شماری از مهاجران افغان در ایران و پاکستان، می‌گویند که در بخش دست‌رسی به خدمات و امکانات نخستین زندگی چون خدمات بهداشتی، تهیه‌ی مواد خوراکی، کار و آموزش، با مشکلات جدی روبه‌رو اند.
هادی غفاری و فیروز جویا، دو مهاجر افغان در پاکستان و ایران، می‌گویند در کنار این که در بخش دست‌رسی به امکانات نخستین زندگی با مشکلات جدی روبه‌رو اند، مهاجران قانونی و غیرقانونی در این کشورها حتا از گشت‌وگذار آزادانه نیز محروم اند.
هادی میافزاید: «مشکلات خیلی زیاد است، کمک‌ها هم که صورت می‌گیرد، بسیار ناچیز است؛ بسیاری‌ها همان را هم دریافت نمی‌توانند. مشکلات اقتصادی و کاری خیلی حاد است. این‌ها بازداشت می‌شوند، بیرون رفته نمی‌‌شود؛ زندگی مهاجران در این کشورها به گونه‌ی اسف‌بار است.»
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
فیروز نیز میافزاید: «کسانی که قانونی یا غیرقانونی استند، با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نان درست در نانوایی‌ها نمی‌دهند و در داروخانه‌ها دارو به گونه‌ی درست نمی‌دهند یا به قیمت بلند می‌دهند. شفاخانه‌ها مریض را نمی‌پذیرند. این‌ها به هر دلیلی از افغان‌ها پول می‌گیرند.»
در همین حال، وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان، از بازگشت بیش از ۵۰۰ هزار شهروند افغانستان از پاکستان در سه ماه پسین و بازگشت بیش از ۴۰۰ هزار شهروند افغانستان از ایران در یک سال پسین به افغانستان خبر می‌دهد؛ اما کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR)، به تازگی در گزارشی گفته است که هنوز هم ۷.۷ میلیون مهاجر افغان در ایران و پاکستان به سر می‌برند که نیاز به هم‌کاری دارند.
به گفته‌ی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، برای کمک به این شمار مهاجر افغان در سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ به ۶۲۰ میلیون دالر نیاز است. این نهاد در این گزارش هم‌چنان گفته است که مهاجران افغان به ویژه زنان و کودکان در ایران و پاکستان، به خدمات آموزشی، صحی و حقوق بشری نیاز دارند.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این حال، مسئولان در وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان، می‌گویند که اخیراً صدها هزار شهروند افغانستان به علت سخت‌گیری‌های ایران و پاکستان به کشور بازگشته اند؛ اما روند بازگشت مهاجران در روزهای پسین کاهش یافته است.
عبدالمطلب حقانی، سخن‌گوی این وزارت، به سلام‌وطندار می‌گوید: «بعد از ضرب‌الاجل پاکستان، تا کنون حدود ۵۰۰ هزار مهاجر افغان به کشور بازگشته اند… از ایران هم تا کنون در جریان یک سال ۴۴۵ هزار افغان اخراج شده اند.»
پس از تحولات سیاسی اخیر در افغانستان، شمار بسیاری از شهروندان به علت ناتوانی اقتصادی به بیرون از کشور به ویژه ایران و پاکستان مهاجرت کرده؛ اما این مهاجران بارها از افزایش مشکلات در برابر شان در کشورهای همسایه شکایت کرده اند.