از گذشته‌های دور، فرهنگ نکبت‌زده‌یی در جامعۀ مردسالار افغانستان مروج است که اگر دو نفر با هم درگیر شوند، بدترین توهینی که طرف‌های دعوا به ظن خودشان می‌توانند انجام دهند، به زبان آوردن نام زنان خانواده است. آوردن نام مادر و سایر زنان خانواده در یک دعوا، در مواردی نیز به قتل نیز انجامیده است. از همین‌رو، همه تلاش می‌کنند تا اسم مادر و تمام زن‌های خانواده‌شان را مانند یک راز پیش خودشان نگه‌دارند.
غیبت نام زنان در کارت عروسی، کارت دعوت یا بالای سنگ قبر، اکثریت مطلق مردان را معتقد کرده که نام زنان نباید عمومی شود. حتا پس از مرگ نیز مردمان زیادی از یاد کردن نام مادر، خانم و یا دختران‌شان دوری می‌جویند.
سه سال پیش، زنی از غرب کشور صدا بلند کرد و با راه‌اندازی کارزاری زیر نام «نامم کجاست؟» خواست این تابو را بشکند و نام زنان در شناس‌نامه فرزندان‌شان بیاید.
لاله عثمانی، زنی که این کارزار را برای بار نخست شروع کرد، در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود که با آغاز این کارزار می‌خواهد در مقابل بی‌عدالتی بایستد و فرزندان را صاحب نام مادر کند و از مردان خانواده نیز بپرسد که چرا از به زبان آوردن نام زنان‌شان این همه شرم می‌کنند؟
لاله در واقع آغازگر یک دادخواهی انسانی بود. او برای این‌که خود و دیگر زنان صاحب نام شوند، این کارزار را به راه انداخت. با گذشت پنج سال از راه‌اندازی این کارزار، دو روزی پیش، دفتر مطبوعاتی معاون دوم ریاست جمهوری گفت که کمیتۀ قوانین درج نام مادر در شناس‌نامه را تأیید کرده است.
پس از نشر این خبر، جمع بزرگی از کاربران رسانه‌های اجتماعی – زنان و مردان – با نوشتن اسم مادران و خواهران‌شان از این اقدام حکومت استقبال کردند. بهطور نمونه نام برخی از آن‌ها را این‌جا می‌آوریم.
- ناصر تیموری فرزند شفیقه
- اسد بهنود فرزند گل‌افروز
- عبدالودود پدرام فرزند سارا
- محمد حکیم فرزند نیک‌مرغ
- ظفرشاه رویی فرزند گُل
- ملکه قاسمی فرزند صبرگل
- جعفرعطایی فرزند گل‌پرور
- حمدالله ارباب فرزند حمیرا
- امان الله صداقت فرزند فاطمه
- حبیب فرزند ناز آغی
- لیلا محمدی فرزند آمنه
- تهمینه شریفی فرزند ثریا
- ثریا فرزند مریم
- فرحناز فروتن فرزند زهرا
- محبوبه سلیمی فرزند حبیبه
- شکریه فرزند فرزانه
- نرگس فرزند فرزانه
- روح‌الله فرزام فرزند بی بی جان
- بسم‌الله رنجبر فرزند شاهی جان
- شکیلا کریمی فرزند زهرا
- مریم فرزند خدیجه
- مشتاق فرزند صبرگل
- زبیر رضوان فرزند تورپیکی
- حمیده مددی فرزند زینب‌بیگم
- شادی خان فرزند طلا
- سحر فرزند عادله
- مینا فرزند زیور
- محمد حسین فیاض فرزند حوا
- شجاع شایان فرزند بی بی ملکه
- گل‌افروز فرزند خاور
- مارینا فرزند مرضیه
- فروغ اشکان فرزند فاطمه
- علی فرزند مریم
- محمدجان فرزند شیرین گل
- اجمل فرزند مملکت
- مرسل امیری فرزند بلقیس
- عبدالله رسولی فرزند تاج بی بی
- عزیزه فرزند بخت بی بی
- ریحان فرزند صفیه
- راضیه فرزند بی بی طاهره
- وحید مرزبان فرزند ضیاگل
- فریدون فرزند هما
- علی‌رضا فرزند جمیله
- فرحناز فرزند فرخ‌لقا
- انیسه پشه‌یی فرزند زینت
- سونیا فرزند کریمه
- رنگینه حامز فرزند فریبا
- شگوفه فرزند زینت
- آزاده فرزند پری‌گل
- عزیزه فرجام فرزند رابعه
- ستاره فرزند ملاحت
- بهناز فرزند مهناز
- کریستال بیات فرزند شهلا
- راحله فطرت فرزند زهرا
- مهریه فرزند بی بی حمیرا
- اسما فرزند رقیه
- مینگ محمد فرزند جمیله
- مصور زادفر فرزند سیما
- سردار فرزند تاج بیگم
- مصور فرزند سیما گل
- یسنا فرزند فاطمه
- نازنین فرزند فاطمه
- مصطفی فرزند خدیجه
- لیلما فرزند گل زیور
- اقلیما فرزند گل زیور
- محمد یما عمر فرزند زرغونه
- ستاره فرزند ماه گل
- محراب علی فرزند عزیزه
- شکور نظری فرزند تاج‌بیگم
- پیمان شهریار فرزند تاج‌بیگم
- خالد نورا فرزند نیکی
- سمیه شیرزاد فرزند فریماه
- فرید قادری فرزند بی بی ناری
- نصرالله محسنی فرزند رقیه
- فاطمه حسنی فرزند حوا
- عبدالغفار نظری فرزند نسرین
- عادله فرزند مریم
- لیمه فرزند رقیه
- مهدی فرزند فرزانه
- شکوفه فرزند عادله
- آتنا فرزند پلوشه
- محمد شاه فرزند سیما
- مرضیه حیدری فرزند رقیه
به تقلید از لاله، زنان زیادی به کارزار «نامم کجاست؟» پیوستند. زمانی که دولت توزیع شناس‌نامه‌های برقی را آغاز کرد، این کارزار به اوج خود رسید. زنان زیادی خواستار درج نام‌شان در کنار اسم فرزندان‌شان شدند و همین‌طور مردان زیادی این زنان را همراهی کردند.
پس از فروپاشی حکومت طالبان و شکل‌گیری حکومت جدید، زنان اندکی، اما پیوسته تلاش کرده‌اند در مقابل باورهای جامعۀ مردسالار بایستند و در کنار مردان، سیاست کنند، بیاموزند، بیاموزانند و در نهایت صاحب نام و هویت مستقل شوند.
