شماری از زنان در فاریاب که برای نخستین بار تجربهی بارداری را سپری میکنند، از نبود حمایتهای خانوادگی، دسترسینداشتن به خدمات بهداشتی و کمبود تغذیهی مناسب، شکایت دارند. آنها، میگویند که نبود آگاهی، خدمات درمانی و امکانات غذایی کافی، سبب شده است تا این مرحلهی حساس زندگی را با دشواریهای فراوانی سپری کنند.
نظیفه، یکی از این زنان، میگوید که فقر اقتصادی، نبود خدمات بهداشتی و تغذیهی کافی، از مهمترین مشکلاتی است که زنان باردار به ویژه در نخستین بارداری با آنها روبهرو اند. او، میافزاید که در نخستین دورهی بارداریاش با دشواریهای بسیار روبهرو شد.
نظیفه، میگوید: «فقر در افغانستان بیشتر است؛ به خدمات صحی، به غذای کافی و این مسائل دسترسی ندارند. به این خاطر، من به عنوان یک بانویی که اولین بارداریام را سپری کردهام، واقعاً این دوره بدون مشکل نبوده؛ صحت مادران در دورهی اول بارداری خراب میشود و طبعاً سطح آگاهی مادران در اولین بارداری، کمتر است.»
در کنار مشکلات اقتصادی و درمانی، احساس خجالت و کمتجربگی نیز بر رنجهای زنان باردار میافزاید. شکوفه، یکی دیگر از این زنان در فاریاب، میگوید که برای نخستین بار حس مادرشدن بسیار خاص است؛ اما چون آگاهی کافی ندارند، نمیدانند چه گونه از خود مراقبت کنند.
او، از نخستین تجربهی بارداری خود چنین میگوید: «من در دورهی اول بارداری خود مشکلات زیادی داشتم که یکی از مشکلات نبود آگاهیام بود که در دورهی بارداری چه گونه خودم را تغذیه و ازم مراقبت میکردم و به بار اول آدم خجالتزده میشود و درست از کسی پرسان کرده نمیتواند.»
رقیه، زن دیگری که تجربهی تلخ از نخست بارداریاش دارد، میگوید که در ماههای نخست با مشکلات جسمی شدیدی روبهرو بوده است. «فهمیدم که حمل دارم، در آغاز حاملهداری بسیار سخت گذشت؛ من بسیار دلبد میشدم و هیچ چیزی خورده نمیتوانستم و از همه چیز بدم آمده بود و دورهی ابتدایی حاملهداری ماههای چهارم و پنجم بسیار حالت بد بود.»
در همین حال، پزشکان متخصص نسایی_ولادی، هشدار میدهند که بیتوجهی به سلامت زنان باردار به ویژه در بارداری نخست، میتواند پیامدهای خطرناکی برای مادر و جنین داشته باشد.
مارینا سلیمانی، پزشک متخصص نسایی_ولادی در فاریاب، میگوید: «زنان در اولین بارداری از طرف صبح تب میکنند؛ تغییرات هورمونی به وجود میآید؛ یکی دیگر از تغییرات بزرگشدن پستانها است. خستگی، تکرر ادرار، تغییرات خلقی، افزایش وزن، بزرگشدن شکم با رشد جنین.»
شکریه کوشا، دیگر پزشک متخصص نسایی_ولادی در فاریاب، تأکید میکند که زنان باید در طول بارداری، دستکم چهار بار به پزشک مراجعه کنند. «یک خانم حامله در جریان بارداریاش حداقل چهار ملاقات با پزشک داشته باشد که ابتدایی در دوازده هفتهی اول تا سهماهگی باشد و مطمئن شوند آیا طفل شان سالم است یا نه؛ طفل داخل رحم است یا نه؛ طفل به کدام شکل است.»
از سوی دیگر، روانشناسان، نیز بر اهمیت آمادگی ذهنی و روانی زنان در دورهی بارداری تأکید دارند.
زکریا بارکزی، روانشناس، میگوید: «مدیریتکردن این دوره چند راهکار را در پی دارد. اولاً نقش مشاورین در این جا دارای اهمیت است؛ چون به دلیلی که مشورههای دورهی حاملگی برای خانم حیاتی است؛ از یک طرف سلامتی روحی و جسمی اینها مورد بحث است و از طرفی دیگر، سلامتی جسمی فرزند شان مورد بحث است.»
با توجه به نبود زیرساختهای صحی مناسب، کمبود خدمات مشاورهای و فقر گسترده در مناطق مختلف افغانستان به ویژه در فاریاب، زنان باردار به ویژه آنانی که نخستین بار این تجربه را دارند، با چالشهای جدی روبهرو اند. فراهمکردن خدمات بهداشتی، تغذیهای و آموزشی میتواند گامی مؤثر در کاهش این مشکلات و تضمین سلامت مادران و نوزادان باشد.






