارت اسلامی، به سلاموطندار میگوید که هیچ کشوری از جمله چین، از خاک افغانستان تهدید نمیشود. او میافزاید: «نه تنها چین بل هیچ کشوری نباید نگرانیای از خاک افغانستان داشته باشد. امارت اسلامی، همهی قلمرو افغانستان را زیر سیطرهی خود دارد و هیچ تهدیدی از این کشور متوجه کشور دیگری نیست و نه هم امارت اسلامی اجازه میدهد. شاید نزاکتها باشد که اقداماتی انجام شده است به ویژه در برابر چین؛ ولی بعضی از تحرکات انجامشده، در برابر همه جناحها بوده است. امارت اسلامی در پی این است که همه مشکلات، نگرانیها و تحرکات موجود را ریشهکن کند.»
از سویی هم، یارمحمد باقری، آگاه علوم سیاسی، به این باور است که چین تلاش دارد تا تروریزم از خاک افغانستان، تهدیدی به این کشور نباشد. او میگوید: «همهی تلاش چین این است که افغانستان به عنوان یک کشور همسایه، لانهای برای تروریزم و صدور تروریستان نباشد. همان طور که در اعلامیهی وزارت خارجهی چین آمده، نگرانیهایی که از جنبش ترکستان شرقی دارد، چین مدعی است که افغانستان، امنیت ملی چین را تهدید میکند. همین گونه، پاکستان نگرانی عمیقی از گسترش تروریزم از خاک افغانستان به داخل این کشور، دارد.»
در همین راستا، محمود اضطرابی، آگاه روابط بینالملل، نیز میگوید که جهان در مسئلهی افغانستان به دو بلوک تقسیم شده است و چین، در تلاش ایجاد نظم نوین جهانی به رهبری پکن، است. او میافزاید: «چین و روسیه و همه به این توافق رسیده اند که در افغانستان، نظامی به وجود بیاید که از دسترس و نفوذ غرب، دور باشد. موضعگیری چین، متفاوت از موضعگیری امریکا است. چین با یک سیاست نرمتر و پوشیدهتر، سعی میکند که نفوذ جهانی داشته باشد. آهسته و پیوسته حرکت میکند که همان طرح تغییر نظم جهانی را به دنبال دارد. موضوع بهرسمیتشناختن، توافق بر شماری از ارکان منافع ملی چین و روسیه، است که اعتماد کافی به آن وجود ندارد.»
سلاموطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
با این حال، جلیل امینی، پژوهشگر جنوبشرق آسیا، میگوید که چین نگرانی جدی در بارهی وجود گروههای افراطی با پشتوانهی قومی و ایدئولوژیک در آسیای میانه و افغانستان، دارد. او میافزاید: «در واقع، همین گروههای افراطی، در مجموع در منطقه که شامل گروههای جداییطلب افراطی سینکیانگ، مردم فرقان از درهی فرقانه و حتا گروههای افراطی که در پاکستان وجود دارد، میشود. کشورهای منطقه، از این نگران اند که هستهی مشکل، افغانستان است و نگرانی بعدی که برای چین وجود دارد، در واقع پشتیبانی قومی به خاطر هویت و تاریخ اینها است که چین، آن را به آسیای میانه و به گونهای، به افغانستان هم ربط میدهد.»
گفتنی است که چین، در کنار نگرانیهای امنتیی از ناحیهی افغانستان، تلاش و برنامههای خود را برای ایجاد نظم نوین جهانی به رهبری پکن، دنبال میکند که در این راستا، با امارت اسلامی رابطهی دیپلماتیک برقرار کند و در نشستهای بینالمللی، از این حکومت حمایت میکند تا نفوذ غرب و امریکا را در افغانستان، کاهش بدهد.