ضیاالحق که ۳۸ سال دارد و باشندۀ شهر گردیز مرکز ولایت پکتیا میباشد، میگوید که به دلیل بیکاری و مشکلات اقتصادی به گونۀ نامنظم به کشور ایران مهاجرت کرده است.
او در نخست تصور هم نمیکرد که مسیر مهاجرت نامنظم چقدر پرخطر و مرگبار است. ضیاالحق میگوید که قاچاقبران در یک موتر «پیکپ» که گنجایش ۵ مسافر را دارد، ۲۰ تن سوار را میکردند.
این جوان سرگذشت خود از مسیر مهاجرت نامنظم به ایران را اینگونه بیان میکند: «در اول برای ما گفته شده بود که شما در سیتهای موتر نشسته سفر میکنید، اما برای ما موتر کلان را آوردند و در بادیاش ۵۰-۶۰ تن سوار شدند. بر سر این موتر ترپال انداخته بود تا کسی دیده نشود و ما را میترساند که نباید میان خود گپ بزنید تا کسی صدای شما را نشنود.»
ضیاالحق میگوید، قاچاقبر به آنان گفته بود که مسیر رفتن به ایران بسیار ساده است. او میافزاید که اما اینگونه نبود و پس از سپریکردن سختیهای زیاد به ایران رسیدند.
او و همراهانش پس از رسیدن به شهر کرمان ایران، از سوی پولیس بازداشت و روانۀ زندان شدند.
ضیاالحق و همراهانش چند روز در زندان ایران گرسنه و تشنه ماندند و از سوی زندانبانان لتوکوب نیز میشدند. آنان پس از سپریکردن ۵ شبانهروز در زندان، به گونۀ اجباری به افغانستان برگشتانده شدهاند.
به گفتۀ ضیاالحق، اگر کارجویان افغانستان در ایران صاحب کار هم شوند، حقوقشان از سوی صاحب کارشان پرداخت نمیشود و اگر یک کارگر ده روز کار کند تنها مزد پنج روز کاری برایش داده میشود.
این مرد از دیگر جوانان میخواهد تا فریب دیگران را نخورند و به مهاجرت نامنظم رو نیاورند. زیرا به گفتۀ او، در کشورهای دیگر به جز مشکلات و بدبختی چیزی دیگری برای مهاجران وجود ندارد.
عبیدالله مرهونی، رئیس مهاجران و بازگشتکنندهگان ولایت پکیتا به سلاموطندار میگوید که تلاش دارند تا مهاجران با عزت و به گونۀ محفوظ به کشور برگشتانده شوند.
به گفتۀ او، سال گذشته ۱۹۱ مهاجر که به گونۀ نامنظم به ایران و دیگر کشورها مهاجرت کرده بودند به پکتیا برگشتانده شده و برای کمک به سازمان جهانی مهاجرت معرفی شدهاند.
در این حال اسحاق افغان، رئیس سازمان جهانی مهاجرت یا IOM در حوزۀ جنوبشرق به سلاموطندار میگوید، بیشتر جوانانی که در این حوزه شکار قاچاقبران میشوند، کودکان خُردسن هستند که در مناطق دوردست زندهگی میکنند. به گفتۀ او، این کودکان از ولایتهای پکتیا، پکتیکا و غزنی هستند.
آقای افغان میگوید که تنها در ۴ ماه اخیر ۲۵ مهاجر به گونۀ اجباری از ایران به افغانستان برگشتانده شدهاند.
بر بنیاد آمارهای سازمانهای مهاجرتی پس از آفریقا، جوانان افغانستان، پاکستان و بنگلادش به دلیل نبود کار تن به مهاجرتهای نامنظم میدهند.
به مهاجرت نامنظم نه بگویید!