کونگلیم سیزنی کیکسه مدنیت‌لر شهریگه آلیب باریش عین حالده، قدیم‌گی انسان‌لر قنده‌ی قیلیب تیریک‌چیلیک سفریده معنا بغیشله‌گن لیک حقیقت‌لری بیلن تَنیشتیریشنی ایستیدی. ایره میزدن آلدین یشه‌گن انسان‌لرنینگ توشینچه بولیمی‌ده کوتارگن بیرینچی آدیم‌لرینی کورستیشیچه، اسطوره‌یی انسان‌لرنینگ مخصوص اویلاوی بولگن.
بیز اوشه زمان تاریخ و ادبیاتی‌گه باش اورماقچی بولسک، اوشه پیت‌نینگ ادبیاتی اوزیگه مخصوص گوزه‌للیک‌لری بارلیگی‌نی توغریدن – توغری سیزه میز. قدیم‌گی ادبیات تاریخ یپراق‌لری انسان دست‌لبکی تیریک‌چیلیگی‌نی باشلش بیلن داستان یا-ده قصه‌لر اوشه زمان‌ده یره‌تیلگن لیگی حقیده‌گی ادعانی اثباتلیدی. بین النهرین‌ده گیلگمش حماسه‌سی وجودگه کیلیشی دنیانینگ قیمت‌لی ادبی سرمایه‌لریدن سنله‌دی.
اوشبو داستان دنیا بویلب شهرت قازانگن. قدیمی انسان‌لرنینگ یره‌تگن ذات‌لری همده ادبی اثرلرینی هیچ بیر زمان اونوتمس‌لیک کیره‌ک، چونکه بو عصردن ایلگری‌گه تیگیشلی تاریخ ادبیات‌ده یازوونی تاپیش ممکن ایمس. تاریخ ادبیات واسطوره‌لر موضوعی‌ده‌گی باشقه اولکن مهم مساله‌لردن بیری، گلگمش بیرینچی قهرمان، پادشاه و دنیانی باشقرگن شخص بولگن.
قدیم‌گی انسان‌لر تیریکچیلیگی باشله‌نیشی بیلن ییر یوزیده دایم طبیعت بیلن کوره‌ش ده بولگن‌لر. اوشبو انسان‌لرنینگ دنیاسی، رمز و رازی قورقین‌چلی بولیب، کیله‌جک نسل‌لری حیاتی تضمین ایتیلیشی اوچون هیچ بیر زمان طبیعت آفت‌لریگه باش یینگمه‌گن‌لر. طبیعی آفت‌لرنینگ موجودلیگی مذکور انسان‌لرنی حیرت‌ده قالگدیرگن؛ روپه ره بولگن هر قنده‌ی قیین‌چیلیک‌لرگه قره‌مسدن طبیعت‌ده‌گی ینگی معمالر بیلن دوچار بولیب، اولرنینگ هر بیرینی قدرتی، بویوک‌لیگی‌گه ایشانه ویرگن‌لر. انسان‌لر نظریده طبیعت‌دن تشقری بولگن هر قنده‌ی موجود طبیعت‌نینگ باشقه بیر بولیمی‌گه حکمدار
. طبیعت‌ده موجود حادثه و واقعه‌لردن سنلمیش قویاش، آی، دریالر، یولدوزلر، تاغلر، درخت‌لر، هوا، بُوران و چقماق کبی‌لر ایلک بار فرضی صورت‌ده انسان‌نی بعضی بیر دینی اعتقادلرگه ایشانتیره باشله‌گن. اولر، هر قنده‌ی نرسه روح‌گه ایگه لیگی‌گه ایشانگن‌لر. مثال اوله‌راق، کاغذ شمال واسطه‌سی بیلن هواگه کوتاریلگن تقدیرده، بو طبیعت‌دن تشقری بولگن بیر موجود دییه تصور پیدا بولگن.
چونکه اولرنی ایشانتیرگن مساله کاغذنی اوزیدن اوزی هواگه کوتاریلش مساله‌سی دیر. شونینگ‌دیک قدیم‌گی انسان‌لر سووگه چومیله دیگن حیوان‌لر همده سودوره‌لاووچی‌لرنی طبیعت‌دن خارج بولگن موجود دیب توشون‌گن‌لر. انسان طبیعت‌ده‌گی مذکور موجود نرسه‌لر اینیقسه دیولردن حیرتله‌نیش دن تشقری، اولردن دایم قوریب چوچیب یورگن‌لر. اسطوره شناس‌لر همده تحیققچی‌لرنینگ ایتیشیچه، دیولر انسان‌لرنی قورقیش و خوف‌دن وجودگه کیلگن.
قدیم‌گی انسان‌لر تیریکچیلیگی مخصوص اهمیت‌گه ایگه بولمی؛ بلکه نفرت، کینه، خیالی فرضیه‌لر، خرفاتی ایشانچ‌لر، اولرنینگ اصلی و مدنی قدریت‌لریدن بولگن. اولرنینگ فکریگه کوره، انسان‌لرنی قورقیش و بیم بیلن توله بولگن رمز و رازی مسافرخانه سینگری تصور ایتیلگن.
بو انسان‌لر هر بیر آدیم کوتاریش بیلن تورلی نرسه‌لرگه دوچار بولیب، ذهن‌لریده خیالی قصه‌لر و فرضی داستان‌لر پیدا بولگن بولیشی ممکن. اسطوره‌یی داستان‌لر کوپینچه منظوم و شعر قالبی‌ده یره تیلگن. ایتیش لازم‌که داستان و قصه اورته‌گه کیلیش بیلن شعر هم وجودگه کیله باشله‌شی تصوردن ییراق ایمس.
بو یازوونینگ سونگی‌ده بیر نرسه‌نی ایتیش‌نی اورینلی دیب بیله من، کیم دیر شاعر و یازووچی بولیش‌نی ایسته‌گن تقدیرده، اسطوره‌یی ادبیات نی منتظم روش‌ده اوقیش‌نی اونوتمس لیگی مقصدگه موافق. اسطوره‌یی ادبیات ینگی‌لیک کیریتش‌ده بای بولگن لیک‌دن علاوه، مخصوص وِیژه‌لیک‌لرگه صاحب.
