چند هفته پیش زمینلرزهی شدیدی باشندگان سمنگان و بلخ را با ویرانی و مرگ روبهرو کرد؛ زمینلرزهای که خانهها را ویران کرد، جانها را گرفت و آیندهی ناروشن را پیش پای صدها خانواده قرار داد. اکنون، در ولسوالی فیروزنخچیر سمنگان، همانهایی که از زیر آوار جان سالم به در بردند، با دشمنی دیگر دستوپنجه نرم میکنند؛ سرما، بیماری، آلودگی محیطی و ناتوانی.
همزمان با سردشدن هوا، شمار بیماران مبتلا با بیماریهای فصلی در میان خانوادههای زلزلهزده به طور نگرانکنندهای افزایش یافته است. زلزلهزدگان در ولسوالی فیروزنخچیر که در زمینلرزهی ۱۲ عقرب خانههای شان ویران شد، اکنون زیر خیمههای نازک، بدون کوچکترین امکانات بهداشتی شبهای سرد زمستان را میگذرانند.
کودکان و زنان، آسیبپذیرترین قربانیان این فاجعه اند. سینهبغل، زکام، تب، مشکلات تنفسی، سرفه و خروسک، در میان این خانوادهها گسترش یافته و روزبهروز بر شمار بیماران افزوده میشود.
گلچهره، یک تن از باشندگان ولسوالی فیروزنخچیر، میگوید: «اطفال ما و خودم همگی مریض شدهایم؛ همهی شان طفلهای خُرد و شیرخوار اند؛ مکمل سینهبغل شدند. غریب هستیم و محتاج پیسه هستیم. پول نداریم پیش داکتر برویم. توان ۳۰۰ افغانی را ندارم که یک بوری کاه بگیرم و جاهای خرابشدهی خانهی خود را ترمیم کنم تا دم خنک گرفته شود.»
بیبی، یک تن دیگر از باشندگان ولسوالی فیروزنخچیر، نیز میگوید: «پنج طفل دارم؛ همگی شان مریض شدند، سینهبغل شدند، تب دارند و سرفه میکنند. هیچ چیزی نمیخورند، نان نمیخورند. به کلینیکها بردیم یک رقم دوای سفید داد، هیچ خوب نشدند.»
این خانوادهها، از دسترسینداشتن به خدمات بهداشتی شکایت دارند و از حکومت میخواهند که مرکزهای درمانی به آنان ایجاد کند. باشندگان روستاهای «فقرآباد» و «رحمتآباد» ولسوالی فیروزنخچیر، از کمبود منابع مالی شکایت دارند و میگویند که در پی ویرانی خانهها و زمینهای شان، توان اقتصادی شان به شدت کاهش یافته و این امر درمان و پیشگیری از بیماریها را در میان آنان با چالش کشیده است.
جانمحمد، یک تن از باشندگان این روستا، میگوید: «این جا کمپ/اردوگاه سیار صحی بود، فعلاً نیست. بودنش یک نیاز بود برای ما، حداقل تا سه ماه زمستان به مردم خدمات صحی ارائه میکرد. ما بودجهی زیاد نداریم که پیش داکتر/پزشک در مرکز سمنگان یا مزارشریف برویم. این جا مردم زیر خیمه خواب میکنند، کاش دو-سه ماه دیگر هم میبودند.»
نوید، یک تن دیگر از باشندگان این روستا، نیز میگوید: «در زلزله خانههای ما تکه تکه شد؛ در خیمه زندگی میکنیم. خودم دو روز است مریض هستم؛ این جا دوا هم نیست؛ پول هم نداریم که پیش داکتر/پزشک شخصی برویم و خود را درمان کنیم. شبها زیر خیمه زیاد خنک میخوریم. برای ما خیمه، مواد خوراکی و کمپل بدهند، هیچ چیزی نداریم.»
مسئولان صحی در ولسوالی فیروزنخچیر، نیز گسترش بیماریهای فصلی میان مردم را تأیید میکنند. عبدالرئوف، مسئول کلینیک ولسوالی فیروزنخچیر، میگوید که با امکانات دستداشتهی شان برای بیماران عرضهی خدمات میکنند و بیماران جدی را ناچار اند به شفاخانهی ولایتی سمنگان راجع کنند. «مریضان زیادی این جا برای درمان میآیند؛ اما بیشتر شان به مریضی سرفه، سینهبغل یا بیماریهای فصلی مبتلا هستند. ما هر آن چیزی که در توان داریم را برای مردم ارائه میکنیم و در صورتی که امکان درمان شان نشود، باز به شفاخانهی ولایتی سمنگان رجعت میدهیم.»
باشندگان ولسوالی فیروزنخچیر، تنها آسیبدیدههایی نیستند که از دسترسینداشتن به خدمات بهتر بهداشتی شاکی اند؛ بل این چالش در دیگر مناطق نیز مردم را با مشکلات جدی روبهرو کرده است.
