گیلانی، صلحخواه شخصیت، اما تاثیرلی ایمس
پیرسیداحمدگیلانی شنبهدن یکشنبهگه اوتر کیچهسی کابل نینگ شفاخانهلریدن بیریده 84 یاشیده یورهک خُروجی نتیجهسیده عالمدن اوتدی. او مملکت عالی تینچلیک کینگشی نینگ باشلیغی همده محاذ ملی حزبی نینگ رهبری ایدی. اونینگ جسدی ایرته توغیلگن ییری ننگرهار ولایتیده توپراققه تاپشیریلیشی ریجه لنتیریلگن.
گیلانینی تینچلیکنی سیوهدیگن شخص اتهگن معین مرستیال، اونی ظاهرشاه و داوودخان حادثهلری اوچون ییریک رول اوینهگن دیگن.
مرستیال، سیداحمدگیلانی ثور کودتاسیدن کیین پاکستانده مهاجر بولیب سیاسی کورهشلریگه دوام بیردی دیدی. جناب مرستیالنینگ سوزلریگه قرهگنده، گیلانی حیاتینی ایکّی بولیمگه اجرهتیش ممکن. بیرینچی شوری قیزیل قوشینیگه قرشی فعالیتلری و ایکینچیسی ایسه ایچکی اوروشلرده آرتگه قیتیشیدن عبارت.
فرقلی شخصیت
باشقه بیر سیاسی تحلیلچی یونس فکور، پیر سید احمد گیلانی اورتهچه صلحخواه شخصیتلردن بیر ایدی دییه تیلگه آلگن. گیلانینی اساسی قانون و دموکراسی قدریتلریگه کته حرمت قایل ایدی دیگن جناب فکور. عین حالده، سیداحمدگیلانی افغانستان نینگ سابق جمهور رییسی دکتر نجیب زمانیده ملی مصالحهنی حمایت قیلیب، باشدن افغانستانده تینچلیک تامین بولیشی اوچون سعی وحرکت آلیب بارگنلر جملهسیدن حسابلنگن لیگیگه هم شاره قیلگن جناب فکور.
ینه بیر سیاسی تحلیلچی فردوس کاوش، افغانستان جهاد رهبرلری ایچیده فرقلی سیماگه ایگه مملکت عالی تینچلیک کینگشی نیگ باشلیغی مملکت سیاسی بولیمی اوچون سیزیلرلی درجهده بیر ایش قیلیشگه موفق بولمه دیدی. شونینگدیک گیلانینی طالبلرگه قرشی کورهشده هیچ ایش قیلمهگن لیگی تیلگه آلینهدی.
گیلانی؛ محاذملی حزبی باشلیغیدن غنی حمایتیگچه
سیدحسن گیلانی نینگ اوغلی پیرسیداحمد گیلانی قویاش 1311- ییلده ننگرهار ولایتی نینگ سرخ رود تومنیده دنیاگه کیلگن. اما ابوحنیفه مدرسهسیدن اون ایکینچی صنفنی بیتیریش بیلن عالی تحصیلاتنی کابل بیلیم یورتی نینگ شرعیات فاکولتهسیده بیتیرگن.
گیلانی افغانستانده قادریه طریقتی نینگ صوفیسی بولگن. 1357- ییلده حزب دمکراتیک خلق قدرتگه ایریشیشی بیلن پاکستانده باش پنه سورهگن. گیلانی پاکستانده محاذملی سیاسی حرکتنی شکللنتیریشگه اولگورگن.
شونینگدیک پیرسیداحمدگیلانی نینگ حزبی قوراللی طالبلر قدرتگه کیلیشی بیلن اولرگه مخالفت بیلدیریب شمال ائتلافیگه قوشیلدی.
گیلانی، قادریه طریقتی نینگ اساسچیلری عبدالقادر گیلانی نینگ نبیرهلریدن. آتهسی سیدحسن گیلانی بغدادده دنیاگه کیلگن. لیکن او 1905- ییلده عراقدن افغانستانگه کیلیب قادریه طریقتینی اساس قویگن. اوشه زمان نینگ پادشاهسی حبیب الله خان اونگه کابل و ننگرهار ده کوپ ییرلرنی بغیشلهگن.
گیلانی 1952-ییلده حبیب الله خان نینگ نبیرهسی بیلن اویلنگن. انه شو طریقه بیلن شاه خانهدانی بیلن علاقهسینی مستحکم قیلگن. او، حامد کرزی رهبرلیگیده ایجاد بولگن انتقالی حکومتده قاضی القضات بولیب ایش قیلگن.
شونینگدیک او حامد کرزی حکومتی نینگ اساسی حمایتچیلریدن بولیب کیلگن. گیلانی 1393- ییلده افغانستاننی عملدهگی جمهور رییسی محمد اشرف غنینی جمهور رییسلیک سیلاولرده قوللب قوتلهدی