براساس مطالعات انجامشده، داروی ضد مالاریایی که رئیسجمهور ترامپ برای درمان بیماران کرونا از آن حمایت کرده است، نه تنها در درمان بیماری کوید-19 موثر نیست، بلکه این دارو سبب افزایش مرگ کهنهسربازان مبتلا به ویروس کرونا شده است. این مطالعه سوالهای زیادی را در مورد امنیت و موثریت این دارو به وجود آورده است، دارویی که با شیوع پاندمی جدید بهگونۀ گسترده از آن استفاده شد.
این مطالعه توسط نهاد امور کهنهسربازان و پژوهشگران دانشگاهی روی 368 بیمار مرد در سراسر کشور انجام شده است که از این میان برای درمان 97 تن از هیدروکسی کلورکین، برای درمان 113 تن دیگر از ترکیب هیدروکسی کلورکین با آزیترومایسین استفاده شده و برای درمان 158 تن دیگر از این دارو استفاده نشده است.
براساس این مطالعه، نرخ مرگومیر در میان گروههایی که برای درمانشان از این دارو استفاده شده است، در مقایسه با کسانی که این دارو را دریافت نکرده بودند، بسیار بیشتر بوده است. این دارو سودی در درمان بیماران نداشته است، زیرا تعداد بیمارانی که نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی پیدا کردند (کسانی که این دارو را دریافت کردند و کسانی که دریافت نکردند) تقریباً برابر بوده است.
مطالعه جدید نشان میدهد که بیشتر از 27 درصد بیمارانی که برای درمانشان از داروی هیدروکسی کلورکین استفاده شده بود، فوت کردند. نرخ مرگومیر در میان کسانی که در درمانشان از ترکیب هیدروکسی کلورکین با آزیترومایسین استفاده شده بود، 22 درصد بوده، در حالی که میزان مرگومیر کسانی که این دارو را دریافت نکردند تنها 11.4 درصد بوده است.
این مطالعه در وبسایت medrxiv.org که مطالعات ویروس کرونا در آن نشر میشود، منتشر شده و تاکنون در نشریات دانشگاهی چاپ نشده است. نویسندهگان این مطالعه که از اعضای دانشگاه ویرجینیا، دانشگاه کارولینای جنوبی و سیستم امور کهنهسربازان در کلمبیا استند، نوشته اند که به طور کلی افزایش مرگومیر بیمارانی که برای درمانشان از داروی هیدروکسی کلورکین استفاده شده است به این دارو مرتبط است. این یافتهها نشان میدهد که مطالعات آیندهنگر، تصادفی و کنترلشده پیش از استفادۀ گسترده از این دارو بسیار مهم است.
سرعت گسترش جهانی پاندمی ویروس کرونا به اندازهیی بوده است که دانش روز برای مقابله با آن با مشکل مواجه شده است. این بیماری تاکنون جان بیش از 175 هزار تن در سراسر جهان را گرفته و هیچ دارو و واکسینی تأیید شدهیی برای درمان یا کندکردن سرعت گسترش این بیماری وجود ندارد.
در برخی موارد، شتاب جهانی در یافتن راهی برای مبارزه با ویروس جدید کرونا، سبب پیشیگرفتن آرزوها بر واقعیت شده است. به این معنا که شفاخانهها و داکتران در گوشه و کنار جهان به بیماران مبتلا به ویروس کرونا داروی کلوروکین یا هیدروکسی کلورکین با ترکیب آزیترومایسین را تجویز میکنند. شواهدی که بهگونۀ قطعی بتواند تأیید کند که این دارو سبب بهبودی بیماران و زدودن ویروس از بدن میشود، وجود ندارد. با این حال، پزشکان با این امید که این دارو به بیماران در راه بهبودی آنان کمککننده است، آن را تجویز میکنند.
علاقه به این داروها پس از آن افزایش یافت که آقای ترامپ در کنفرانسهای خبری کاخ سفید بارها از آن یاد کرد که سبب تقویت استفاده از این دارو شد. او در توییتی به یک مطالعۀ که در ماه مارچ در فرانسه انجام شده بود، به عنوان منبع اشاره کرد که پس از آن این مطالعه به دلیل آزمایشهایش در مقیاس کوچک و روشهای پرسشبرانگیزش زیر بررسی قرار دارد. ادارۀ غذا و دارو بدون استناد به مدرکی که بتواند سودمندی این دارو را نشان دهد، برای استفادۀ اضطراری از دارو مجوز صادر کرد تا از این دارو در شفاخانهها برای درمان بیماران کرونا استفاده شود. با این حال، خطر این داروها در درمان شماری از بیماران کرونا در حال ظهور است، به ویژه وقتی که داروی هیدروکسی کلورکین با آزیترومایسین ترکیب شود که یکی از عوارض جانبی استفاده از این دارو خطر مرگ بر اثر عارضۀ قلبی است.
هیأتی از انجمن بیماریهای عفونی آمریکا با استناد به خطرات و عدم شواهد روشن در مورد سودمندی این دارو به پزشکانشان توصیه کردند که از ترکیب این داروها تنها باید در آزمایشهای بالینی استفاده شود.
آژانس ملی فرانسه در مورد امنیت دارو گزارش داده است که 43 تن از بیماری که داروی هیدروکسی کلورکین یا ترکیب آن با داروی آزیترمایسین دریافت کردهاند، دچار عارضۀ قلبی شده و از یک تا 5 تن آنان فوت کردهاند. این آژانس گفته است که این دارو تنها باید به بیماران مبتلا به کوید-19 که بستری میشوند، تجویز شود. محققان برزیلی آزمایش بالینییی را که با استفاده از دوز بالای کلورکین روی بیماران کوید-19 انجام میشد، متوقف کردند، زیرا بیماران با استفاده از این دارو به مشکلات قلبی دچار شدند و میزان مرگومیر آنان نیز بالا رفت.
تیمی از محققان مرکز پزشکی لانگون دانشگاه نیویارک با درمان 84 بیمار مبتلا به کوید-19 با داروی ترکیبی از داروی هیدروکسی کلورکین و آزیترمایسین دریافتند که 11 درصد بیماران با مشکلات جدی قلبی مواجه شدند که این مشکلات میتواند به مرگ ناگهانی به دلیل عارضۀ قلبی منجر شود. 30 درصد دیگر بیماران با مشکل وقفه طولانی در ضربان قلب مواجه شدند.
لیورجانکلسون، رئیس پژوهشگران مرکز پزشکی لانگان میگوید: «اگر بیماری افراد ثابت نشود، به دلیل خطر بالای مرتبط با این شیوۀ درمانی، استفاده از این دارو معقول نیست. وضعیت خیلی نگرانکننده است وقتی صدها هزار تن از داروی استفاده میکنند که ضربان قلب را دچار وقفۀ طولانی میکند که این خود یک وضعیت خطرناک را به وجود میآورد.»
به گفتۀ متخصصان، خطرات عوارض جانبی در شفاخانهها با روش اکلتروکاردیوگرام نظارت میشود، اما حتا روش پیشرفتۀ نظارت با الکتروکاردیوگرام یا ECG سبب کاهش خطرات جانبی نمیشود.
منبع: واشنگتن پست
برگردان: علی احمدی_سلاموطندار