![](https://swn.af/wp-content/uploads/2020/01/idea_sized-170983061-1-300x180.jpg)
شوخی همیشه نجاتبخش بوده: حتی در دوران استالین
استالینیسم. این عبارت چیزهای زیادی را برای ما تداعی میکند، ولی معمولا «شوخی» را تداعی نمیکند. این واژه امروز مترادف با کنترلِ وحشیانه و مطلقِ حکومتیست که مجالی برای شاد زیستن یا دگراندیشی فراهم نمیکند. با اینحال، براساس دفاترِ خاطرات و یادداشتهای بیشمار و حتی آرشیوهای خودِ حکومت، حتی در زمان حکومت سفاکانۀ استالین و زندگیِ وحشتناک در اردوگاههای کار اجباری (موسوم به گولاگ) مردمِ شورویْ به شوخی و جوکسازی دربارۀ زندگی خود مشغول بودند.