قوم و قبیله‌لر زویری، قوم یاش اولوغ‌لری و عالی تینچلیک کینگشی‌نینگ بلند مرتبه‌لی رسمی‌لری تینچلیک مذاکره‌لرده قوم یاش اولوغ‌لریگه اساسی رول بیریلیشی‌نی طلب قیلگن‌لر.
افغانستان قوم وقبیله‌لر وزیری محمدگلاب منگل بوگون قومی کینگش بیلن اوتکزگن قوشمه بیر ییغین‌ده، تینچلیک تامین ایتیلیشی اوچون قومی کینگش‌لرنینگ اساسی رولی بار دیگن و مذکور کینگش‌لر سمبولیک حالت‌دن چیقاریلیشی لازم.
شونینگ‌دیک ییغین‌ده 106 قومی کینگش افغانستان قوم و قبیله‌لر همده چیگره‌لر وزیرلیگی اورتهسیده همکارلیک و امنیت تامین ایتیلیشی اوچون سعی حرکت آلیب باریش‌ده 18 ماده‌لیک بیر کیلیشووگه هم قول قویگن‌لر.
عین‌حالده، جناب منگل مذکورمساله باره‌سی‌ده جمهور رییس غنی بیلن بحث قیلگن‌لیگینی ایتگن. شونینگ‌دیک جمهور رییس قومی کینگش بیلن یقین‌ده اولتیریش‌دن سوز بیرگن.
ایریم قوم یاش اولوغ‌لری همده آقسقال‌لرگه کوره، تینچلیک مذاکره‌لرده قتنه‌شیب قورال‌لی طالب‌لر بیلن مذاکره اوتکزیش‌ده اساسی رول‌لری بار.
خوست ولایتی‌نینگ قوم یاش اولوغ‌لریدن داکترکمال سادات، قومی کینگش‌لر تینچلیک مذاکره‌لرده حکومت بیلن همکارلیک قیلگن حالده، تیزلیک‌ده تینچلیک تامین ایتیله‌دی. اونگه‌کوره، دولت بیلن اورشه‌دیگن‌لر انه شو افغانستان خلقی دیر. ایتیلیشیچه، بو توغریده قوم یاش اولوغ‌لری اساسی رول اوینیدی.
غزنی قوم یاش الوغ‌لر کینگشی‌نینگ رییسی سید موسی‌شاه مرتضوی، تینچلیک مذاکره‌لرده قوم یاش اولوغ‌لرنینگ فکری آلینیشی کیره‌ک لیگی باره‌سی‌ده تاکیدله‌گن. چونکه آقسقال‌لر محل اهالیسی نینگ رهبری دیر. قوم یاش اولوغ‌لری آرقه‌لی برچه اهالی‌نینگ نظرینی آلیش ممکن بوله‌دی.
شونینگ‌دیک افغانستان عالی تینچلیک کینگشی‌نینگ اعضاسی محمد اسماعیل قاسیم‌یار، تینچلیک مذاکره‌لر اوچون قومی کینگش‌لرنینگ نقشی اساسی ایکن‌لیگی توغریسی‌ده تاکیدلب، عالی تینچلیک کینگشی قوم یاش اولوغلرینینگ فکرینی اورگه‌نیش اوچون سعی حرکت قیله‌دی دیگن. مملکت عالی تینچلیک کینگشی نینگ اوشبو اعضاسی، اوشبو کینگش نینگ سونگی بیر نیچه ییل جریانی‌ده قولگه کیریتگن یوتوق‌لری قوم یاش اولوغلرینینگ همکارلیکی بیلن عملی بولگن دیگن.
افغانستان عالی تینچلیک کینگشی 1389-ییل‌ده فعالیت‌گه باشله‌دی. اما، هنوزگچه هم اوشبو کینگش دولت مخالف‌لری بیلن تینچلیک مذاکره اوتکزیش اوچون دییرلی موفقیت‌گه ایریشمه‌گنی ایتیله‌دی.
سونگی وقت‌لرده طالب‌لر نماینده‌لری بیلن حکومت اورتهسیده قطر، چین و ناروی‌ده ییغین اوتکزیلگن‌لیگی باره‌سی‌ده ایریم گزارش‌لر ترقه‌تیلدی. اما، افغانستان حکومتی بونده‌ی اولتیریش‌لر نارسمی ایکن‌لیگینی اورغوله‌گن.
