انقره ائتلافی‌نینگ کیله‌جگی

یقینده تورکیه پایتختی انقره ده "جمعیت اسلامی"، "ملی جنبش" و "وحدت مردم افغانستان" سیاسی حزبلری اشتراکیده دولت‌نی تنقید ایتووچی  ینگی بیر ائتلاف تشکیل ایتیلدی. انقره اوچ بورچگی در واقع جمهور رییس نینگ بیرینچی اورین باسری جنرال عبدالرشید دوستیم، جوزجان سابق حاکمی احمد ایشچی ادعالری اساسیده اونگه قرشی جنایی دوسیه آچیلگنی آرتیدن یوزه گه کیلگن ماجرالر عاقبتیده تورکیه‌گه جونب کیتگنی، جمعیت حزبی نینگ ایریم رهبرلری جمله‌دن صلاح الدین ربانی و عطا محمد نور قاله بیرسه اجرائیه اداره‌سی نینگ ایکّینچی اورین باسری محمد محقق دولت‌نی تنقید ایتیب قیلگن چیقیشلریدن سونگ وجودگه کیلدی. مذکور ائتلاف اساسچیلری انقره اوچ بورچگی‌نی "افغانستان‌نی قوتقرووچی ائتلاف" دیب اته‌گنلر.

انقره اوچ بورچگی رهبرلری بیر اعلامیه نشر ایتیب، دولت ایچیده توریب دولت‌نی اصلاح قیلیش، اساسی قانون‌نی اوزگرتیریش اوچون کوره‌ش آلیب باریشلرینی تأکیدله گنلر. اولرنینگ ادعا قیلیشلریچه دولت یگانه قومگه تیگیشلی معین شخصلر تامانیدن باشقریله‌دی. جمهور رییس و اونگه وفادار دولت بلند مرتبه‌لی رسمیلری اهالی ایستگی‌نی انابتگه آلمه یدیلر و خلق تقدیریگه اینیقسه امنیت مسئله سیگه بی‌فرق یانشماقده‌لر. گرچند جمهور رییسلیگی سرایی هلیگچه بو خصوصده جدی بیر شکلده عکس‌العمل بیلدیرمه گن بولسه – ده، جماعه‌چیلیگ آره‌سیده مذکور ائتلاف خصوصیده قره مه قرشی فکرلر یوره‌دی.

ایریم سیاستچیلر انقره اوچ بورچگی‌نی تشکیل ایتگن تامانلرنی دولت نینگ مهم لوازملریده توریب دولت‌گه قرشی ائتلاف تشکیل ایتیشلری معقول ایمس لیگی‌نی ایته دیلر. اولرنینگ فکریچه ائتلافچیلر دولت اوپوزیسیونی بولیب عمل قیلیشلری اوچون اینگ اولا اولرنی دولت و حکومت‌ده گی مقاملریدن استعفا بیریشلری ضرورلیگی‌نی بیلدیرگنلر. اما انقره اوچ بورچگی‌نی تشکیل ایتگنلر و اولرنینگ طرفدارلری مذکور ائتلاف‌نی موجود سیاسی تیزیمنی ضعیفلشتیریش اوچون ایمس؛ بلکه اولر تیلی بیلن ایتگنده انقره ائتلافی دولت رهبریتی‌ده موجود بولگن معمالرنی برطرف ایتیش و دولت‌گه اصلاحاتلر کیلتیریش اوچون وجود گه کیلگن.

انقره اوچ بورچگی‌نی تشکیل ایتگن سیاسی سیمالرنینگ اوتمیشده‌گی سیاسی ائتلافلری و تیز – تیز تشکیل ایتیلگن ائتلافلرنی شخصی منفعتلری اوچون بوزیب ترک ایتیشلریگه عاید خاطره‌لر مملکت اهالیسی ایسیدن چیقمه‌گن. انه شو مسئله باعث انقره اوچ بورچگی افغانستان خلقی تامانیدن کینگ مقیاسده خوش قرشیلنمه‌دی.

انقره اوچ بورچگی رهبرلری نینگ ایستکلری هم بیر-  بیریدن فرقلی البته. جمعیت اسلامی تامانی و جناب محقق کوپراق ملی بیرلیک حکومتی نینگ شرطنامه‌سی یوز فایز عملی ایتیلیشی‌نی ایسته‌سه ده- جنرال عبدالرشید دوستیم صدارتده‌گی ایشخانه‌سی‌گه قه‌یته‌ریلیب، اوز صلاحیتلری تیکلنیشی همده اونینگ ادعاسی اساسیده غورماچده اونگه قرشی اویوشتیریلگن پیستیرمه تیکشیریلیشی‌نی طلب قیلماقده.

