رغزهبافی از جمله صنایع دستی سنتی بدخشان است که از گذشتههای دور میان زنان در این ولایت رواج داشته است. این هنر با ترکیب رنگها، نقشها و ظرافت خاص زنانه، بیشتر در محیط خانه انجام میشود و برای بسیاری از زنان، تنها راه تأمین معاش خانوادههای شان است.
زهرا، یکی از رغزهبافان در بدخشان، در گفتوگو با سلاموطندار میگوید که از کودکی به این صنعت علاقه داشته و هماکنون این صنعت یکی از منابع درآمد خانوادهاش است. او، میافزاید: «رغزهبافی تأثیر زیادی بر زندگی اقتصادی من و خانوادهام داشته است و من از این راه مقداری درآمد کسب میکنم که در تأمین برخی نیازهای روزمرهی مان کمک میکند. بعضی اوقات که پول کم داریم، این کار میتواند به ما کمک کند تا کمبودیهای مالی ما را جبران کنم و این کار برای من مثل یک منبع درآمد اضافی است.»
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
مرضیه، یک تن دیگر از زنان رغزهباف در بدخشان، میگوید که مواد اولیهی مورد نیازش را از بازارهای محلی تهیه میکند؛ اما نبود مواد باکیفیت یکی از چالشهای اساسی آنها است. او، میافزاید: «اگر کار خانه کم باشد، ۵ تا ۶ ساعت در روز رغزهبافی میکنم. بعضی اوقات کمتر در یک هفته یک رغزه یا دو رغزه تکمیل میشود، باز بعضی نقشهها یا طرحهای رغزه زیاد کار دارد، وقت میگیرد؛ وسایل ساده در شهر پیدا میشود؛ ولی چیزهای بهتر مثل رنگهای باکیفیت یا تارهای خاص پیدا نمیشود.»
با وجود هنر و تلاش بیوقفهی این زنان، بازار فروش محصولات شان اما چندان پررونق نیست. پریسا، یکی از فروشندگان رغزه در بدخشان، میگوید: «هنوز کدام وقت نشده که محصولات ما صادر شود؛ مشتریان ما داخلی هستند؛ از فیضآباد هستند؛ از خود ولایت بدخشان هستند و اکثراً از اطراف میباشند؛ چون مردم اطراف خیلی شوق و علاقه به رغزه دارند و خیلیها استفاده میکنند.»
سیدصبور، یکی دیگر از فروشندگان رغزه، میگوید:«سه سال_چهار سال پیش که بود، مردم زیادتر از سر شوق میآمدند رغزه میخریدند؛ قالینهای رنگارنگ و فرشها میخریدند؛ اما در این سالها مردم کمتر رجوع میکنند به دکانهای رغزهبافیفروشی.»
سلاموطندار را در اکس دنبال کنید
با این حال، ثمرالدین رحمانی، مسئول تشبثات ریاست صنعت و تجارت بدخشان، میگوید که پشتیبانی از صنایع دستی، از اولویتهای این ریاست است و در تلاش فراهمسازی بازار مناسب اند. «ما فعلاً مرکز تشبثات در راه است که این را میسازیم. تعهد امارت اسلامی این است که باید مرکز تشبثات در هر ولایت به خصوص در بدخشان در مرکز شهر ساخته شود، عنقریب کارهای این طی مراحل میشود. مشکلات حل میشود و این اقدامات که است، ریاست صنعت و تجارت در رابطه به این همیشه کوشیده و همیشه دونرها و مؤسسات را تشویق کرده که در رابطه به رشد تشبث به خصوص بافندگی همکاری جدی کنند.»
گفتنی است که با وجود چالشهایی چون نبود بازار، دشواری در تهیهی مواد باکیفیت و کاهش علاقهمندی عمومی، رغزهبافی همچنان با شور و عزم در میان زنان بدخشان زنده است. این هنر زنانه نه تنها میراث فرهنگی، بل ستون اقتصادی بسیاری از خانوادهها در این ولایت کوهستانی است؛ هنری که سزاوار پشتیبانی، توجه و ترویج بیشتر از سوی دولت و نهادهای امدادرسان است.
