زمینلرزهی نهم سنبله در ولسوالی چوکی (څوکی) کنر، در کنار تلفات درشت انسانی و ویرانیهای گستردهای که بهجا گذاشت، به دامداری در این ولسوالی نیز زیان جدی وارد کرده است. این آسیبها در مناطق اندرلچک و فهوسیری ولسوالی چوکی بیشتر بوده است.
یعقوب، باشندهی اردوگاه «اندرلچک» در چوکی، میگوید که همه مواشیاش را در زمینلرزه از دست داده است. او میافزاید: «تمام حیواناتم را از دست دادهام؛ تقریباً ۱۰۰ رأس بز داشتم که حالا تنها ۲۰ رأس باقی مانده است؛ علاوه بر آن، چهار گاو هم از دست دادهام؛ زندگی ما به همین دامها وابسته بود و حالا همه از بین رفته اند.»
محمدیوسف، دیگر باشندهی اندرلچک، میگوید که پنج رأس گاو و چندین مواشی دیگرش در زمینلرزه از بین رفته است. «ما در زلزله حیوانات خود را از دست دادهایم؛ گوسفند و نُه بز مرده اند، حالا تنها تعداد کمی حیوان باقی مانده و بقیه را برای نگهداری به دوستان و آشنایان سپردهایم؛ چون دیگر نمیتوانیم در همان جا زندگی کنیم.»
محمدیوسف، میگوید که خانهاش و چراگاه حیوانات در زمینلرزه از بین رفته و خودش مجبور شده که در اردوگاه اندرلچک شبوروز بگذراند.
ثمرگل، باشندهی منطقهی فهوسیری ولسوالی چوکی نیز، میگوید که در زمینلرزه، سقف طویله فروریخته و دامهایش از بین رفته است. «میان ۳۰ تا ۴۰ رأس دام داشتم که بر اثر ریزش سنگها بسیاری از آنها آسیب دیدند و پنج بز مردند. ما از شیر این بزها استفاده میکردیم، میفروختیم و برای کودکان خود تهیه میکردیم.»
این مرد، میافزاید که پس از زمینلرزه، شماری از دامها در کوهها گم شده اند، شماری را سنگ زده و شماری هم، هنوز با گرسنگی و تشنگی در بیابانها سرگردانند.
در همین حال، عزیزاحمد صافی، مدیر عمومی ترویج ولسوالی چوکی، میگوید که در زلزلهی نهم سنبله، بیشتر از هفت هزار مواشی کوچکوبزرگ و بیشتر از هفت هزار مرغ و پرنده تلف شده اند. او میافزاید: «در مجموع، هفت هزار و ۲۰۳ رأس حیوان و حدود هفت هزار و ۱۰۷ مرغ و پرنده از بین رفته اند. نهادهای همکار در این زمینه بررسی انجام داده اند. در روزهای نخست، برای حیوانات زخمی در اردوگاهها خیمههایی برپا شد و داکتران وترنری جهت تداوی حیوانات حضور داشتند.»
به گفتهی صافی، مقداری کمک به دامداران صورت گرفته است و در آینده نیز در بخش تغذیهی حیوانات با آسیبدیدگان زمینلرزه همکاری خواهد شد.
بازسازی طویلهها و چراگاهها، همراه با تأمین کمکهای غذایی و دارویی برای حیوانات، اکنون مهمترین نیاز دامداران ولسوالی چوکی است، تا این خانوادهها بتوانند دوباره زندگی و معیشت خود را از سر بگیرند. ازدسترفتن منابع اصلی درآمد، چالشی جدی برای باشندگان این ولسوالی است و رسیدگی به آن، نیازمند حمایت فوری نهادهای دولتی و غیردولتی است.
