افغانستان‌نینگ شمال ولایتلری امنیتی سونگی ییل‌لر ایچیدن کوتیلمه‌گن درجه‌ده یامانلشدی. اطراف قیشلاق‌لر بیرین – کیتین جنگری طالبلر قولی‌گه اوتگن. دولت کوچلری اساساً شهرلر و اولوسوال‌لیکلر مرکزلرینی قوریماقده‌لر. حاضرگی کونده فاریاب، بدخشان، قندوز و بغلان شمال‌نینگ امنیتی بوزولگن ولایتلری سنله‌دی.
چمه‌سی ایکی ییلدن بیری سرپل ولایتی‌نینگ کوهستانات اولوسوال‌لیگی مرکزی طالبلر نظارتیده. قندوز ولایتی‌نینگ ایریم تومنلریده جنگریلر حکم سورماقده‌لر. بدخشانده هم کمیده ایکی اولوسواللیک ترورچی گروه‌لر اشغالیده قالماقده. بوندن تخمیناً بیرییل آلدین شمال ولایتلری کته ترانسپورت قتناو یوللری نصبی اندازه ده یخشی ایدی.
دولت مامورلری تشویش قیلمسدن اوشبو ولایتلرگه سفر قیلر ایدیلر. اما سونگی بیر ییل ایچیده فاریاب – جوزجان آره‌لیغیده ییرلشگن کته ترانسپورت قتناو یولی، بغلان – قندوز و قندوز – تخار و کیینگی پیتلرده پلخمری – سمنگان یوللری امنیتی یامانلشگنی باره‌سیده خبرلر ترقلماقده. در واقع کیینگی آیلرده همه بیردیک اوشبو ولایتلر آره‌سیده خاطر جمع سفر قیله آلمه‌یدیلر. فاریاب ولایتی‌نینگ شیرین تگاب اولوسوال‌لیگی‌گه قره‌شلی گورزاد منطقه‌سیده ایکی پولیس عسکری جنگری طالبلر تامانیدن قتل ایتیلگنی سونگی حادثه ایدی.
در واقع فاریاب‌نینگ ترانسپورت قتنه‌یدیگن کته یوللریده هر هفته ایچیده بیر یا ایکی نا خوش واقعه یوز بیریب توره‌دی. یقینده بغلان ولایتی‌نینگ چشمه شیر منطقه‌سیده هم بیر نیچه مرته کته یول جنگریلر تامانیدن توسیلگنی همده عادی یولاوچیلر هلاک ایتیلگنی باره‌سیده خبرلر نشر ایتیلگن ایدی. دولت شمال ولایتلریده وضعیت‌نی یخشیلش اوچون اساسی چاره تدبیرلر کورمه یاتگنی کوپچیلیک‌نینگ تشویشی‌گه بولگن. دولت‌نینگ تیگیشلی اداره‌لری اینیقسه امنیتی کوچلرنی وضعیت‌گه بونده‌ی بی برق یانده‌شیب کیله یاتگنی دولت‌گه نسبتاً محلی عادی ایشانچی تاباره ضعیف‌لشیب باره یاتگنی‌گه آلیب کیلگن.
نیگه شمال امنیتی وضعیتی یامانلشماقده؟
افغانستان‌نینگ شمالی ولایتلری امنیتی‌نینگ تاباره یامانلشیب باره یاتگنی‌گه بیر نیچه مهم عامل‌نی سبب قیلیب کورستیش ممکن. بیرینچی، دولت‌نینگ شمالی ولایتلرده بلند مرتبه‌لی عملدارلرینی جدی بیر شکلده مسوولیت حس ایتیب عمل قیلمه یاتگن‌لیکلری شمالده وضعیت‌نینگ چیگللنیشی‌گه آلیب کیلگن. مذکور عملدارلرنینگ ایریم‌لری جمله‌دن والی‌لر، امنیه قوماندانلری و باشقه‌لر فقط کون اوتکزیش‌نی افضل بیلگن لیکلری باعث امنیتی وضعیت یخشیلنمه‌یپتی. ایکینچی دولت طالبلر و باشقه جنگری کوچلرگه قرشی اوروشه‌دیگن یوزلب کیشی محلی اهالینی لازم اندازه‌ده حمایت قیلمه‌ی کیله یاتگنی هم امنیت بحرانی جدی لشیشی‌گه باعث بولماقده. ایریم حال‌لرده طالبلرگه قرشی جنگ قیله‌دیگن محلی قوماندانلر اوز قیشلاقلرینی ترک ایتیش لیککه مجبور بولگنلر. اوچینچی، دولت اداره‌لریده فساد و پاره خوارلیک‌نینگ اوج آلگنی هم بیر قطار شمالی ولایتلرنینگ امنیت وضعیتی‌گه سلبی تأثیر اوتکزگن. تورتینچی، افغانستان‌نینگ شمال ولایتلریده شرق و جنوب‌گه کوره امنیتی کوچلر سانی اوته آزلیگی هم جنگری طالبلرگه امنیت‌نی بوزیش لیککه فرصت یره‌تیب بیرماقده. بیشینچی، شمالده یاشلرنی ایشسیزلیک‌دن اذیت چیکیشی هم جنگریلر صفلرینی یاش و نو قیران جنگریلر بیلن کوچه‌یره‌دی و آلتینچی، سونگی آیلر دوامیده بیر قطارچیت ایللیک جنگریلر اینیقسه مرکزی آسیالیک ترورچیلرنی پاکستان‌دن شمال‌گه اوتیب باریب او ییرده اوزفعالیتلرینی دوام ایتدیره یاتگن‌لیکلری هم شمال امنیتی‌نی برهم اورماقده.
