شانگهای منطقوی تشکیلاتی‌نینگ نوبتده‌گی ییغینی 23 جون‌ده اوزبیکستان پایتختی تاشکینت شهریده تشکیل ایتیلدی. ایکی کون (24 – 23 جون) دوام ایتیشی کوتیله دیگن اوشبو ییغین‌ده شانگهای تشکیلاتی‌گه اعضا دولت‌لر رهبرلری اوز ارا علاقه‌لر، منطقه خوفسیزلیگی، ترورچیلیککه قرشی کوره‌ش جمله‌دن افغانستان وضعیتی اوستیده بحث ایته دیلر.
افغانستان جمهور رییسی محمد اشرف غنی هم شانگهای ییغینی‌ده قتنه‌شیش اوچون بیر رسمی هیئت باشچیلیگی‌ده تاشکینت‌گه ییتیب بارگن. جمهور رییس غنی‌نی شانگهای رهبرلری مجلسی‌ده منطقه ده حکم سوره دیگن وضعیت، ترورچیلیککه قرشی کوره‌ش مساله سی همده شانگهایگه اعضا دولت‌لرنی افغانستانده ترورچیلیک شونینگ‌دیک مخدر ماده‌لر‌گه قرشی کوره‌ش ساحه‌سیده حمایت ایتیشلری ضرورتی اوستیده چیقیش قیلیشی کوتیله‌دی.
اوشبو سفرده افغانستان رهبرینی چین، تاجکستان، اوزبیکستان، قزاقستان و تورکمنستان رهبرلری بیلن یکه مه یکه ملاقات ایتیشی ایتیله‌دی. بو آره ده جناب اشرف غنی‌نی اوزبیکستان جمهور رییسی بیلن اوچره‌شیشی اوزیگه خاص اهمیت گه ایگه. چونکه اوتگن اون تورت ییل دوامیده افغانستان رهبری ایلک مرته قوشنی اوزبیکستان رهبری بیلن یقین‌دن اوچره‌شه‌دی.
اوشبو اوچره شوونی ایکّی قوشنی مملکت (افغانستان – اوزبیکستان) ارا مناسبت‌لر نی یقین‌لشیشی گه آلیب کیلیشی کوتیله‌دی. در واقع اوتگن اون تورت ییل دوامیده افغانستان و اوزبیکستان مناسبت‌لری قویی بیر سطح‌ده سقله‌نیب قالگن. افغانستان و اوزبیکستان ارا سیاسی، اقتصادی همکارلیک‌لر افغانستان‌نینگ باشقه قوشنی‌لری بیلن بولگنی دیک ایمس.
ایکّی مملکت ارا هلی‌گچه مدنی همکارلیک‌لر بوییچه بیران بیر شرطنامه هم امضالنمه‌گن. حال بو که افغانستان خلقی اینیقسه مملکت اوزبیک‌لرینی اوزبیکستان یاردملریگه بولگن احتیاجلری کته. اوزبیکستاننی افغانستان نینگ یخشی بیر تجاری شریگی گه ایلنیشی ممکن. شونینگ‌دیک اوزبیکستان دولتی‌نی افغانستانلیک اوزبیک‌لر مدنی حیاتی‌نی تیکلش‌ده کته یاردم کورستیشی امکانیت‌لریگه ایگه. حاضرگی کونده افغانستانلیک اوزبیک‌لری مکتب‌لریده همده شمال ولایت‌لری بیلیم یورتلریده فعالیت آلیب باره دیگن اوزبیک تیلی و ادبیاتی دیپارتمنت‌لری اوچون ملکه‌لی مسلکی اوقیتووچی‌لرنی ییتیشتیریش ده فقط اوزبیکستان یاردم بیره آله‌دی خلاص.
بوکونگچه اوشبو ساحه‌لرده اوزبیکستان دولتی یاردم‌لری جلب ایتیلمه‌گن. افغانستان جمهور رییسی‌نی اوزبیکستان رهبری بیلن اوچره شگنی‌ده بو موضوعلر اوستیده بحث‌لشیب بحث‌لشمس‌لیگی معلوم ایمس.
شانگهای تشکیلاتی‌گه اعضا دولت‌لر انچه‌دن بیری افغانستانده دوام ایته دیگن نابرقرار وضعیت‌دن خواطرده‌لر. کونی کیچه روسیه جمهور رییسی ولادیمیر پوتین یاردمچی‌سی یوری یوشاکوف افغانستان وضعیتی باره‌سیده تشویش بیلدیرگن ایدی. او، افغانستان‌ده‌گی نا تینچ وضعیت شانگهای ییغینی‌ده محاکمه ایتیله‌دی دیگن.
