همزمان با دهم دسمبر، روز جهانی حقوق بشر، سازمان خبرنگاران بدون مرز یا RSF با نشر گزارش تازهاش، اعلام کرده که در سال روان میلادی هیچ خبرنگاری در افغانستان به علت فعالیتهای رسانهای جانش را از دست نداده؛ اما در همین سال، هفت خبرنگار از سوی نیروهای امنیتی و وزارت امربهمعروف و نهیازمنکر امارت اسلامی بازداشت شدهاند.
در بخشی از گزارش سازمان خبرنگاران بدون مرز آمده است: «حضور خبرنگاران زن در رسانهها کاهش یافته است. ما خواستار آزادی فوری و بدون قیدوشرط خبرنگاران بازداشتشده و پایاندادن به محدودیتها در برابر خبرنگاران استم.»
خبرنگاران بدون مرز، گفته که فشارهای اقتصادی و کمبود بودجه از عاملهای اصلی توقف فعالیت بیشتر رسانهها در افغانستان است.
با این همه، شماری از خبرنگاران دسترسی نداشتن به اطلاعات، چالشهای اقتصادی و نبود مصونیتهای کاری را از مهمترینچالشهای فعالیت رسانهای در افغانستان عنوان میکنند.
مبارز محمدی، خبرنگاری از حوزهی شمال میگوید: «در کل خبرنگاران در افغانستان دچار مشکلهای اقتصادی استند که اکثر خبرنگارانی که در رسانهها کار میکنند به شکل رضاکار استند. رسانههای که در ولایتها است توانایی پرداخت معاش را برای کارمندان خود ندارند.»
ندیم، روزنامهنگار دیگر، میگوید که مشکلهای اقتصادی و دسترسی نداشتن به موقع به اطلاعات مهمترین چالش در کارش است.
«در مجموع در افغانستان خبرنگاران با چالشهای فراوانی دستوپنجه نرم میکنند از جمله نبود مصئونیت روانی، فعالیت رسانهها از نگاه اقتصادی هم با مشکل زیادی روبهرو است، رسانههای آزاد منبع درآمد ندارند، اقتصاد ندارند.»
مسئولان وزارت اطلاعاتوفرهنگ امارت اسلامی، با تأکید بر پشتیبانی از فعالیتهای خبرنگاری در افغانستان، میگویند که رسانهها میتوانند در چارچوب پالیسیهای امارت اسلامی آزادانه فعالیت داشته باشند.
خبیب غفران، سخنگوی این وزارت میگوید: «وزارت اطلاعاتوفرهنگ امارت اسلامی سکتور حمایتکنندهی رسانهها است، هر نظام و هر حکومت در دنیا به خود پالیسیها و مقررات مشخصی را دارد که با زیر پا گذاشتن این حدود هر کس در قبال قانون مسئول شمرده میشود و نباید ما رسانهها و اهل رسانه ها را در ابعاد مختلف زندگی وقتی با قضایای روبهرو میشود آن را به مسایل رسانهای ربط بدهیم.»
در همین حال مسئولان در کمیته مصئونیت خبرنگاران افغانستان نیز، میگویند که در همآهنگی با مقامهای حکومتی تلاش دارند تا محدودیتهای پیشروی فعالیتهای خبرنگاری را برطرف کنند.
جمیل وقار، مسئول این کمیته، میگوید: «در چهارونیم سال گذشته دسترسی به اطلاعات روزبهروز بهتر شده؛ اما هنوز هم رسانهها و خبرنگاران با مشکلاتی در دسترسی به اطلاعات مواجه استند.»
با این همه، سازمان خبرنگاران بدون مرز، غزه و مکسیکو را خطرناکترین منطقههای جهان برای خبرنگاران میداند.
این نهاد، می افزاید که در ۲۰۲۵ میلای ۶۷ خبرنگار در سراسر جهان کشته شدهاند، ۵۰۳ خبرنگار زندانی، ۱۳۵ خبرنگار ناپدید و بیش از ۲۰ تن دیگر نیز گروگان گرفته شدهاند.
