سازمان بینالمللی مهاجرت، روز گذشته (یکشنبه، ۱ میزان) با پخش گزارش هفتهوارش گفته است که در یک هفتهی پسین بیش از ۸۶ هزار مهاجر افغان از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته و در همین مدت، بیش از ۵۷ هزار تن دیگر، کشور را به مقصد این دو کشور ترک کرده اند.
ایران و پاکستان، به دلیل مشترکات فرهنگی، زبانی و مذهبی، از خواستگاههای مهاجرت به افغانهاست؛ اما این کشورها سیاستهای سختگیرانهای را در برابر مهاجران دارند.
برخی از مهاجران افغان که در ایران هستند، به سلاموطندار میگویند که در ماههای پسین بدرفتاریهای پلیس و اخراج اجباری از این کشور افزایش یافته است.
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
بسمالله محمدی، مهاجر افغان در ایران، میگوید که به دلیل تشدید اخراج شهروندان افغانستان، مهاجران به آسانی از خانه بیرون شده نمیتوانند.
او میافزاید: «مهاجرین به حدی به تنگ اند که هیچ کس نمیتواند از خانهی خود بیرون شود. کسی که سر کار باشد، از کار خود بیرون شده نمیتواند. مشکلات نان و آب شان است؛ جایی رفتوآمد نمیتوانند. مشکلات بهداشتی داشته باشند، کسی بیرون رفته نمیتواند.»
ریحانه عزیزی که به تازگی به گونهی اجباری از ایران اخراج شده است، در این باره چنین میگوید: «مأمورها ضربالاجل اعلام کردند که همه افغانها را میگیرند و به صورت اجباری دیپورت/اخراج میکنند. در آن دیپورتها من هم شامل هستم که ما را دیپورت کردند و ویزا به ما ندادند. خیلی بدبختیها را دیدیم، در وقت آمدن حتا خیلی از وسایل ما گم شد.»
در همین حال، شماری از مهاجران افغان که در ترکیه زندگی میکنند، نیز میگویند که روند اخراج مهاجران غیرقانونی افغان از این کشور افزایش یافته است.
جمشید نظامی، مهاجر افغان در ترکیه، میگوید که افغانهای مقیم این کشور به دلیل نگرانی از اخراجشدن، نمیتوانند بیرون بروند و نیازهای نخستین شان را تهیه کنند.
او میافزاید: «افغانهایی که در ترکیه استند، نمیتوانند به راحتی و آسایش سر کار خود بروند. تفریح که ما اصلاً نمیتوانیم ببینم؛ نمیتوانیم به آسانی از بازار برای خود خوراکی بگیریم. اگر خدایناخواسته مریض شویم، نمیتوانیم پیش داکتر، شفاخانه یا دواخانه برویم و خود را به داکتر نشان بدهیم. فعلاً شرایط بسیار بد است.»
ناشر، سه روز پیش از ترکیه اخراج شده است. او میگوید که به دلیل ناداری و بیکاری مهاجرت کرده بود. «دوونیم یا سه سال که در ترکیه بودم، وضعیت مهاجران در آن کشور به قسمی است که بدون تذکره/شناسنامه به شکل غیرقانونی زندگی میکنند، هیچ امکاناتی به مهاجران غیرقانونی در این کشور نیست.»
از سویی هم، احمدراشد صدیقی، فعال اجتماعی و مدنی، میگوید که بیشتر مهاجرتها به دلیل مشکلات اقتصادی و بیکاری صورت میگیرد. «عاملهایی که سبب مهاجرت شده، موضوعها و مسائل زیاد است که در افغانستان ملموس است؛ مثلاً بیکاری از عاملهای بزرگ مهاجرت بوده میتواند. نبود آیندهی روشن. هر کسی که یک فرصت برابر میشود، از کشور بیرون میشود. بحث دیگر آسایش روانی است.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این حال، عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان حکومت سرپرست، از کشورهای میزبان میخواهد که روند بازگشتدادن اجباری افغانها را متوقف کنند.
او میافزاید: «با تمام کشورهای میزبان هرازگاهی نشستهایی داریم. درخواست ما از آنها این است که بازگشتدادن اجباری را پایان دهند و به افغانها فرصت بدهند که به خواست خود شان به کشور بازگردند؛ اما اگر باز هم آنها خلاف تمام اصول بینالمللی میخواهند مهاجران را به گونهی اجباری اخراج کنند، ما آماده هستیم که هر گونه کمک را با آنان انجام دهیم، از آنان استقبال کنیم و در داخل کشور به آنان سرپناه و فرصتهای کاری را فراهم کنیم.»
گفتنی است که در ماههای پسین افزون بر پاکستان، ایران نیز فشارها بر مهاجران را برای بازگشت به افغانستان افزایش داده است.