خانزاده بیگیم عمر شیخ میزانینگ (1456- 1494) قیزی. ظهیر الدین محمد بابر میرزا نینگ آپه سی. او 1487 ییلده اندیجانده توغیلگن. اونینگ آنه سی قوتلوغ نگار خانیم تاشکینت خانی یونس خان نینگ قیزی ایدی.

تاریخی منبع‌لرنینگ شاهدلیک بیریشیچه، خانزاده بیگیم دید- فراصتلی، اوتکر ذهنلی و عقل ذکاوت صاحبه سی بولگن. خانزاده بیگیم عینی بلاغت یاشیگه ییتگنده آته سی عمر شیخ میرزا تصادفن جردن ییقیلیب، عالم‌دن اوته‌دی.

آته تخیتیگه اوتیرگن 12 یاشلی ظهیرالدین محمد بابر میرزانینگ قسمتی‌ده دربدرلیک دوری باشلنه‌دی.

یاش بابر میرزاده بابه کلانی امیر تیمور تختینی ایگل‌لش هواسی اویغانیب، سمرقندگه بیر نیچه حربی یوریشلر قیله دی. نهایت 1501ییلی سمرقندنی قولگه کیتریشگه موفق بوله‌دی. اما کوپ اوتمی شیبانی خان قوشین تارتیب کیله دی.

سمرقندنی قمل قیله‌دی. قمل کوپگه چوزیلیب، شهرده دهشتلی آچرچیلیک و اولیم اوجیگه چیقه‌دی. بابر میرزا نینگ کوپگینه آدملری شهرنی تشلب قاچه دیلر. بابر میرزا نهایت درجه‌ده کوچ سیزله نیب، حتی قمل‌نی یاریب چیقیب کیتیش امکانیتیگه قادر بولمی قاله‌دی.

انه شونده‌ی آغیر وضعیتده شیبانی بابر میرزاگه صلح تکلیف قیله‌دی. کیینچه‌لیک انه شو واقعه‌نی بابر میرزا اوزی‌نینگ مشهور « واقعه نامه» («بابرنامه») اثریده قوییده گیچه تصویرلیدی: « بو محلده شیبانی خان صلح سوزینی آره گه سالدی. اگر بیر طرفدین امیدوارلیک بولسه ایدی، یا ذخیره بولسه، صلح سوزیگه کیم قولاق سالر ایدی.

ضرورت بولدی، صلح گینه قیلیب، شیخ زاده دروازه سیدن چیقدی. والده‌م خانیمنی آلیب چیقیدیم. ینه ایکّی خاتین کیشی چیقدی: بیر بیچکه خلیفه ایدی، بیری مینگلیک کوگلتاش ایدی. می‌نینگ ایگه چیم ( سینگلیم) خانزاده بیگیم اوشبو چیققنده شیبانی خانینگ ایلکیگه توشدی». اما بو واقعه اصلیده باشقه چه راق بولگن.

شیبانی خان بابر میرزاگه صلح تکلیف قیلیشی بیلن بیرگه، خانزاده بیگیم‌نی اوزیگه خاتین لیککه سوره گن. اگر بابر میرزا شونگه راضیلیک بیرسه، او حالده اوز حرمینی سمرقنددن سلامت آلیب چیقیب کیتیش‌گه امکانیت یره تیب بیره جگینی ایتگن. بو واقعه نی بابر میرزانینگ قیزی گلبدن بیگیم، اوزی‌نینگ « همایون نامه» ناملی اثریده قوییده گیچه یازه‌دی: « انه شونده‌ی وقتده شاه بیک (شیبانی خان) «اگر اوز ایگه چینگیز (سینگلینگیز) خانزاده بیگیم‌نی مینگه خاتین لیک‌که بیرسنگیز، آره میزده صلح توزیله‌دی و هم‌جهت لیک علاقه‌لری اورنه تیله‌دی»، – دیب ایتیب یوباریبدی.

آخر خانزاده بیگیم‌نی اوشه خان‌گه بیریب، اوزلری‌نینگ قیتیشلری ضرور بولدی». گلبدن بیگیم نینگ بو فکرینی «تاریخ رشیدی» اثری‌نینگ مولفی حید میرزا هم تصدیق‌لب، « اونینگ قرشیلیک کورسه تیشیگه هیچ چاره سی قالیمی، شیبانی خان بیلن صلح توزیب، اوز ایگه چیسی خانزاده بیگیم‌نی اونگه خاتین لیک‌که بیردی». – دیب یازه‌دی. شونده‌ی قیلیب، خانزاده بیگیم شیبانی خان نکاحیگه کیره‌دی و اوندن بیر اوغیل کوره‌دی. اسمینی خُرم بیک دیب ایتیدیلر.

شیبانی خان قتلیدن سونگ خانزاده بیگیم اوکه سی ظهیر الدین محمد بابرشاه نینگ سرایی کابل‌گه قیتیب کیله‌دی. کوپ اوتمی اوغلی خُرم بیک هم وفات ایته‌دی. خانزاده بیگیم اوزی‌نینگ عقل – ادراکی و تدبیرکارلیگی نتیجه سی اولراق، سرای ملکه‌لری اره سیده یوکسک اعتبارگه ایگه بوله‌دی.

خانزاده بیگیم بابر شاه و اونینگ تخت وارثی همایون شاه سراییده مصلحتچی وظیفه سینی بجرگن. 1544- ییلی خانزاده بیگیم عالمدن اوته دی. آره‌دن اوچ آی اوتگچ، اونینگ خاکینی کابل‌گه کیلتیریب، بابرشاه مقبره سیگه دفن قیله دیلر.

به اشتراک بگذارید:
به اشتراک گذاری بر روی facebook
به اشتراک گذاری بر روی twitter
به اشتراک گذاری بر روی telegram
به اشتراک گذاری بر روی whatsapp
به اشتراک گذاری بر روی email
به اشتراک گذاری بر روی print

این مطلب در آرشیو سلام وطندار ذخیره شده است.

اخبار و گزارش‌های سلام وطن‌دار را از شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

فیسبوک

توییتر

تلگرام