دولت رهبریتی شمال امنیتی‌گه جدی اعتبار قره‌تیشی لازم، عکس حالده وضعیت کون سه‌یین یامانلشی دولتنی شمال ولایتلری امنیتی تیکلشده کته و جدی قیینچی‌لیکلر بیلن دوچ کیلیشی مقرر.
دولتنی شمال امنیتی‌نی تامینلش اوچون نیمه‌لر قیلیشی کیره‌ک؟
دولت‌نینگ تیگیشلی اداره‌لری جمله‌دن محلی اداره‌لر همه‌دن آلدین کته ترانسپورت قتناو یوللری امنیتی‌نی درست بیر شکلده تامینلش اوچون ضروری چاره‌لر کوریشی ضرور. کته یوللر امنیتی تامینیشی بیلن اهالی آره‌سیده دولت‌گه نسبتاً ایشانچ و امید کوچه یه‌دی و جنگریلر جارتی ضعیفلشه‌دی. کته یوللر امنیتی نی مستحکملش اوچون دولت مذکور یوللر چیکه‌سیده ییرلشگن قیشلاق اهالیسی همکارلیگی‌نی جلب ایتیشی لازم بوله‌دی.
ولایتلرده وطن و خلق تقدیرینی اویلب ایش قیله‌دیگن صادق، وطندوست و جسور شخصلرنی مهم لوازم‌لر گه تعیینلشی اوزیگه خاص اهمیت کسب ایته‌دی. اطراف ولایتلرده خذمت قیله‌دیگن حربی ارگانلرنی زمانوی قورال اسلحه‌لر بیلن تامینلب اولرنینگ معاشلرینی اوز وقتیده ییتکزیش همده باشقه کونده‌لیک احتیاجلرینی درست بیر شکلده ییتکزیب بیریش هم مسئله‌نینگ حلی اوچون یارم کورسته‌دی. عین حالده کشف و استخبارات ارگانلری فعالیتی ومیزانی‌نی آشیریش اوچون کیره‌کلی چاره تدبیر کوریلیشی هم مهم مسئله البته. شونینگدیک دولت‌نینگ مسوول ارگانلرینی طالبلر و ترورچی گروه‌لر گه قرشی جنگ قیلیب اوز قیشلاقلرینی اوز امکانلری بیلن حمایت ایتیب کیله‌دیگن محلی جنگچی‌لرنی قوللب قوتلب اولرنینگ فعالیتی ترتیب انتظام‌گه کیلیتیریشی هم ولایتلر امنیتی‌نی تامنلش اوچون کته یاردم کورسته‌دی. قاله بیرسه طالبلر و ترورچی آقیم‌لر مرکزلری و حربی قرارگاه‌لریگه اوزلوکیز روشده هوا دن ضربه‌لر بیریش و کیره‌کلی وقتلرده اولرگه قرشی حربی عملیاتلر اوتکزیش تومنلر امنیتی مستحکم‌لشگه کومک قیله‌دی. امنیتی نسبی بیر شکلده تامینلنگن شمال ولایتلریده خصوصی سکتورنی سرمایه یاتقیزیشگه ترغیب ایتیش لازم. در واقع خصوصی سکتور مذکور ولایتلرده یوزلب یاشلرگه ایش جایلری یره‌تیشی قابلیتی‌گه ایگه. ایشسیزلیک مسئله‌سینی حل ایتیش شمال ولایتلری امنتی‌نی مستحکم‌لشگه خذمت قیله‌دی.
