د «کارل پوپر» په خبره، ډیموکراسي سلبي ماهیت لري چې بېوړتیا رهبران بېصلاحیته شي. خو له بل لوري ټاکنې د ولسواکۍ یا ډیموکراسۍ هغه اصل دی چې په مدني لارو په مسوولانه ډول خپل سیاسي برخلیک ټاکي.
خو په افغانستان کې په ټاکنو کې د ټاکل شوي رهبر د بېصلاحیت کولو ماهیت له پامه غورځول شویدی.
البته ټوله ستونزه دا نهده، ځکه چې په افغانستان کې بنسټیزه ستونزه پر ولسواکیو بهیرونو باندې د خلکو د باور نهشتوالی دی چې دا بیا خپله څو دلیلونه لري. په ټاکنو د خلکو بېباوري، د تېرو ټاکنو ناکمه او پاشلې تجربه، د ټاکنو په اړه د عامهپوهاوي او د سیاسي او ټولنیز وضعیت په څرګندولو کې د ذهنیت نه جوړېدل د دې برخې عمده دلایل دي.
سره لهدې چې په تېرو کالونو کې د مدني بنسټونو له لارې هڅې شوېدي چې نسبت دغه بهیر ته د خلکو پوهاوی زیات کړي؛ خو د رایورکوونکیو نوملیکنې په بهیر کې د خلکو کمه ونډه ښيي چې لا هم په ټاکنو کې د ګډون ارزښت په بشپړ ډول نهدی درک شوی.
د نوشاخ پراختیايي او همغږۍ موسېسه (NDCO) د دې تشې په درک کولو اوسمهال په بدخشان ولایت او څلورو ولسوالیو کې د نوملیکنې او د ټاکنو په بهیر کې د خلکو ګډون په موخه کمپاین پيل کړیدی.
په بدخشان کې د نوشاخ موسېسې د کاري ډلې یو غړی او مدني فعال محمدحسین الهي وايي، دوی پهدې کمپاین کې له یوې خوا خلکو ته د ولسواکۍ ارزښت او د ډیموکراتیکو بهیرونو په اړه خبرې کوي او بلېخوا پهدې بهیرونو کې د ګډون څرنګوالي او له ډیموکراسۍ نه د ګټنې په اړه پوهاوی ورکوي. د ده په باور، موږ پهدې عصر کې روڼاندۍ ته جدي اړتیا لرو.
د دې کمپاین یوه بله غړې نسیمه وايي، په ټاکنو کې د نرانو په پرتله د ښځو ګډون کم دی. لهدې کبله پهدې کمپاین کې هڅه کېږي چې په ټاکنو کې د ښځو ګډون ارزښت په اړه هغوی ته ووايي چې ښځې په پراخ توګه په ټاکنو کې ونډه واخلي.
په بدخشان کې د نوشاخ موسېسې یو مسوول احمداقبال بهداد وايي، هغوی په څه باندې یونیم کال کې پر مدني زدهکړو سربېره، د ښې حکومتولۍ او د ولسواکۍ خبرې اترې، د ټاکنو اړوند مسایل، ارزښت او پایلې یې او دغه راز نور لازم موارد یې خلکو ته توضیح کړي دي؛ خو د نوملیکنې ثبت بهیر سره د خلکو نه لېوالتیا لامل شوې چې دوی پهدې برخه کې د یو کمپاین په لاره اچولو سره عامهپوهاوی وکړي. د ښاغلي بهداد په خبره، پهداسې حالت کې اړتیا ده چې په زیاته کچه عامهپوهاوی او عامهاندونه روښانه شي او دې چارې ته به دوام ورکړي.
