اسلمشاه، یکی از باشندگان ولسوالی واخان بدخشان، میگوید که حیات وحش این ولسوالی میزبان حیوانات نادری است که در هیچ کشور دیگری یافت نمیشوند. او، میافزاید که با تأسف شماری از گردشگران و افراد سودجو به بهانهی سیاحت، این حیوانات را شکار میکنند. به گفتهی او، این شکار بیرویه نه تنها حیات وحش را در معرض نابودی قرار میدهد، بل تعادل اکوسیستم واخان را نیز برهم میزند.
اسلمشاه، در گفتوگو با سلاموطندار تأکید میکند: «ولسوالی واخان، دومین پارک ملی افغانستان است که زیستگاه حیوانات نادری چون مارکوپولو، پلنگ برفی و بز کوهی است؛ حیواناتی که در هیچ جای دیگر کشورها یافت نمیشوند. همین حیات وحش است که واخان را مشهور کرده؛ اما متأسفانه در سالهای اخیر جمعیت این حیوانات کاهش یافته است. دلیل آن هم این است که افراد ناشناس و حتا برخی گردشگران به بهانهی سیاحت، دست به شکار میزنند و هیچ نظارتی وجود ندارد.»
حسنبیک، یکی دیگر از باشندگان ولسوالی واخان، نیز میگوید که در جریان چند سال پسین، شکار حیوانات کمیاب افزایش یافته است و اگر نظارت جدی صورت نگیرد، این گونهها نابود خواهند شد. او، میافزاید: «نبود یک سلسله نظارتها به شکل منظم و به شکل درست یا ارزیابی همهجانبه، باعث این میشود که شکار در این مناطق بیشتر شود و حیوانات زیادی شکار شوند. پیامدهایی که این شکار به مردم و به محیط دارد، طبیعی است که نسل حیوانات را منقرض میکند، اگر این شکار ادامه پیدا کند.»
جعفر طیار، کارشناس حیات وحش و منابع طبیعی در بدخشان، واخان را یکی از مناطق راهبردی و باارزش افغانستان میداند و تأکید میکند که این منطقه میزبان گونههای نادری از حیوانات وحشی است که در دیگر نقاط جهان به ندرت یافت میشوند و از ارزش اکولوژیکی بالایی برخوردار اند. او، میگوید: «این منطقه میزبان گونههای نادری از حیوانات است که حتا در دیگر نقاط جهان نیز کمیاب اند و ارزش اکولوژیکی بالایی دارند. با این حال، به دلیل نبود برنامههای منظم حفاظتی، بسیاری از این گونهها در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند. اگر اقدام فوری صورت نگیرد، ممکن است برای همیشه این گونهها را از دست بدهیم.»
فیضالرحمان ابراهیمی، رییس حفاظت محیط زیست بدخشان، تأکید میکند که حفاظت از حیات وحش یک مسئولیت ملی است و با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد. «در صورت شناسایی و بازداشت شکارچیان غیرقانونی، پروندهی آنان به محاکم سپرده میشود و برخورد جدی قانونی صورت میگیرد. هیچ فرد یا گروهی حق ندارد در این منطقه دست به شکار بزند.»
روحالله نوری، آمر منابع طبیعی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بدخشان، میگوید که واخان یکی از مهمترین منابع اقتصادی این ولایت است و توسعهی زیرساختهای گردشگری میتواند به بهبود معیشت مردم کمک کند. «در واخان ما کدام پروژهای در سال روان نداریم و سال قبل به هزینهی دو میلیون افغانی یک تعمیر برای آمریت پارک ملی واخان که گردشگران به آن جا میروند و گردشگران میروند تا بتوانند که مشکلات شان در آن جا حل شود، ساخته شد.»
واخان، دومین پارک ملی افغانستان و زیستگاه گونههای نادری حیوانات چون پلنگ برفی، بز کوهی و گرگ است. این منطقه نه تنها از نظر اکولوژیک ارزشمند است، بل جاذبهی مهم گردشگری برای افغانستان به شمار میرود. با این حال، شکار غیرقانونی و نبود نظارت مؤثر، تهدید جدی برای بقای این گونهها است و نیازمند توجه فوری نهادهای ملی و بینالمللی است.
