په تازه ګۍ سره د طالبانو له وجوده نوې ډله د ملا رسول په مشرۍ جوړه شوې ده. ملا رسول د طالبانو د واکمنۍ په وخت کې د نیمروز والي و، په دې ډله کې د طالبانو اوسنی مشر ملااختر محمد منصور خلاف د طالبانو قومندانان او مشران راټول شوي دي.
د ملا رسول په مشر له طالبانو نوې ډلې جلا کېدل څه معنا لري او د ملا منصور په مشرۍ د طالبانو په ډلې او د افغانستان په سولې به اغیز څه وي؟
یو شمېر د سیاسي او نظامي چارو شنونکي په دې باور دي، چې د طالبانو په ډله کې د ملا رسول څخه پېژندل شوي کسان موجود دي او په راتلونکي کې به دوی هم د طالبانو څخه جلا شي او بله ډله به جوړه کړي.
د شنونکو په باور د طالب مشرانو ترمنځ د نظر سخت اختلاف موجود دی او هر یو یې هڅه کوي، چې واک تر لاسه کړي.
د سیاسي چارو شنونکي وحید مژده سلام وطندار ته وویل، د دغو اختلافاتو مخینه ۲۰۰۸ ز کال ته رسیږي او په هغه وخت کې د طالبانو ځېنې مشرانو د واک تر لاسه کولو هڅه کوله.
د ده پر خبره، ملا رسول یو له هغو کسانو نه و، چې په تېر کې د طالبانو د مشرانو د ځېنړ غړو سر سخت مخالف و.
ملا بازمحمد حارث، ملا منصور دادالله او ملا شیر محمد اخندزاده د نظامي او عبدالمنان نیازي د ملا محمد رسول په مشرۍ د طالبانو د نوې ډلې د سیاسي مرستیال په ټوګه ټاکل شوي دي.
و حید مژده وايي، چې د ملا رسول دوه مهم کسان په کلیو کې وسله وال کسان لري، که چېرې د طالبانو په سنګرونو کې نوې ډلې نفوذ وکړي او د طالبانو
پېژندل شوي غړي ور سره یو شي، نو د ملا منصور تر مشرۍ لاندې طالبانو ته به لوی خطر رامنځته کړي.
د سیاسي چارو دغه شنونکی وايي، چې ملا باز محمد حارث د ملا رسول له مرستیالانو څخه دی، هغه سیمې چې د ملاباز محمد تر کنترول لاندې دي ټولو شبکو ته یې خبرداری ورکړی که پیسې ور نه کړي شبکې به یې والوزوي.
مژده وايي، د ملا رسول په ډله کې د مهمو او اغیزمنو کسانو لکه حسن رحماني، مولوی عبدالرزاق او ملاجلیل نشتوالی د سوال وړ دی.
د نوموړي په باور د دغو مشرانو نه موجودیت، چې ښايي دوی بله ډله جوړه کړي.
خو په ورته وخت کې عبدالمنان نیازي له رسنیو سره په خبرو کې دغه ډلې د خپلو ملاتړو په نوم یادوي.
مژده همدا راز وویل، چې د ملا رسول په مشرۍ جوړه شوې ډله د خپلې سخت دریځې له کبله د امریکا مخالفان په اسانۍ سره جذبولی شي او د ده پر خبره، ملا رسول له امریکا سره د سولې خبرې د طالبانو له ډلې سره خیانت بولي او د ملامنصور سره یې د مخالفت یو لامل د سولې خبرې وې.
وحید مژده وايي، طالبانو هیڅ ډلې ته د دې اجازه نه ورکوي، چې د دوی پر وړاندې راپور ته شي او دوی به د ملا رسول له ډلې سره نښته وکړي.
د ده په باور قربانیان به يې افغان وي.
ملا رسول په فراه ولایت کې په یوې غونډه کې چې د ده پلوي په کې راټول شوي وو، وویل، د ملا منصور سره یې د اختلاف لامل د امریکایانو سره د منصور نږدېوالی او "اصلي مجاهدینو" ته نه پاملرنه ده.
له بل لوري د نظامي چارو شنونکی جاوید کوهستاني وايي، چې د دغو ډلو تر منځ د نښتې اټکل کیږي او حکومت دې په خپله او د افغانانو په ګټه استفاده وکړي.
د سولې په خبرو څه اغیز لري؟
د ژغورنې لار عالي شورا مشر او پخوانی طالب چارواکی سید اکبر اغا وايي، چې د طالبانو جلا کېدل به افغانانو ته سختې ستونزې پیدا کړي او د سولې په خبرو منفي تاثیر لري.
یو شمېر نور بیا په دې باور دي، چې له طالبانو د نوې ډلې جلا کېدل د پاکستان استخباراتي ادارې کار دی او دوی غواړي، چې د افغانستان د سولې خبرې له منځه یوسي.
د نظامي چارو شنونکی جاوید کوهستاني بیا په دې نظر دی، چې په افغانستان کې د طالبانو د نوې ډلې جوړېدل د پاکستان څارګرې ادارې له څاره لرې کار دی.
دا سې ښکاري، چې د افغان حکومت رسمي لید لوري بیا بل ډول دی.
د ولسمشر د ویاند مرستیال سید ظفر هاشمي د پنجشنبې په ورځ د طالبانو څخه د نوې ډلې د جلا کېدو په اړه وویل، هغه کسان چې د وسله والو طالبانو په لیکو کې وژل کیږي؛ په دې پوه شي، چې د "پردیو" له خوا د وسیلې په ډول کارول کیږي.
د کوهستاني په باور له طالبانو د نوې ډلې جلا کېدل د ملامنصور امارت یې تر سوال لاندې راوستی او داسې ښکاري، چې د طالبانو مشر د اعا په خلاف د دوی تر منځ د نظر یوالی موجود نه دی.
دی وايي، چې افغان حکومت باید له دې موکې استفاده وکړي او طالبان دې د سولې خبرو ته کېنوي.
خو په ورته وخت کې ځېنې نور شنونکي په دې باور دي، چې د طالبانو ډلې تر منځ د بېلا بېلو غږونو او مشرانو موجودیت د سولې خبرې ستونزمنې کوي او دغه پروسه لا ځندوي.