یوری یوشاکوف افغانستانده کمیده 60 مینگ کیشی عصیاچی‌لر جمله دن اون مینگ کیشی "اسلامی دولت" جنگری لری فعالیت آلیب بارماقده دیدی. یقین‌ده چین تامانی هم افغانستان ایچکریسی‌ده "اسلامی دولت" جنگریلری فعالیتی آشگنی توغریسی‌ده تشویش‌ده ایکنی نی تاکیدله‌گن ایدی. سونگی ایکّی ییل دوامیده افغانستان شمال ولایت‌لریده خوفسیزلیک وضعیتی یامانلشگنی باعث افغانستان‌نینگ شمالی قوشنی‌لری (تاجکستان، اوزبیکستان و تورکمنستان) اوز چیگره‌لریده خوفسیزلیک چاره تدبیرلری میزانی‌نی آشیرگنی کوزه تیلگن. تاجک – افغان چیگره‌سی بویلب روسیه حربی‌لری نینگ سانی آشیریلگن.
رسمی کابل بوندن آلدین هم بیر نیچه بار شانگهای تشکیلاتی‌گه اعضا دولت‌لر جمله‌دن اوز شمالی قوشنی‌لریدن ترورچی‌لر گه قرشی کوره‌ش‌ده افغانستاننی هر تامانلمه قوللب قوتلش‌لرینی سوره‌گن ایدی. یقین‌ده پایتخت کابل‌ده افغانستان و روسیه رسمیلری خوفسیزلیک همکارلیک‌لری بوییچه بیر شرطنامه‌گه قول قویدیلر. اوتگن ییلی روسیه افغانستان پولیسی‌گه اون مینگ‌ته یینگیل قورال – اسلحه ییتکزیب بیرگندی. عین حالده مسکو رسمیلری روسیه‌نی افغانستان‌گه پول عوضی گه قورال – اسلحه و حربی تخنیکه ساتیش گه تار ایکنی‌نی ایتگن‌لر.چین رسمیلری هم بوندن آلدین افغانستان‌گه قورال – اسلحه‌لر ییتکزیب بیریشی‌نی بیلدیرگن، اما بوکونگچه چین تامانی عمل‌ده افغان حربی لرینی دییرلی حمایت ایتمه‌گن‌لر.
افغانستان شانگهایگه اعضا مملکت‌لر بیلن کمیده تورته‌سی (چین، تاجکستان، اوزبیکستان و تورکمنستان) بیلن چیگره داش. در حقیقت منطقه دولت‌لری ارا افغانستان شانگهای تشکیلاتی اوچون اوزیگه خاص اهمیت‌گه ایگه. افغانستانده ترورچی‌لر فعالیتی‌نینگ دوام ایتیشی قاله بیرسه افغانستاننی شانگهای تشکیلاتی اعضا دولت‌لر بیلن جنوبی آسیا دولت‌لری ارا مهم بیر کوپریک و دهلیز رولی‌نی اوینشی جهتی‌دن هم شانگهای اوچون مهم. افغانستان دولتی بیر نیچه ییل‌دن بیری شانگهای تشکیلاتی ییغین‌لریده کوزه‌تووچی صفتی‌ده اشتراک ایتیب کیلماقده. رسمی کابل شانگهای تشکیلاتی اعضالیگی‌گه قبول ایتیلیشی اوچون رسمی روش‌ده مراجعت ایتگن.
شانگهای تشکیلاتی‌نی هلی افغانستاننی اوز اعضالیگی‌گه قبول قیلیشی‌دن دَرک یوق. اما مذکور تشکیلات‌نینگ تاشکینت ییغینی‌ده هندوستان، پاکستان و ایراننی شانگهای اعضالیگی‌گه قبول ایتیلیشی کوتیله‌دی.
شانگهای منطقه ده‌گی اینگ یاش همکارلیک تشکیلاتی حسابلنه‌دی. مذکور تشکیلات 2001- ییلی روسیه، چین، قیرغیزستان، قزاقستان، تاجکستان و اوزبیکستان اشتراکیده تشکیل ایتیلدی. شانگهای تشکیلاتی اساساً اعضا دولت‌لر ارا اقتصادی، سیاسی و مدنی همکارلیک‌لر نی یول‌گه قوییش مقصدیده تاسیس ایتیلگن.
اوشبو تشکیلات‌گه اعضا مملکت‌لر میدانی کینگ لیگی 25.1 میلیون کیلو متر مربع دن عبارت. در واقع مذکور مملکت ییر کره‌سی قوریق لیگی‌نینگ تورت دن بیر قسمی‌نی تشکیل ایته‌دی. مغولستان ایلک بار مذکور تشکیلات‌گه کوزه‌تووچی اعضا صفتی‌ده قبول ایتیلگن. اوندن سونگ پاکستان، هندوستان، ایران و افغانستان شانگهای تشکیلاتی‌نینگ کوزه‌تووچی اعضالری اوله‌راق مذکور تشکیلات مجلس‌لریده قتنشیب کیلماقده‌لر. هندوستان، پاکستان و ایران دولت‌لری اعضالیگی تاشکینت ییغینی‌ده رسماً قبول قیلینگن تقدیرده شانگهای اعضالری 9 گه ییته‌دی.
