بخش توسعه سازمان ملل (UNDP) در گزارش تازهاش در بارۀ توسعۀ انسانی در افغانستان میگوید که این کشور در سال ۲۰۱۹ میلادی با داشتن شاخص توسعۀ انسانی برابر با ۰.۵۱۱ در پایینترین ردۀ توسعۀ انسانی در میان کشورهای جهان قرار دارد.
گزارش سال ۲۰۲۰ میلادی شاخص توسعۀ انسانی سازمان ملل، نشان میدهد که افغانستان در سال پار میلادی، در میان ۱۸۹ کشور جایگاه ۱۶۹ را از آن خود کرده است و در میان ۳۳ کشور در گروه توسعۀ انسانی پایین در ردۀ سیزدهم قرار گرفته است.
بر بنیاد این گزارش، شاخص توسعۀ انسانی افغانستان در سال ۲۰۱۹ برابر با ۰،۵۱۱ است که میان سالهای ۱۹۹۰ و ۲۰۱۹ میلادی، ۶۹،۲ درصد افزایش را نشان میدهد. به گونهیی که این شاخص از ۰،۳۰۲ به ۰،۵۱۱ افزایش داشته است.
در این گزارش آمده است که شاخص تحول بشری زنان در افغانستان در سال ۲۰۱۹ برابر به ۰،۳۹۱ و برای مردان ۰،۵۹۳ بوده است.
بر بنیاد این گزارش امید به زندهگی در هنگام تولد در افغانستان ۱۴،۵ سال افزایش یافته است، میانگین سالهای تحصیل (حد وسط سالهای تحصیل ۲۵ ساله و بالاتر) ۲،۴ سال و سالهای تحصیلات پیشبینیشده ۷،۶ سال افزایش را نشان می دهد.
به همینگونه درآمد سرانۀ ناخالص ملی افغانستان میان سالهای ۱۹۹۰ و ۲۰۱۹ حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است.
برنامۀ توسعهیی سازمان ملل در گزارش ۲۰۲۰ شاخص توسعۀ انسانی که پیشرفت و توسعۀ بشر و کشورها را در تعادل با کره زمین و کاهش فشار به آن ارزیابی میکند، گفته است که از سالها به اینسو، انسان بالای زمین فشار آورده و در صد سال اخیر این فشار رشد چشمگیر داشته است.
در این گزارش کووید ۱۹ بحران جدیدی در برابر جهان خوانده شده که سایه طولانی آن، سالهای تاریکی بر جهان بوده است.
دانشمندان از ادامۀ اینگونه پاندامیها به سالها به عنوان بازتابی از فشار مردم به زمین هشدار میدهند.
در گزارش آمده است که قرن ۲۱ گواه انبوهی از ارزیابیها از بدترشدن آب و هوا و بحرانهای زیستمحیطی بوده، که این چالشها را میتوان مظاهری بر تغییر سیارۀ ناشی از فعالیتهای انسانی دانست.
شاخص توسعۀ انسانی سازمان ملل در بارۀ توسعه بشر، انتشار کاربن را نیز در نظر گرفته و گفته است که کشورهای پیشرفته که بیشترین کاربن و گازات را تولید میکنند، فرصتها را از کشورهای عقبمانده گرفتهاند.
به نقل از گزارش فعالیتهای بشری میتواند به طبیعت آسیب برساند، وهمچنان میتواند آن را دوباره تولید کند.
سازمان ملل برای گسترش رشد بشری در تعادل با کره زمین راههای حلی را نیز پیشنهاد کرده است که شامل، توسعه و توانمندسازی افراد از طریق تحول بشری، ایجاد مقررات برای جلوگیری از ایجاد شکاف بین رفتارها و ارزشها و اقداماتی برای محافظت و بازیابی اکوسیستم میباشد.
امسال سیمین سالگرد نشر نخستین گزارش توسعۀ بشری و شاخص توسعه انسان است که در سال ۱۹۹۰ راهاندازی شد. شاخص توسعۀ بشری، برای هدایت بحثهای مربوط به توسعه و پیشرفت میباشد که فراتر از تولید ناخالص داخلی به سمت معیاری که واقعاً تواناییهای مردم را به عنوان شاخص نهایی برای ارزیابی پیشرفت کشور نمایان میکند.