ایریم عامللرگه کوره انقره اوچ بورچگی اوزاققه بارمه‌یدی:

  1. ایسکی ائتلافلرتجربه‌لری همده انقره ائتلافی رهبرلرینی معین برنامه‌گه وفادار قاله آلمس لیکلری اوچون انقره اوچ بورچگی اوزاق عمر سورمه‌یدی.
  2. تورلی سببلر گه کوره اوشبو ائتلاف خلق ارا سویه‌ده دنیا دولتلری اینیقسه افغانستان سیاستی‌گه دخلدار مملکتلر تامانیدن حمایت ایتیلمه‌یدی.
  3. ائتلافده گی ایریم سیاسی سیمالرنی اوشبو ائتلاف‌نی تشکیل ایتیش‌دن سبب کوپراق اوزشخصی منفعتلری نظرده ایکن لیگی خلق‌قه عیان. انه شو باعث انقره اوچ بورچگی اهالی تامانیدن کتّه مقیاسده حمایت قیلینمه‌یدی.
  4. دنیا دولتلریگه افغانستان معادله‌سیده جمهور رییس محمد اشرف غنی و اونینگ همکار تیمی یخشی مخاطب حسابلنه‌دی. نیگه دیگنده، انقره ائتلافی رهبرلری دنیا گه اوز سیمالری معقوللیگی‌نی اثباتلب بیره آلمه‌گنلر. اولر تورلی ناقانونی ایشلرنی عملگه آشیریش همده فساد و ایچکی اوروشلرنی باشلب دوام ایتیش گه متهم لر. اما اولرنینگ مقابل تامانی محمد اشرف غنی و اونینگ همکارلری دنیا بیلن تیل تاپیشه آله دیگن بوروکرات شخصلردن عبارت.
  5. ملی بیرلیک حکومتی شرطنامه‌سی بوتونله‌ی عملده تطبیق ایتیلیشی انقره اوچ بورچگی نینگ اساسی طلبلریدن ایکنی‌گه قره‌مه‌ی اجرائیه اداره‌سی باشلیغی اوشبو ائتلاف ‌گه کیرمه‌گن. شونینگدیک افغانستان نینگ سیاست میدانیده فعال بولگن باشقه سیاسی جریانلرنی هم انقره اوچ بورچگی‌گه کیرمس لیگی احتمالی کته.

مادامی که شونده‌ی ایکن دنیا دولتلری اینیقسه غرب، انقره اوچ بورچگی‌نی تشکیل ایتگن ائتلاف رهبرلری ایستکلریگه جدی بها بیرمسلیگی ممکن. عین حالده دولت هم انقره اوچ بورچگی‌نی ترقه‌تیب یوباریش اوچون بار امکانلردن فایده لنه‌دی. یقینده افغانستان ملی امنیت اداره‌سی باشلیغی محمد معصوم ستانکزی نینگ تورکیه سفری و اونینگ انقره ده جنرال دوستیم بیلن اوچره شووی توغریدن توغری انه شو مسئله بیلن علاقه‌دار.

روایتلرگه کوره ستانکزی دوستیم گه ائتلاف ایچکریسیده قالیب جمهور رییسلیگی بیرینچی اورین باسرلیگی مقامیدن استعفا بیریشی و یا هم اوشبو مقامده قالیب انقره اوچ بورچگی بیلن خیرلشیشی آره‌سیده بیرینی تنلشی‌نی تأکیدله‌گن. معلوم که دوستیم اوچون ایشچی دوسیه‌سیدن قوتیلیش، آلدینگی دیک اوز مقامی گه قه‌یتیش بیرینچی درجه‌لیک اهمیت گه مسئله حساسابلنه‌دی.  بو نرسه‌نی دوستیم اطرافیده‌گیلر هم البته که یاقتیره دیلر. اما دوستیم نی انقره اوچ بورچگی‌نی ترک ایتیشی اونینگ جماعه‌ده‌گی اعتباریگه هم کته ضربه بیره‌دی. دوستیم نینگ بو ایکّی دن قه‌ی بیرینی تنلشی‌نی زمان اثباتلب بیره‌دی.

عین حالده جمهور رییسلیک سرایی اساساً انقره اوچ بورچگی تأثیرینی کمه‌یتیریش اوچون تورلی امکانلرنی ایشگه سالیشی ممکن. حزب اسلامی رهبری گلبدین حکمتیار ییتکچیلیگیده انقره اوچ بورچگی‌گه قرشی باشقه بیر سیاسی ائتلاف تشکیل ایتیلیشی هم مکن.

اشرف غنی نینگ پشتون بولمه‌گن سیاسی رقیبلری اینیقسه انقره ائتلافی رهبرلری غنی کبی غرب‌گه معقول و منظور سیاسی چهره‌لر بولگنلریده ایدی؛ اولرنی اشرف غنی و اونینگ سیاسی تیمی اوچون سیاسی بدیل بوله آلیشلری احتمالی کتّه بولردی.

به اشتراک بگذارید:
به اشتراک گذاری بر روی facebook
به اشتراک گذاری بر روی twitter
به اشتراک گذاری بر روی telegram
به اشتراک گذاری بر روی whatsapp
به اشتراک گذاری بر روی email
به اشتراک گذاری بر روی print

این مطلب در آرشیو سلام وطندار ذخیره شده است.

اخبار و گزارش‌های سلام وطن‌دار را از شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

فیسبوک

توییتر

تلگرام