بیش از ۹۰ مکتب و مدرسهی دینی در زمینلرزهی اخیر شمال افغانستان در سمنگان تخریب شده؛ رویدادی که نظام آموزشی این ولایت را با مشکل روبهرو کرده و نگرانی مسئولان و آموزگاران را دوبرابر کرده است.
ویرانی ساختمانهای مکتبها و مدرسههای دینی در سمنگان، آیندهی آموزشی دانشآموزان را با چالش تازهای روبهرو کرده و بسیاری از کودکان را در هراس از ادامهی آموزش قرار داده است.
مروه، دانشآموز روستای صیاد ولسوالی خُلم، میگوید که ساختمان مکتبی که در آن درس میخواند تخریب شده و هنگام درس در ترس فروریزی سقف و دیواریهای صنف است. «مکتب ما در زلزله بسیار خراب شده و قابل نشستن نیست. ما با ترس و لرزه به طرف مکتب میایم درست درس خوانده نمیتوانیم. از وزارت معارف میخواهیم که زودتر مکتب ما را ترمیم کند تا ما به خوشی و آرامش آمده درس بخوانیم.»
رابعه، دانشآموز دیگر در ولسوالی خُلم سمنگان نیز، ساختمان مکتب در زمینلرزه تخریب شده است و دانشآموزان امنیت لازم برای یادگیری را ندارند. «در زلزله مکتب ما خیلی خراب شده بایدعاجل بازسازی شود. به خاطری که ما هر روز با ترس میایم و فکر میکنیم مکتب بالای ما چپه میشود. با این قسم درس خواندن برای ما سخت است.»
سلما نورزاده، مدیر یکی از مکتبهای دولتی در این ولسوالی نیز، میگوید که خطر ریزش ساختمانها وجود دارد؛ اما نبود مکان بدیل آنها را ناچار به ادامهی تدریس در ساختمان آسیبدیده کرده است. «انجنیرها برای ما گفتند که نباید یک فرد داخل ساختمان این مکتب شود چون تهدید جدی است. بنابر مشکلات نبود جای ما مجبور استیم دانشآموزان خود را اینجا تدریس کنیم و امتحان شان را بگیرم.»
مسئولان معارف و آموزگاران ولسوالی خُلم نیز، وضعیت مکتبها پس از زلزله را نگرانکننده توصیف کرده و تأکید دارند که تخریبها فراتر از توان محلی برای بازسازی است.
صبغتالله عکرمه، آمر معارف ولسوالی خُلم، با اشاره به وضعیت ساختمان مکتبها میگوید: «ساختمانهای مکتب ما قابل ترمیم نیست که ما بتوانیم با جمعآوری پول دوباره بخشهای تخریب شده را ترمیم کنیم. این ساختمانها باید به صورت اساسی معیاری دوباره ساخته شود ساختمانهای مکتب باید در برابر زمینلرزه مقاومت داشته باشد.»
ریاست معارف سمنگان میگوید که تلاشها برای رسیدگی به این بحران آغاز شده؛ اما تخریب گستردهی مرکزهای آموزشی نیازمند کمکهای بیشتر است. محرابالدین اقبال، رییس معارف سمنگان، میگوید که ساختمان ۹۳ مکتب و مدرسهی دینی به گونهی کلی یا قسمی در زمینلرزهی پسین تخریب شده است. «در زمینلرزهی اخیر در کل ۹۳ مکتب و مدرسهی دینی تخریب شده است. از این میان ساختمان ۱۳ مکتب به صورت کامل تخریب شده که نیاز به دوباره سازی است و ۸۰ مکتب دیگر نسبی تخریب شده و نیاز به ترمیم دارد.»
زمینلرزهی ۶.۳ ریشتری ۱۲ عقرب، کابل و بخشهایی از ولایتهای شمالی افغانستان را لرزاند؛ رویدادی که در آن ۲۷ تن جان باختند و بیش از هزار تن دیگر زخمی شدند. در این زمینلرزه همچنان نزدیک به دو هزار خانه ویران شده است.
