ځېنې شنونکي وايي، چې د سولې عالي شورا له جوړېدو راهیسې تر اوسه پورې د دغې شورا د ریاست څوکۍ د امتیاز په ډول یو شمېر کسانو ته ورکول شوې ده.
د سیاسي چارو شنونکی اسحاق اتمر سلام وطندار سره د مرکې پر مهال وویل، په هېواد کې د سولې راوستلو له پاره د سولې عالي شورا ریاست ډېر مهم دی او په کار دی، چې په دغه څوکۍ داسې څوک وګومارل شي، چې هیڅ ډلې او تنظیم پورې تړلی نه وي او د ښکېلو لورو د باور وړ وي.
اتمر وايي، ډېرې څوکۍ لکه د سولې عالي شورا په څېر د امتیاز په ډول ډلو او تنظیمي ځواکونو ته ورکول کیږي، چې دغه کار په هېواد کې د سولې راوستلو په اړه د یو شمېر د رخې سبب شوی دی.
په دې ورستیو کې داسې ګونګوسې شته چې د پخواني ولسمشر لومړی مرستیال محمد یونس قانوني د سولې عالي شورا د رییس په توګه ټاکل کیږي.
ویل کیږي، چې د سولې شورا ریاست ته د قانوني ګومارلو چارې وروستۍ مرحلې ته رسېدلي دي او په دې اړه د حکومت مشرانو خبرې جریان لري.
یونس قانوني له دې مخکې د پوهنې وزیر، د مارشال محمد قسیم فهیم له مړینې وروسته د پخواني ولسمشر حامد کرزي لومړی مرستیال او ولسي جرګې د رییس په توګه دندې کړي دي.
خو یو شمېر نور بیا د سولې عالي شورا سره مخالفت لري او دغه یو اضافي بنسټ بولي.
د سیاسي چارو شنونکی عبدالبصیر رنجبر وايي، چې د سولې شورا یواځې د څو برجسته اشخاصو د لګښتونو د تامین له پاره رامنځته شوې ده، تر څو دغه کسان له دولت سره جوړ جاړی ولري او د مخالفت څخه خبرې ونه کړي.
د ده په خبره، تر اوسه پورې د سولې شورا له پاره د داسې کوم کس په ټاکلو غور او هڅه نه ده شوې، چې د سولې په برخه کې اغیزمن وي.
رنجبر وايي، سولې عالي شورا اضافي جوړښت دی او د کار له پیل نه تر اوسه پورې د خلکو په ګټه هیڅ کار نه دی کړی.
ده زیاته کړه، چې قانوني په بله برخه کې اغیزمن شخصی دی، خو د سولې شورا له پاره وړ نه دی.
خو په ورته وخت کې د سولې شورا دا ډول خبرې رد وي.
د دغې شورا د نړیوالو اړیکو سلا کار اسماعیل قاسمیار سلام وطندار سره په مرکه کې وویل، چې په هېواد کې د سولې له پروسې سره د ۱۱ زره طالبانو یوځای کېدل، په فرانسه، متحده عربي امارات، ناروې، قطر او په وروستي ځل په پاکستان کې د طالبانو سره غونډې د دغې شورا له لاسته راوړنې دي.
قاسمیار وايي، دغه غونډې د پام وړ وې او د سولې شورا له اساسي ستونزو څخه د طالبانو مشرانو ته د دوی نه لاس رسی دی.
ده زیاته کړه، سره له دې چې د طالبانو سره بېلا بېلې غونډې شوي دي، خو د سیمه ییزو استخباراتو له خوا د طالب مشرانو کنترول دوی د طالبانو سره مخامخ خبرو کې پاتې راوستي دي.
د سولې شورا نړیوالو اړیکو سلا کار وايي، د دغې شورا شاوخوا ۴۰ تنو وژل کېدل د سولې په برخه کې د دوی د هڅو بېلګې دي.
سولې شورا د مشورتي لويې جرګې یو له وړاندیزونو څخه وه او په ۱۳۸۹ کال کې جوړه شوه.
د افغانستان د سولې شورا لومړی رییس برهان الدین رباني و او د رباني له مړینې وروسته زوی یې د سولې عالي شورا رییس په توګه وګومارل شو.
